بینامتنی، نظریه­ای است که با ­ورودش به حوزۀ نقد ادبی، باعث ایجاد تحولی شگرف در این زمینه گشت. براساس این نظریه، هر متنی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و بازخوانشی از دیگر متون پیش از خود یا معاصر با خود است. بنابر این نظریه، بسیاری از متون معاصر عربی را می بینیم که هرکدام درانواع واشکال مختلف، با متون کلاسیک گران سنگ عربی، دارای روابط بینامتنی است و سهم قرآن در این میان، از دیگر متون بیشتر بوده است. ...

دعای مکارم اخلاق، بیستمین دعای کتاب صحیفة سجّادیّه، یادگار امام سجّاد(ع)، کهن‌ترین و معتبرترین متن دعایی شیعیان است. کاستی‌هایی که در سلسلة اسناد این دعا وجود دارد، پرسش‌هایی را در صحّت انتساب دعای مکارم اخلاق به حضرت سیّدالسّاجدین(ع) پدید آورده است که در پاسخ به شبهات، راه‌های گوناگونی وجود دارد. در این جستار، با تکیه بر روش توصیفی‌ ـ تحلیلی سعی شده تا پس از عرضة دعای مکارم اخلاق به قرآن کریم، انواع...

 بر اساس نظریه بینامتنی، هر متنی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و بازخوانشی از دیگر متون پیش از خود یا معاصر با خود است. بنابر این نظریه، بسیاری از متون معاصر را می‌بینیم که هر کدام در انواع مختلف، با متون کلاسیک، دارای روابط بینامتنی است و سهم قرآن در این میان، از دیگر متون بیشتر بوده است. سروده‌های امام خمینی به عنوان یکی از اشعار معاصر فارسی، بنابر نظریة بینامتنی، رویکرد بی‌نظیری به قرآن کریم ...

با کنکاش خاستگاه مفهوم بینامتنیت در نقد غربی در می یابیم که این اصطلاح ریشه در تئوری های زبانی غربی مانند دیدگاههای سوسور، فرمالیسم های روسی، منطق گفتگویی باختین درباره رابطه گفتمان خویشتن با گفتمان دیگری، دعوت به گشودگی متن در مکتب نشانه شناسی دارد که منجر به ظهور مفهوم بینامتنی به دست ژولیا کریستیفا شد. کریستیفا بینامتنیت را تأثیرپذیری متون از همدیگر به وسیله تداخل میان گفتارهای متعدد میدانست...

بینامتنی بر این ایده مبتنی است که آثار ادبی بر اساس نظام ها، رمزگان ها و سنت های ایجاد شده توسط آثار ادبی پیشین بنا می شوند. دیگر نظام ها، رمزگان و سنت های هنری و در کل فرهنگی نیز در شکل گیری معنای یک اثر ادبی، اهمیتی اساسی دارند. نظریه پردازان امروزی متن ها را فاقد هر گونه معنای مستقل می دانند. متون در واقع متشکل از همان چیزی هستند که نظریه پردازان اکنون آن را امر بینامتنی می دانند. طرح این مس...

بینامتنیت به بررسی نحوه ی حضور یک متن در متن دیگر می پردازد و با حذف مفاهیمی چون مولف، تاریخ و جامعه، متن را مستقل ولی وابسته به متون دیگر در نظر می گیرد. با اندک تأمّلی در آثار پیشینیان درمی یابیم که تشابهات بسیاری بین موضوعات نقدی معاصر در غرب و علم نقد قدیم عرب می توان یافت. بینامتنی نیز از این قاعده مستثنی نیست. ارتباط بین متون را می توان با عناوینی دیگر در آثار امثال عبد القاهر جرجانی(471 ق...

سقانفارها، گونه­ای از معماری بومی و مذهبی منطقه­ی جنوبی دریای مازندران می­باشند که پس از مسجد، در کنار تکیه از اهمّیّت و اعتبار فرهنگی تاریخی برخوردار می­باشند. بیش­تر این بناهای مذهبی ـ آیینی، در دوره­ی قاجار تصویرگری شده­اند. این پژوهش با توجّه به ماهیّت آن، به بررسی و بازشناسی نگاره­های متأثر از حضور عناصر تصویری بینامتنی و پیش­متن­های غیرمذهبی (اسطوره­ای) بکار رفته در سقانفارهای مازندران می­پرد...

هدف محقق در مطالعه ی حاضر این است که با بررسی روابط بینامتنی و بینا فرهنگی بین یک نمایشنامه ی آمریکایی (باغ وحش شیشه ای) به عنوان متن پیشین و فیلم نامه و فیلم اقتباسی ایرانی نظیر آن (اینجا بدون من) به عنوان متون پسین مشخص می کند که چگونه تفاوت های فرهنگی متن پیشین و متون پسین، با وجود سیستم های نشانه ای متفاوت، بر فرآیند اقتباس تاثیر می گذارند. به منظور تحقق این هدف، محقق از مدل بینامتنیت فرحزا...

چکیده در این مقاله سعی شده ­است پیوندهای بینامتنی در دو متن کلیله­ ودمنه ترجمه­ ی نصرالله منشی و مرزبان نامه ترجمه­ ی سعدالدین وراوینی مورد بررسی قرار گیرد؛ مطالعه­ ی عبارت ­های آغازین و پایانی داستان­ ها، تبیین انواع روابط بینامتنی میان دو کتاب کلیله­ ودمنه و مرزبان ­نامه و نشان دادن زیرمتن­ ها و زبرمتن­ ها از جمله مواردی است که بدان­ پرداخته­ شده ­است. روشی که در این جستار استفاده شده، نزدیک ...

در این مقاله، پدیدۀ بینامتنی قرآنی و مفاهیم آن را در نمونه‏هایی از شعر ابو‏تمام بررسی می‏کنیم، روابط و کنش دوسویه بین قرآن و متن شعر این شاعر را نشان می‏دهیم و تأثیر آن را در تولید معنا بیان می‏کنیم. پدیدۀ بینامتنی قرآنی دارای جنبه‏های هنری و شیوه‏های سبک‏شناسی گوناگونی است. در این پژوهش، نوع ارتباط شاعر را با قرآن نشان می‏دهیم و بر‏مبنای نوع کارکرد، شکل‏های متفاوتی از بینامتنی قرآنی را تحلیل م...