استصناع، قراردادی است که به موجب آن، سفارش دهنده (مستصنع) از سازندۀ کالا (صانع) درخواست ساخت کالایی را می کند که به موجب آن، سازنده متعهد به تهیّۀ مواد اولیۀ کالا و ساخت آن و تحویل در موعد مقرر می شود. در خصوص ماهیّت این عقد بین فقها و حقوق دانان اختلاف دیدگاه وجود دارد. گروهی آن را به عنوان عقد مستقل و برخی آن را در قالب بیع سلم توجیه می کنند. به هر حال این عقد، به عنوان عقدی صحیح تلقی می شود. ا...

بی¬شک هدف آن¬دسته از تعهدات فرعی که در قالب شرط در ضمن عقدی گنجانده¬می¬شوند، آن است که میان شرط و عقد ارتباط، برقرارگردد. در یک تعبیرکلی می¬توان این ارتباط را به رابط? اصل و فرع، مانند کرد. درنتیجه تعهدات ناشی از خود قرارداد به¬عنوان تعهدات اصلی و تعهدات مربوط به شروط ضمن عقد را تعهدات فرعی، جنبی و تبعی، تلقی¬می¬کنند. بسیاری از فقها و حقوقدانان در تحلیل ارتباط عقد با شرط به این اندازه بسنده¬کرد...

یکی از شرایط صحت دادوستد نبود غرر در ارکان معامله است و در صورت تحقق چنین حالتی، معامله باطل می گردد. چون در روایات واردشده از پیشوایان دین، از عقد غرری نهی است و نهی از غرر در معاملات موجب بطلان آن می‏شود؛ یعنی چنانچه در معاملۀ نسبت به نهی واردشده، توجه نشود و به مقتضای آن عمل نگردد، آن معامله باطل بوده و ترتیب اثری به آن داده نمی‏شود. بیمه هم یک عقد مشروع، مستقل و لازم­الوفاء است که امکان تحق...

چکیده مقتضای ذات عقد، اثر و نتیجه ی ذاتی عقد است که هدف و غرض انعقاد عقد، تحقق آن است. شرط خلاف مقتضای عقد این اثر را از عقد سلب می کند و موجب بطلان شرط و عقد می گردد در اینکه شرط خلاف مقتضای عقد، موجب بطلان عقد است؛ تردیدی نیست اما اینکه معیار تشخیص مقتضای ذات عقد چیست بحثی است که محل اختلاف بین فقها و حقوقدانان است.در این پژوهش نگارنده در پی آن است تا در حد امکان معیار ها و ضوابطی که برای ک...

دین مبین اسلام که کاملترین و جامعترین دین آسمانیست ، برای تمامی زمینه های رفتاری و عملکردی انسان برنامه هایی دارد که در کتب فقهی به طور مشروح مورد بررسی قرارگرفته است. یکی ازموارد مذکوربحث خیارات و حدود و اختیارات متعاملین است که دامنه وسیعی را در آثار فقها به خوداختصاص داده است .در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز،که الهام گرفته از فقه عظیم شیعه می باشد، به نحو مفصلی این مبحث مورد تبیین قرار...

در تحقیق حاضر شروط باطل از دیدگاه مذاهب خمسه اسلامی (حنفیه، شافعیه، مالکیه، حنابله و امامیه) مورد بررسی قرار گرفته است. سوالات و فرضیاتی که در این تحقیق مطرح می شود بدین شکل است: 1- ماهیت شرط چیست؟ شرط ماهیتی مستقل ندارد بلکه ماهیتی اعتباری و غیرمستقل است که در ضمن عقد انشا می شود و برخلاف عقد یا ایقاع، خود مستقلاً انشا نمی گردد. 2- اصل در شروط صحت است یا بطلان؟ اصل در شروط براساس دلایل مشروح در...

مشهور فقهای امامیه بر این عقیده بوده‌اند که توافق‌های افراد فقط در قالب عقود معین الزام‌آور است. لذا برای الزام‌آور شناختن توافقات و عقود غیرمعین ناچار به اشتراط آنها ضمن عقود معین بودند. از سوی دیگر، حتی برخی از فقها که قائل به جواز عقود غیرمعین بودند، نیز این توافقات را مشمول اصل لزوم وفای به عقد نمی‌دانستند و هدف از اشتراط آنها را در ضمن عقد، کسب لزوم عنوان می‌کردند. بنابراین در حقوق ایران ب...

عقد احتمالی در مقررات موضوعه ایران مطرح نشده، اما حقوق مصر عقد احتمالی و مصادیق بارز آن را پذیرفته است. در عقد احتمالی مورد معامله نامعلوم بوده، تعیین آن بر مبنای امر یا امور دیگر در آینده صورت می گیرد. اثر این عقد در زمان انعقاد قرارداد منجزاً ایجاد می گردد؛ لذا عقد موضوع بحث مفهومی متمایز از عقد معلق دارد. نامؤثر بودن غرر در صحت عقد احتمالی، عقد یادشده را از عقد غرری متمایز می سازد. عقد احتمال...