در ادبیات ، محتوای شعر که همان اندیشه های شکل گرفته ی درون است ، بازتاب عواطف و احساسات شاعر در مقابل عوامل گوناگون از جمله سنت ها ، اخلاق ،محیط زندگی و غیره است . درواقع مقصود از محتوا ، موضوعات شعری و نوع افکار و عواطف و حالات شاعران و مقاصدی است که در کلام بیان می کنند. تحلیل محتوای اشعار شاعران و آشنایی با مبانی فکری و اندیشه های آنها از مباحث مهم در پژوهش های ادبی است .در این میان تحلیل مح...

ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

وقتی از بلاغت در سدۀ هشتم هجری و هم‌زمان با دورة رواج سبک عراقی در شعر پارسی سخن به‌میان می‌‌آید توجه به شرف‌الدین رامی و تألیفات بلاغی وی ناگزیر است. از رامی سه اثر در بلاغت بر جای مانده است: تحفة‌الفقیر یا بدایع‌‌الصنایع، حقایق‌‌الحدایق، و انیس‌العشاق. مشخصة کلّی این آثار، مانند دیگر آثار بلاغی سده‌‌های هفتم تا نهم هجری، عمدتاً، تقلید‌‌ها و تحریر‌‌هایی است از کتاب‌‌های بلاغی پیشین، یعنی آثار را...

لقد حظی البحث عن الموتیف باهتمام واسع فی النقد الأدبی الأوربی باعتباره عنصراً فعالاً فی النقد و تحلیل النصوص الأدبیه. و اصل کلمه "الموتیف" فرنسویه، و تعنی فی الأدب الفکره الرئیسیه أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفرده المکرّره أو الحافز و الباعث. و الموتیفات فی شعر الشاعر تحمل دلالات و ایحاءات وثیقه الصله بنفسیه الشاعر و توجهاته و آرائه. ومن یتصفّح دواوین الشاعر العراقی یحیی السماوی س...

در عرفان اسلامی از قر نها پیش برخورد بسیار پیشرفته ای با زنان وجود داشتهو در مواردی که لازم بوده مانند مراحل خودسازی و سیر و سلوک، هیچ تفاوتیبین زن و مرد قائل نشده و در مواردی حتی زن را والاتر و ارزشمندتر در نظرگرفته و حقوق فوق العاده ای برای زن قائل بوده است که چون بر پایه دو عنصراصلی یعنی «معنویت و عشق » بوده، زن را به مقام و ارزش شایسته او می رساندو زنان می توانند یکی از واسطه های برتر در عر...

تفاوت در کاربرد صنایع بدیعی در دوره‌های مختلف شعر فارسی یکی از موضوعاتی است که کمتر بدان توجه گردیده‌است؛ بررسی سبک‌های شعر فارسی نشان می‌دهد که در برخی از این دوره‌ها بسامد و کاربرد برخی صنایع ‌ادبی بیش از سایر صنایع بوده‌است به عنوان مثال در اشعار دورۀ خراسانی کمتر نمونه‌ای برای ایهام دیده می‌شود حال آنکه کاربرد این صنعت در سبک عراقی تبدیل به یکی از شاخصه‌های سبکی دورۀ مذکور گردیده‌است. برای ...

مقوله تقاضا و درخواست یکی از گونه های ادبیات غنایی فارسی است که در طول ادوار مختلف به صورت های گوناگون به وسیله شاعران زیادی مطرح شده است. شاعران بسته به موقعیت خود در دوره های مختلف تقاضاهای گوناگونی از افراد مختلفی داشته اند. به طور کلی این تقاضاها به دو دسته درخواست های مادی و غیرمادی تقسیم می شود که شاعران به شیوه های متفاوت نسبت به طرح آن اقدام کرده اند. این مجموعه بررسی و تحلیل تقاضا و د...

فخرالدّین عراقی همدانی، (688 ـ 610هـ )، شاعر و عارف عاشق قرن هفتم هجری است، که آثاری نغز به شعر و نثر از وی باقی مانده است. همان طور که شیوه رایج در بین شاعران و نویسندگان این دوره استفاده از زبان و ادب عربی و به کار بردن مفردات و عبارات و ترکیبات آن در ضمن آثار و اشعار بوده است ـ و حتّی برخی از نویسندگان متصنّع خالی بودن متن از این عبارات و ترکیبات را عیب و نقصی به شمار می آورده اند ـ عراقی نیز ه...

چکیده: برخی از اعداد از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف بوده به نحوی که بعضی از آن ها جامع جمیع اصناف شمارگان شده علت این امر علاوه بر کمال ترکیب، کشش و نیرویی در این اعداد است که بدان ها جنبه ی ماوراء الطبیعی بخشیده و موجبات رجحان آن ها گردیده که ضمن تمایز، آنان را زنده و کامل ساخته است صفت پیشین موصوف های مختلفی چون هفت ایزد، هفت فلک، هفت امشاسپندان، هفت فرشته ی مقدس، هفت وادی سلوک، هفت شهر عش...

چکیده: مرگ یکی از دغدغه های اصلی و از بغرنج ترین معماهای روحی و ذهنی انسان است. سخت و دشوار است که قبول کنیم روزی خواهد آمد که به اجبار باید دل از آنچه که بدان تعلق یافته ایم بکنیم و رخت سفر به سمت جای ناشناخت? دیگر ببندیم. اگر نگاهی به آثار ادبی و فلسفی و هنری صاحبان ذوق و خرد در هم? فرهنگ ها و زبان ها بیندازیم، مرگ را از مسائل اصلی همه این آثار می یابیم چرا که حیرت و بیم هم? آدمیان از مسئله ...