در این مقاله تحول نظری هی عدالت رالز از عدالت اخلاقی - فلسفی به عدالت سیاسی به این صورتبررسی می شود: مرحله ی اول نظریه ی عدالتِ رالز با توجه به کتاب نظریه ای درباره عدالت شکلمی گیرد. در این قسمت از نظری هی عدالت به مفاهیم اساس یای همچون قرارداد اجتماعی، موقعیتاولیه و تعادل تأملی توجه می شود. این مفاهیم دارای مبانی اخلاقی- فلسفی هستند که مرحل هی اولنظریه ی عدالت را شکل م یدهند. مرحله ی دوم نظریه ...

اگر اخلاق را واشکافیم، عدالت، یکی از عناصر بنیادین آن است. عدالت، امری اخلاقی است؛ بنیادین و جهان‏شمول که همۀ امور اخلاقی بر گرد آن می گردند. ورود اخلاق به عرصۀ سیاسی ـ اجتماعی، پیامدهای گوناگونی به همراه دارد. عدالت رفتارها را اخلاقمند، متعادل و اعتدال جو می کند؛ آن‏سان که اگر فرمانروایی به استبداد روی آورد یا ستم و ناداوری را در رفتار خویش حاکم سازد، از دایرۀ عدالت بیرون رفته است. این نوشتار ...

مسئله ی مهمی که در این پژوهش در نظر گرفته شده است، نسبتی است که بین هویت؛ عدالت و نظام سیاسی برقرار می گردد. این مسئله که ما انسان هستیم، مهم است، لذا مفهوم هویت در این پژوهش به عنوان متغیری مستقل در نظر گرفته شده است. و بعد از این که بررسی نمودیم که هستیم و چه هستیم، می پردازیم به اینکه چگونه باید انسان ها با یکدیگر رابطه داشته باشند تا بتوانند به خوبی زندگی کنند، لذا برای پاسخ به این سوال متغ...

مشروعیت چیست و آیا می توان برداشتی جامع و فراگیر از آن ارائه کرد؟ نظریه های رایج در پاسخ به مسأله مشروعیت اغلب آن را امری ساده و تک علتی دانسته، عموماً معطوف به شخص حاکم در نظر می گیرند؛ در حالی که برای توجیه مشروعیت هر حکومت، توجه به محتوای سیاست ها، رویه ها و جنبه های هنجاری حکم و اطاعت نیز ضروری است. این مقاله، ضمن توضیح نظریه های مشروعیت، می کوشد تا با استناد به متون دینی، برداشتی عدالت بنیا...

نوشته‌ی حاضر از طریق سنجش نسبت میان "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تاکید بر قرآن کریم، به دنبال شفاف سازی هر دو مفهوم برآمده است تا ضمن بررسی انواع نسبت و روابط قابل تصور مانند: تباین و گسست، تساوی، عموم وخصوص من‌وجه و عموم و خصوص مطلق، بر این امر تاکید کند که با توجه به رابطه‌ی اخیر، هرگونه عدالتی، آزادی را درون خود دارد؛ زیرا عدالت به معنای احقاق حقوق مردم است و آزادی یکی از مصداق‌های روشن ...

گرچه دیوید هیوم یک فیلسوف سیاسی مصطلح نیست ، برخی دیدگاه های او در تفکر سیاسی اثرگذار بوده است ، از آن جمله بینش خاص او درباره فضیلت عدالت . وی با اتکا به رویکرد تجربه گرایانه خویش تلقی ِ نفع انگارانه ای از عدالت عرضه می دارد و برخلاف تصور مرسوم و رایج ، عدالت را یک فضیلت و ارزش ذاتی نمی داند و فضیلت بودن آن را به وجود شرایطی خاص مشروط می کند. مقاله حاضر ضمن تبیین تفصیلی دیدگاه های وی درباره عدا...

در اندیشه اسلامی، عدالت سیاسی مفهوم و بنیادی است شرعی، اخلاقی و برهانی که در یک نظام صحیح الهی- مردمی مشروع است. برای تحقق عدالت سیاسی در جامعه و حکومت، نیاز به پایه ها و بنیان محکمی است که قدرت پذیرش و توجیه کامل عدالت سیاسی را به مثابه ملاک تعیین کننده در این حوزه داشته باشند. ما این پایه ها را شاخص های عدالت سیاسی می نامیم که با مفروض گرفتن آنها می توانیم از عدالت سیاسی سخن گفته و شرایط تحقق...

مؤلفه‏هایی چون قدرت، امنیت و آزادی به عنوان غایات حاکمیت سیاسی که در اندیشه برخی از متفکران قدیم و جدید مطرح گردیده، به نحوی در مفهوم عدالت محقق نراقی گنجانده شده است. به نظر ایشان قدرت سیاسی صرفا نقش ابزاری را برای اجرای عدالت بر عهده دارد. امنیت نیز به عنوان کار ویژه اساسی حکومت در پرتو عدالت اجتماعی مورد تأکید قرار می‏گیرد و بالأخره برابری فرصت‏ها و امکانات اجتماعی برای کلیه شهروندان و افراد...

پیدایش دغدغه زندگی عادلانه، همزاد زندگی اجتماعی بشر است و به همین دلیل مهم ترین مسئله او هنگام اندیشه ورزی درخصوص مسائل اجتماعی بوده است. از این رو در دستگاه های فکری که شکل می یافتند، عدالت اجتماعی جایگاه ویژه ای داشته است. با این حال علی رغم اشتراک منظومه های مختلف فکری در پرداختن به مسئله عدالت، هر کدام از آنها تعریف خاصی از آن را مطرح ساخته اند.این تفاوت ها به اختلاف جهان بینی ها باز می گرد...

عدالت؛ یک واژگان، یک مفهوم و یک پدیده است. پدیده، مفهوم و واژگان عدالت، بسان سیاست، بسیار سهل و در عین حال بسیار سخت می باشد. عدالت سیاسی؛ عدالت در سیاست و سیاست عادلانه است. عدالت سیاسی، عدالت در سیاست و سیاست عادلانه، تعادل میان یا میانه توسعه اقتصادی و تعالی فرهنگی؛ معنوی و اخلاقی است. عدالت به این معنا، عدالت متعالی است. عدالت متعالی، در قبال و در مقابل عدالت نامتعالی و متعارف یا عدالت طبی...