یکی از قواعد فقهی دین مبین اسلام که از اصول حاکم بر سیاست روابط مسلمین با دیگر ملل است، قاعده «نفی سبیل» می باشد. دین اسلام برای پیروانش چنان اعتبار و عزتی قائل است که به هیچ وجه اجازه نمی دهد در روابط پیروانش با غیر مسلمین نشانه ای از علو و برتری آنها وجود داشته باشد. اطلاق این قاعده حاکی از آن است که سلطه و سبیل کفار در عالم تشریع و حجت و تکوین بر مسلمین نفی شده است. پذیرش نفی سلطه در عالم تک...

نظریۀ حق طبیعی، به‌مثابۀ قاعده‌ای حاکم در حوزۀ فلسفۀ حقوق و زیربنای مقررات و اعتبارات عقلایی و قانونی، مورد توجه فیلسوفان مسلمان است، در این میان فارابی نخستین متفکری بود که در این زمینه از یک‌سو با توجه به مبانی معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی و از دیگر سو با در نظر گرفتن رابطه و نسبت حقوق اعتباری با جهان تکوین نظریه‌پردازی کرده و با تأکید مبانی فلسفۀ مدنی و انسان‌شناسی به تحلیل و تبیین پایه‌ای‌تری...

بحث عالم صغیر و عالم کبیر یکی از مباحث مهم در ادیان به خصوص دین اسلام می باشد. در این رساله کوشیده ایم پس از ارائه گزارشی کوتاه از پیشینه تاریخی این موضوع، بر پایه دیدگاه ممتاز شیخ عزیزالدین نسفی در باب عالم صغیر و عالم کبیر و بررسی تناسبات بین این دو، عوالم مختلف (ماسوی الله) و انسان کامل را در نظام عرفانی – فلسفی او بررسی نماییم. پس از بیان کلیات به بررسی آثار و شخصیت شناسی نسفی و تفحص در ف...

سرب یکی از فلزات سنگین و جز آلوده کننده های محیط زیست می باشد و در پژوهش حاضر، تاثیر آن بر تکوین تخمک و دانه گرده در گیاه اطلسی مورد مطالعه قرار گرفت.

«تطابق عوالم» یکی از نظریات حکمت متعالیه است .ملاصدرا این اصل را در آثار خود با مبانی و قواعد شاخص حکمت متعالیه اثبات کرده و سپس بسیاری از قواعد و احکام فلسفی و معارف دینی و برخی آموزه های عرفانی را بر اساس این اصل، برهانی نموده است. ملاصدرا از چهار عالم وجودی نام می برد : عالم اله، عالم عقل، عالم مثال و عالم ماده. تطابق به معنای نوعی این همانی و عینیت در عین غیریت است. تطابق عوالم که بیانگر چگ...

پژوهش حاضر بر آن است که با بررسی مبانی هستی شناسی ملاصدرا که مبتنی بر گزاره‌های وحیانی است، مدینة فاضله صدرایی را تبیین کند. در این مدینه که با تکیه بر تشکیک وجود و حرکت جوهری معتقد است که در نظام تکوین ماسوی الله به سوی تکامل در حرکت است. انسان نیز با نظام تشریع به سوی تکامل گام برمی‌دارد سعادت و تکامل او در صورتی است که در بستر مناسب که همان مدینة فاضله است قرار گیرد. ملاصدرا با نظام احسن که ...

درباره ی خاستگاه­های نظری تکوین حمام­های جهان اسلام از منظر علوم طبیعی قدیم (علم طب) تحقیقات اندکی وجود دارد. هرچند غالب متون طب دوره ی اسلامی به ابعاد تعامل انسان و محیط برای سلامتی انسان پرداخته­اند؛ اما نقش تعالیم این متون در بازخوانی خاستگاه­های نظری آفرینش معماری و سازماندهی محیط بررسی نشده است. استحمام و معماری حمام یکی از زمینه­های میان­رشته­ای پیوند طب و معماری هستند که بیشتر پزشکان قدی...

موضوع متناهی یا نامتناهی بودن عالم طبیعت از دیرباز علاقه همگان (اعم از دانشمندان، فیلسوفان، و حتی عموم مردم) را برانگیخته و گرچه، به خصوص در فلسفه، به تفصیل به آن پرداخته شده، اما همان گونه که در این مقاله خواهیم دید پرداختن به این موضوع با توجه به نگاه های عمیق تر ریاضی و هندسی که اکنون می شناسیم و بر اساس شناخت فیزیکی (نجومی و کیهان شناسی) وسیع تری که به شکل جدید در دسترس قرار دارد، لازم به ن...