طریقت « مرشدیه » یا « کازرونیه » که به نام « اسحاقیه » نیز از آن نام می برند ؛ در بین گرایش های عرفانی ایران آن گونه که باید شناخته شده نیست . شمار کتاب هایی که تاکنون به این موضوع پرداخته اند بسیار اندک و انگشت شمار می باشند و تنها به شرح زندگی بنیانگذار این طریقت که در زمان حیاتش زردشتیان بسیاری را به دین اسلام درآورده است ؛بسنده کرده اند و بازتاب آن را در شبه قاره و یا سایر سرزمین ها بررسی ن...

نقطه ی عزیمت فکری آیین بودا و تصوف ایرانی (خراسانی)، تمرکز بر مفهوم رنج و رهایی انسان ها از رنج است. در هر دو آیین، در جهت تقلیل مرارت انسان ها، اصل شفقت به عنوان مبنا اختیار شده است. صوفیان خراسان ، هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ فرهنگی متأثر از فرهنگ و عرفان بودایی هستند و شباهت های انکار ناپذیر و چشمگیری بین بودیسم شرقی و صوفیسم خراسانی وجود دارد. با توجه به چالش های خونین معاصر و جدال ها...

این مقاله به بررسی رابطه ی میان طریقت نقشبندیه و فعالیتهای تجاری در عصر تیموریان (771-913ه.) می پردازد. توجه به اصول عقاید این طریقت، عوامل فکری زمینه ساز در فعالیتهای اقتصادی پیروان آن را روشن می کند. این عوامل را می توان در چهار مفهوم خلوت در انجمن (صحبت)، ذکر خفی، خدمت، و کار دسته بندی کرد. وجود تعالیم معطوف به فعالیت های اقتصادی در طریقت نقشبندیه سه پیامد مهم داشت؛ نخست رواج و نفوذ گسترده ی...

گوهر تعالیم بودا بر پایۀ قانون طبیعی (درمه) یا نظم اخلاقی نهاده شده است. این درمه با قانون حاکم بر کردارهای اخلاقی (کرمه) پیوند می‌خورد. این دو مفهوم در کنار چند مفهوم دیگر، بنیاد‌های اخلاق بودایی را می‌سازند. این مفاهیم در همۀ شاخه‌های بودایی به کار می‌روند، جز آن‌که تأکید بر آن‌ها در مکتب‌های گوناگون، با هم فرق می‌کند. در این میان، بوداییان غربی نیز کوشیده‌اند تا این مفاهیم اخلاقی بودایی را د...

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی مناسبات دولت صفویه با طریقت¬های صوفیانه¬» سعی در بررسی کنش ها و برخوردهای میان دولت صفویه و طریقت های صوفیانه در بستر زمانی و مکانی مختلف را دارد. بر این اساس مدعای اصلی پژوهش حاضر آن است که دولت صفویه با ویژگی¬های خاصی مانند سابقه¬ی فعالیت طریقتی دو سده¬ای، گرایش به مذهب تشیع و سیاست تمرکز قدرت، اجازه¬ی ظهور و بروز به طریقت¬های مختلف صوفیانه را نمی¬داده است. بدین من...

جوامع مختلف انسانی بسته به شرایط مکانی ـ زمانی و مقتضیات اجتماعی و جنسیتی، روش ها و تجربه هایی متفاوت در دین ورزی داشته اند؛ روش هایی که کارکردشان، تأمین بخشی از نیازهای فرهنگی ـ اجتماعی این جوامع است. داده های حاصل از این پژوهش انسان شناختی بر روی زنان پیرو دو طریقت قادریه و نقشبندیه ساکن شهر سقز از توابع استان کردستان نشان می دهد که آنان توانسته اند به مدد یک ”مسلک دینی“، هم نیازهای روانی مرت...

آیین بودا و سنت های وابسته به آن در تمام سطوح زندگی مادی و معنوی ملت های دیار شرق به ویژه هند از تمایز های طبقاتی معمول در اجتماعات غرب از نفوذ زیادی بر خوردار بوده است. این جنبه از فرهنگ و هنر ملت های آسیایی به پژوهش های بس بیشتری در آینده نیاز دارد. بسیاری از پژوهشگران از یک سو می پذیرند که آیین بودا با باورهای خام و ابتدایی مردم هند و دیگر کشورهای جنوب شرقی رشد کرده و بیشترین بخش آن، پس از ب...

هندوستان از زمان خواجه مؤیدالدین محمد باقی (971 ـ 1012 ه.ق) تا بعد از وفات شاه غلام­علی عبدالله دهلوی (1240 ه.ق) مرکز طریقت نقشبندیه محسوب می­شد. اغلب شیوخ و خلفای نام­آور برای کسب سلوک در محضر مرشد کامل عازم این دیار می­شدند. از آن سو، بررسی­ها نشان می­دهد که در کردستان در ابتدای قرن نوزدهم میلادی، طریقت نقشبندیه بر خلاف طریقت قادریه، طریقتی شناخته شده نبود. در نیمه نخست قرن مذکور، مولانا خالد...