چکیده عرفان و تصوف یکی از این جریان های فکری و اجتماعی است که در ادبیات فارسی تأثیر عمیق گذاشته است. این جریان در دوره صفویه تحولات گسترده ای به خود دیده که در طول تاریخ تصوف کم نظیر بوده است. در این رساله سعی شده است با اتکا به منابع کتابخانه ای، به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تاریخی این موضوع بررسی شود و تأثیر آن بر ادبیات فارسی این دوره تبیین و تحلیل گردد. در این بررسی ویژگی های فکری، اج...

تصوف که به عنوان طرز فکر و مجموعه­ای از آداب و اعمال مشخص، در بر گیرنده­ی نوعی عکس­العمل نسبت به اوضاع اجتماعی بود، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، انعکاسات و الهامات بسیار متفاوتی از فرهنگ معنوی طبقات جامعه­ی اسلامی را در خود پذیرفته، حل و جذب کرد. اینکه در آذربایجان قرن دهم ودر دوره­ی شاه طهماسب وضعیت تصوف چگونه بوده است موضوعی در خور توجه است. در این دوره از سویی رشد تشیع ومبارزه­...

تصوف که به عنوان طرز فکر و مجموعه­ای از آداب و اعمال مشخص، در بر گیرنده­ی نوعی عکس­العمل نسبت به اوضاع اجتماعی بود، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، انعکاسات و الهامات بسیار متفاوتی از فرهنگ معنوی طبقات جامعه­ی اسلامی را در خود پذیرفته، حل و جذب کرد. اینکه در آذربایجان قرن دهم ودر دوره­ی شاه طهماسب وضعیت تصوف چگونه بوده است موضوعی در خور توجه است. در این دوره از سویی رشد تشیع ومبارزه­...

نوع اندیشه‌های متفاوت که از یک شناخت عرفانی سرچشمه می‌گیرد، تأثیر بسیار در شکل­گیری فضاهای انسان ساخت دارد. قدمگاه نیشابور به عنوان یکی از اماکن زیارتگاهی، متأثر از اندیشه‌های عرفانی بوده است و این مفاهیم در شکل‌گیری این مجموعه تأثیرگذار بوده است. در سفری که شیخ بهایی با شاه عباس صفوی در سال 1020ه.ق از اصفهان به مشهد آمده، شاه عباس دستور ساخت قدمگاه را در این محل داد و قدمگاه با طراحی وی ساخته ...

حضور و فعالیت طریقت نعمت اللهیه در ایرانِ عصر قاجار، سبب ایجاد کنش و واکنش هایی بین این طریقت با دو جریان قدرتمند شریعت و سلطنت گردید. بررسی فراز و فرود های روابط این سه جریان با یکدیگر، یکی از مباحث قابل ­اعتنا در تاریخ اجتماعی ایران عصر قاجار است. در پژوهش حاضر، تعاملات سه جریان یاد شده با یکدیگر، با عنایت به این که چه عواملی باعث شد طریقت نعمت اللهیه در دورۀ مورد بحث، دچار رکود و حاشیه نشینی ...

تصوف که به عنوان طرز فکر و مجموعه­ای از آداب و اعمال مشخص، در بر گیرنده­ی نوعی عکس­العمل نسبت به اوضاع اجتماعی بود، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، انعکاسات و الهامات بسیار متفاوتی از فرهنگ معنوی طبقات جامعه­ی اسلامی را در خود پذیرفته، حل و جذب کرد. اینکه در آذربایجان قرن دهم ودر دوره­ی شاه طهماسب وضعیت تصوف چگونه بوده است موضوعی در خور توجه است. در این دوره از سویی رشد تشیع ومبارزه­...

چکیده از تحولات تاریخی مهم ایران، ظهور درویشان صفوی و قزلباشان صوفی است. حکومتی با بیش از دو قرن که فقهای شیعه در اصل بنیانش نقشی ندارند، ولی با این همه از همان ابتدا، شاه اسماعیل صفوی (907-930 ه.ق.) تشیع را مذهب رسمی کشور معرفی می‌کند؛ چنین رویدادی وابسته به عواملی است که این جماعت صوفی، تشیع فقاهتی را به عنوان قدرتی برتر برای اداره کشور پذیرفته، علما و فقهای شیعه را به مناصب حکومتی می‌گمارند...

پژوهش حاضر به بررسی جنبه های مختلف پیدایی و سیر اندیش? مهدویت در تصوف بارویکرد، به علل وتأثیرات پیدایش اندیش? ناجی گرایانه در تصوف، در مسیر گذار از شکل اندیش? مهدویت در تصوف ودر نهایت پیوند تشیع و تصوف با تکیه بر عنصر ولایت می پردازد.در واقع، بررسی و تبیین تعامل تصوف و تشیع، با تکیه بر اندیشه مهدویت، بررسی و رسوخ اندیشه های ناجی گرایانه در تصوف، مقایسه و تبیین شباهت ها و ارتباطات اندیشه های مهد...

چکیده: شرایط مکانی – زمانی و مقتضیات اجتماعی و جنسیتی، تاثیر بسزایی در کنش های فرهنگی افراد دارد. شیوه دینداری و دین ورزی به عنوان بخشی از فرهنگ غیرمادی جوامع انسانی، از این قاعده مستثنی نیست؛ امری که خود، بر دیگر ساحت های زندگی و وجوه فرهنگی اجتماعات انسانی، تاثیری بی بدیل می گذارد. بررسی ژرفانگرانه از آنچه در یک اقلیت جنسیتی- مسلکی روی می دهد، علاوه بر ارائه داده هایی ذیقیمت از یکی از انواع...

چکیده از تحولات تاریخی مهم ایران، ظهور درویشان صفوی و قزلباشان صوفی است. حکومتی با بیش از دو قرن که فقهای شیعه در اصل بنیانش نقشی ندارند، ولی با این همه از همان ابتدا، شاه اسماعیل صفوی (907-930 ه.ق.) تشیع را مذهب رسمی کشور معرفی می کند؛ چنین رویدادی وابسته به عواملی است که این جماعت صوفی، تشیع فقاهتی را به عنوان قدرتی برتر برای اداره کشور پذیرفته، علما و فقهای شیعه را به مناصب حکومتی می گمارند....