منظومة «آرش کمانگیر»، سرودۀ سیاوش کسرایی، از نمونه های خوب اشعار روایی معاصر است که می تواند از دیدگاه نظریه­های روایت شناسی تحلیل و تفسیر شود. در این مقاله براساس نظریه های تولان، ژنت، گرماس و... علاوه بر مواردی چون طرح و پیرنگ، زمان، شخصیت پردازی، کانون سازی و... به بازنمایی پیوند روایت­پردازی کسرایی با ماهیت اسطوره ای این داستان نیز پرداخته ایم. بر این اساس تحلیل­های این پژوهش در حوزۀ روایت ...

بررسی داستان و داستان واره های کهن فارسی، بر پایه روش ساختارگرایانه می تواند از منظری کلّی به شناسایی گونه های روایت پردازی در متون مختلف بینجامد. این نگاه کلّی، امکان مقایسه و تحلیل ساختارهای گوناگون روایات را فراهم می آورد و با بررسی متون مختلف از این منظر، می توان تحوّلات و سیر تکامل روایت پردازی در ادبیّات فارسی را به صورت تاریخی پیگیری کرد. در این مقاله، پیرنگ حکایت های مرزبان نامه بررسی می شو...

از نظر فرمالیست ها «داستان» عبارت است از زنجیرة رخدادها و کنش ها مطابق با نوع ترتیب آنها در تسلسل زمانی، و درواقع «چیستیِ» محتوای روایت و مواد خام و سویة بالقوّة آن است؛ اما پیرنگ از دیدگاه آنها برخلاف ارادة دیگر روایت شناسان، «روابط و مناسباتِ علّت و معلولی میانِ رخ دادها» نیست، بلکه سویة بالفعلِ روایت، و شاملِ کلیة «تمهیداتِ زیباشناختی و صناعات آشنازداینده ای» است که نویسنده برای بیان داستان یا محتوا...

ساختار رمان اسفار کاتبان، به جهت تکنیک روایت و چندگانگی نوع ادبی، این رمان را از سایر رمانها متمایز میکند. نگارنده در این پایان نامه کوشیده است تا با توصیف ساختار رمان، عوامل موثّر در ایجاد چنین ساختاری را بشناسد. برای این منظور به بررسی پیرنگ رمان، زاویه دید، زمان و ابهام موجود در متن پرداخته شده است. با بررسی پیرنگ این نکته دریافت شده که پیرنگ چندگانه، تداخل پیرنگ و بازآفرینی، تأخیر و حشو و می...

بررسی داستان و داستان‌واره‌های کهن فارسی، بر پایة روش ساختارگرایانه می‌تواند از منظری کلّی به شناسایی گونه‌های روایت‌پردازی در متون مختلف بینجامد. این نگاه کلّی، امکان مقایسه و تحلیل ساختارهای گوناگون روایات را فراهم می‌آورد و با بررسی متون مختلف از این منظر، می‌توان تحوّلات و سیر تکامل روایت‌پردازی در ادبیّات فارسی را به صورت تاریخی پیگیری کرد. در این مقاله، پیرنگ حکایت‌های مرزبان‌نامه بررسی می‌شو...

بر مبنای تعاریف نوینی که در بوطیقای فرمالیسم، از دو مقولة «داستان» و «پیرنگ» ارائه گردیده‌است، «داستان» یا همان زنجیرة رخدادها در توالی زمانی، به منزلة مادّة ‌خام و سازمایة روایت شناخته شده‌است و «پیرنگ» برخلاف پندار منتقدان پیشافرمالیسم، نه به ساختمان منطقی و علّی اثر روایی، بلکه به تمام تمهیدات زیبایی‌شناسانه و آشنایی‌زدایانه‌ای اطلاق می‌گردد که برای پیکربندی هنری آن مادّة ‌خام به کار بسته می‌شو...

یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده‌ی داستان، پِی‌رنگ و توجّه به روابط منطقی میان رویدادها در داستان است که توجّه‌ و باریک‌بینی نسبتاً قابل تأمّل فردوسی به این مقوله و دقّت در روابط علّی و معلولی حوادث داستانی در شاهنامه، یکی از جنبه‌های درخشان حماسه‌ی ملی ایران است. امّا با ژرف‌نگری در برخی از داستان‌های شاهنامه از جمله «رستم و سهراب»، روشن می‌شود که پیرنگ آن در بسیاری از موارد نااستوار و سست است و پرس...

توجّه به موتیف، به عنوان یکی از عناصر کارا در نقد داستان از مباحث مهم نقد ادبی ‏است. ‏بلقیس سلیمانی از نویسندگان موفّق زن است که از موتیف­های سیاسی، ‏اجتماعی، فرهنگی و عاطفی مطرح معاصر در آثار خود استفاده کرده ­ا­ست. او نویسنده­ای است که عقاید و نگرش فلسفی خاصی به زندگی دارد و با طرح موتیف­های ‏‏اسطوره‌ای در رمان­های خود بر عقاید و اندیشه‌هایش تأکید می‌کند. ‏‏همچنین وی ‏نویسنده‌ای اقلیم­گرا است ک...