رنگ یکی از پدیده های آفرینش است که به نحوی بر حرکت تمام موجودات زنده موثر می باشد و بدون شک در میان هنرمندان و دوست داران زیبایی جایگاه ویژه ای دارد . در این میان ، شاعران که به توصیف و تشریح هستی می پردازند از رنگها درآفرینش تصاویر رنگارنگ در قالب سخن ، برای انتقال عواطف و احساسات خود به خوانندگان بهره می برند . صائب تبریزی نیز به عنوان یکی از سرایندگان زبان فارسی از رنگها در ملموس و محسوس کرد...

عشق و در پی آن معشوق یکی از موضوعات اصلی در غزل می باشد که شاعران غزلسرا بسیار به این موضوع پرداخته اند. اما در سبک هندی موضوعات گوناگونی از قبیل مسائل اجتماعی، اقتصادی، تجارب فردی شاعر و ... وارد غزل می شود و موضوع اصلی غزل که همانا عشق می باشد کمرنگ می گردد و بررسی جایگاه معشوق در این سبک کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. لذا نگارنده سعی نموده با بررسی غزلیات صائب تبریزی که پرچم دار سبک ه...

حسن تعلیل از صنایع بدیعی معنوی در حوزه زیبایی شناسی ادب فارسی است که علت هر پدیده را به صورت ادبی و با زبان هنر و تصویر بیان می کند. این هنر ادبی ممکن است بر پایه ی یکی از صورت های بیانی: تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز خلق شود، صائب تبریزی از بزرگترین شاعران غزل سرای سبک هندی است که خود در این شیوه دارای "طرز" تازه ای است. در این پژوهش به ارزیابی حسن تعلیل های شاعرانه غزلیات صائب تبریزی پرداخته ش...

امیری فیروزکوهی ‘متخلص به ((امیر)) شاعر قصیده سرا و غزل پرداز معاصر‘از خاندانی است صاحب نام. او درمیان سخنوران معاصر چهره ای دارد شناخته شده با تمام ویژگیهای یک شاعر طراز اول. امیری نه تنها در حوزه غزل و قصیده ‘بلکه در میدان انواع دیگر شعر ‘ طبعی دارد به روانی آب ‘ زلال و صاف. اگر چه غزلش در نازک خیالی غزل صائب را به یاد می آورد ‘ اما شهرتش در پیروی از سبک هندی بیشتر به جهت دفاع توأم با هواد...

نظریة ارجاع به بررسی روابط و خوانش بینامتنی و فرامتنی در متن‌ها می‌پردازد. این‌ نظریه، آثار ادبی مخاطب را به دیگر متن‌ها و فرامتن‌ها ارجاع می‌دهد و مخاطب می‌تواند براساس آن، متن‌ها را با ارجاع به مصداق‌های عینی و بیرونی، یا با ارجاع به متن‌های دیگر درک و دریافت کند. پژوهش حاضر تمثیل‌های صائب را ازمنظر این نظریه بررسی می‌کند؛ چراکه صائب در هر تمثیلی،‌ مخاطب را به یک متن یا فرامتن ارجاع می‌دهد. ن...

یکی از نظریه­های نقد ادبی معاصر، آشنایی­زدایی defamiliarization می­باشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) می­زداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور می­کند، اطلاق می­شود. صائب به عنوان نماینده سبکی که به تازه­گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از نامبرداران تاریخ ادبیات فارسی در جهت آشنایی­زدایی است. روش­های صائب برای ایجاد طر...

انسان همواره در اندیشه ی این بوده که از کجا آمده و به کجا خواهد رفت. مرگ انسان پایان زندگی او نیست و پس از مرگ دنیای دیگری نیز باید باشد تا نیکوکاران، پاداش نیکوکاری و بدکاران کیفر بدکاری خود را ببینند که از آن به معاد تعبیر می شود. هدف اصلی ما در پژوهش حاضر، بررسی معاد در دیوان صائب تبریزی بر اساس 6 جلد دیوان این شاعر بزرگوار به تصحیح محمّد قهرمان است که با روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا گرد آ...

نگرش صائب تبریزی به شخصیتی معروف نظیر خضر ـ علیه‌السلام ـ دوگانه است. صائب در برخورد با داستان خضر(ع) و در ساختن تلمیح، گاه موافق سنت ادبی عمل‌می‌کند و گاه به‌خلاف عرف و عادت شاعران گذشته، با خضر(ع) و عناصر داستانی او مخالف‌خوانی می‌کند. اگر شاعرانی چون خاقانی، سعدی و حافظ با انتقادی ملیح به ماجرای خضر ـ علیه‌السلام ـ نگریسته‌اند، صائب در وسعت‌بخشیدن به این نگرش، تلاشی جدّی کرده است. او گاه با ش...

بنا به روایت اسطوره ها، هما مرغی فرخنده فال و پیک سعادت بوده و هر کس زیر سایه او قرار می گرفته، دولتمند و صاحب سعادت می شده است. این مرغ به دلیل استخوان خواری و بی­آزاری، همواره مورد اشاره شعرا بوده است. هرچند صائب، این مضامین را در شعر خویش آورده، اما طبق شیوه معمول شاعران این عصر، از آرایه ها و صناعات ادبی همچون کنایه، تمثیل و تشبیه استفاده می کند و با هنجارشکنی، چهره­ای متفاوت از هما ارائه م...

امیری فیروزکوهی ‘متخلّص به ((امیر)) شاعر قصیده سرا و غزل پرداز معاصر ‘ از خاندانی است صاحب نام. او درمیان سخنوران معاصر چهره ای دارد شناخته شده با تمام ویژگیهای یک شاعر طراز اول. امیری نه تنها در حوزه غزل و قصیده‘بلکه در میدان انواع دیگر شعر طبعی دارد به روانی آب‘زلال و صاف. اگرچه غزلش در نازک خیالی غزل صائب را به یاد می آورد‘ اما شهرتش در پیروی از سبک هندی بیشتر به جهت دفاع توأم با هواداری و...