احادیث پیامبراکرم(ص) و ائمه اهل بیت(ع) در کنار قرآن، منبع شناخت اسلام و دستورات آن است. روایات برخلاف قرآن از آفت وضع و تحریف مصون نمانده اند، لذا از همان روزگار حیات پیامبراکرم(ص) معیارهایی برای تشخیص صحیح از سقیم ارائه گشت. علماء با الگوگیری از آیات و روایات به ارائه ی معیارهایی برای فهم و نقد حدیث پرداختند. آیت الله معرفت(ره) به عنوان مجدد علوم قرآنی، در آثار خود ازجمله در اثر تفسیری خود به ...

بررسی و تامل در احوال راویان حدیث نزد محدثان، همواره یکی از مهمترین راههای ارزیابی و شناخت حدیث بوده است. اما چه بسا که برای عبارت نادرتی، سند صحیحی جعل کرده و بر ساخته باشند، در این صورت نقد سند به تنهایی نمی تواند کارساز باشد. از این رو نقد متن به عنوان مهمترین راه ارزیابی حدیث لازم می آید. در این نوشتار برآنیم که یکی از احادیث کتابهای حدیثی اهل سنت را نقد و بررسی کنیم.

علامه مجلسی به عنوان یکی از برجسته ترین محدثان امامیه که به گردآوری بزرگترین دائرة المعارف حدیث شیعه موفق گردیده است، علاوه بر احیای نسخه های در حال اضمحلال حدیث و طبقه بندی بدیع احادیث، به شرح و تفسیر متون حدیث پرداخت و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرد. اصولی که مجلسی در فقه الحدیث از آن بهره برده است به عنوان الگویی در نقد و فهم حدیث از اهمیتی به سزا برخوردار است. در این مقاله سعی شده است اصول ن...

در عصر حاضر، جریانی تند رو در میان اهل سنت تلاش دارد با بازخوانی متون تاریخی، شیعه را به تاریخ سازی و جعل و تحریف گزارش های تاریخی متهم سازد. عبدالعزیز نورولی یکی از نمایندگان این تفکر است که در کتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیة کوشیده تا با همین حربه، بستر مناسبی برای طرد و حذف اخبار و احادیث شیعی فراهم آورد. این پژوهش در دفاع از تاریخ نگاری شیعه، به بررسی و نقد روش، و گزیده­ای از اسناد ...

بررسی روش های نقد حدیث در مشی علمی و آثار عالمان دینی، در پیشبرد اهداف دانش نقد حدیث، نقش به سزایی ایفا می کند. از جمله عالمانی که در آثار خود، به نقد حدیث و روش های آن اهتمام داشته است، استاد مطهری می باشد. هر چند در زمینه یافتن روش های نقد حدیث در آثار شهید مطهری، تحقیقات مختصری صورت گرفته است، اما به نظر می رسد جمع آوری احادیث نقادی شده و یافتن روش های نقد حدیث، نیاز به تلاش های گسترده و منس...

جامع البیان عن تاویل آی القران از قدیمی ترین و در عین حال مهم ترین تفاسیر قرآنی است که قرآن پژوهان آن را در شمار تفاسیر ماثور یاد کرده اند.گرچه مواردی از ترجیح اقوال و گزینش نظری بر نظریات دیگر از ورای روایات نقل شدهدر خلال تفسیر او نیز به چشم می خورد.یکی از کاستی های این تفسیر آمیختگی آن با روایات موضوع و موسوم به اسرائیلیات است.طبری با توجه به روایاتی منسوب به پیامبر مبنی بر بی اشکال بودن نقل...

در این رساله که با عنوان نقد و بررسی احادیث تفسیری امام صادق (ع)در جزء سوم قرآن به تصویب رسیده، روایات تفسیری امام صادق (ع) از تفاسیر روایی شیعه، جمع آوری، تنظیم و ماخذیابی شده است و روایاتی که در کتب تفسیری به طور مرسل نقل گردیده، با مراجعه به مصادر و منابع احادیث تفسیری، مسندسازی شده است همچنین بررسی و نقد سندی و دلالی روایات در ذیل آیات انجام گرفته است و در پایان شرح حال هر یک از راویان به ا...

احادیث دال بر کاستی عقل و ایمان زنان در منابع دست اول شیعه و سنی نقل شده است؛ این روایات منسوب به پیامبر(ص) و امام علی(ع) است و بررسی اسناد این احادیث مرسل بودن آنها را نشان می دهد و افزون بر آن  برخی از این احادیث بدون سند گزارش شده اند؛ لذا اطمینان لازم به صدور آنها از معصوم به دست نمی آید و همین امر عده ای را بر آن داشته که به جعلی بودن آنها حکم کنند و عده دیگر به لحاظ وجود روایات مذکور در ک...

رویکرد بیشتر خاورشناسان در حوزه مطالعات حدیثی، فرآیند نقّادی حدیث اسلامی از سوی محدّثان مسلمان را محدود به نقد سندی دانسته و بر این باور است که ایشان به پدیدۀ نقد متنی بی‏توجّهی یا کم‏توجّهی داشته‏اند. در سال‏های اخیر پژوهش گران مسلمانان، از جریان‏های مختلف فکری، با ارائه نمونه‏های گوناگون از شواهد نقد متنی در کتب حدیثی کهن اهل‏سنّت سعی در نشان دادن وجود نگاه انتقادی به محتوای حدیث علاوه ‏بر نقد سند...

در میان نگرش‌های گوناگونی که نسبت به حدیث وجود دارد، نگرش انتقادی به معنای نقد متون حدیثی بر اساس معیارهای مشخص در میان شیعه کمتر مورد توجه بوده است. شاید یکی از دلایل آن بی‌اطلاعی از وجود تاریخی این نگرش در دوران ائمه(ع) باشد؛ اما می‌توان در میان اصحاب ائمه(ع) نخستین جریان انتقادی را شناسایی کرد که به میراث مکتوب حدیثی با دیده تردید ‌نگریسته‌اند و به پالایش آن دست یازیده‌اند. در این پژوهش برآن...