سنایی غزنوی، اغلب با ویژگی «شاعر مبتکر» شناخته می‌شود. یکی از ابتکارات وی، یافتن گوهر طنز ادبی‌‌ است در نوشتار با کارکردهای عرفانی؛ آنچه پیش از او فقط در حوزة اجتماعی ـ انتقادی وارد شده بود. عارفانِ از سنایی به بعد، از آن برای آموزش نکته‌های عرفانی، بهره‌ها برده‌اند. در این مقاله بر آنیم تا برای یافتن شگردهای طنزنویسی سنایی غزنوی (545 یا 529- 467 ق) با هدف بیان و آموزش نکته‌های عرفانی و اخلاقی و...

روایت­پردازی یکی از عناصر برجستۀ اشعار مهدی اخوان ثالث، شاعر نوپرداز معاصر است. این مقاله براساس نظریۀ زمان در روایت، به بررسی زمان در برجسته­ترین اشعار روایی اخوان می­پردازد. منظور اصلی نظریۀ زمان در روایت بحث زمان­بندی روایت است که بر اساس نظریۀ ژرار ژنت در سه محور نظم، سرعت روایت و بسامد شکل می­گیرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد درنگ (گسترش روایت)، گذشته­نگری، آینده­نگری و بسامد مکرر از مهم­ت...

پدیده استعمار از پدیده‌هایی است که همواره کشورها و ملت‌های مشرق زمین با آن مواجه بوده‌اند؛ لذا انسان‌های آگاه و توانمند به‌ویژه هنرمندان و ادیبان، با سلاح شعر به مبارزه با استعمار و استعمارگران می‌پرداختند. با توجه به اینکه شگردهای استعمار، گوناگون و مختلف است؛ لذا شگردهای مبارزه با آن نیز بایستی گوناگون و مناسب باشد. در این مقاله بر اساس مکتب ادبی اروپای شرقی و به روش کتابخانه‌ای، به بررسی تطب...

یکی از کلیدها و راه‌های گشودن پیچیدگی‌ها و درک یا رفع ابهام داستان‌های مدرن، درک شیوۀ روایت‌گری و شگردهای روایت داستان است. هر داستان، پرسش‌ها و پاسخ‌های منحصربه‌فردی را در پیوند با شیوه‌های روایت‌گری می‌آفریند. انتخاب و آفرینش شیوۀ روایت‌گری، در میان مفاهیم و مضامین کهنه یا تکرار شدۀ روایت؛ دنیای تازه­ای بر روی نویسنده می‌گشاید. بیژن نجدی یکی از داستان نویسان مدرنیست معاصر است که تکنیک‌های خاص...

یکی از راه های شناخت ادبیات داستانی سنتی فارسی بررسی آن با شیوه های علمی جدید و اعمال تحلیل های ساختارگرایانه بر روی متون روایی است. نتیجه کاربست چنین شیوه هایی علاوه بر احیای سنت های داستانی قدیم، به شناخت هر چه بیشتر ساختار روایی متون و کشف شگردهای اصلی داستان پردازی نویسندگان منجر می شود...

میرزا محمّدخان مجدالملک از رجال سیاسی و یکی از منتقدان و نویسندگان عصر قاجار است و «رسالۀ مجدیّه»ی او، یکی از نخستین آثار انتقادی منثور فارسی است که پیش از پیروزی انقلاب مشروطه، به نگارش درآمده و معایب و نابسامانی­های عصر ناصری را در قالب نثری استوار، انتقادی و طنزآمیز به تصویر درآورده است. مقالۀ حاضر به شیوة توصیفی_تحلیلی به نقد و تحلیل جنبه­های انتقادی این اثر پرداخته است. نویسنده با بهره­گیری ...

دیوان فروغ فرّخزاد، اثری ارزشمند و ماندگار در ادبیات فارسی است. که تحلیل و بررسی این دیوان، از دیدگاه نقد فرمالیستی، جلوه ها و زیبایی های ظاهری و باطنی اثر را آشکار می سازد. فرمالیست به بررسی جنبه های شکلی و صوری اثر می پردازد و اثر را فارغ از مسائل تاریخی، اجتماعی، روانی و حواشی متن بررسی می کنند. در این رساله، روش فرمالیستی، بر مجموعه شعر فروغ فرّخ زاد، به کار رفته است، بدین شکل که در آغاز به م...

ادبیات شگرف در حیطه ی نقد و انواع ادبی مطرح شده است. تزوتان تودورف، در کتاب پیش درآمدی بر ادبیات شگرف، به بررسی و تعریف آن پرداخته است. او معتقد است، در متن ادبیات شگرف با رخدادهایی روبرو هستیم، که خواننده در نگاه اول نمی تواند، تصمیم بگیرد، این حوادث واقعی است یا غیرواقعی. خواننده در طول رمان درمی یابد، اتفاقاتی که رخ می دهد، واقعی است و در ادامه با توجیهات عقلانی و منطقی، و در نظر گرفتن برخی ...

مطالعه احساس ناامنی زنان در محیط­ کار با استفاده از رهیافت کیفی (تفسیرگرایی اجتماعی) هدف پژوهش حاضر می­باشد، در این راستا با20 نفراز زنان شاغل شهر اصفهان مصاحبه شد. روش­شناسی پژوهش حاضر روش­شناسی کیفی است و از تکنیک مصاحبه عمیق و نیم­ساخت­ یافته، مشاهده، مشاهده مشارکتی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نظریه داده­بنیاد استفاده گردید. این روش شامل پنج رویه است و در آخر با استفاده از مقوله­های حاصل ...

چکیده بی‌تردید دو عامل مهم تخیّل و زبان در خلق شعر مؤثر هستند. شاعر با کمک تخیّل از تمام امکانات و شگردهای زبانی چون بیان، بدیع، معانی بهره گرفته و دست به آفرینش ادبی می-زند. در این میان بدیع به عنوان یکی از علوم مهم بلاغی و شگردهای زیبایی شناختی در تناسب و توازن درونی کلام نقش مؤثری دارد. این تناسب و توازن که در نقد ادبی نو و به ویژه فرمالیست‌های روسی به آن توجه ویژه‌ای می‌شود حاصل هماهنگی عوامل...