بی تردید یکی از مهمترین مسائلی که پیشینیان با آن مواجه بودند توجیه وحدت و کثرت هستی بود. سئوال اصلی آنان این بود که آیا در هستی کثرت حاکم است یا وحدت؟ اما اعتقادشان به وحدت تنها در حد یک شهود بسیار ساده بود. ابن عربی معروفترین عارف اسلامی معرفت شناسی نوینی را پایه گذاری نمود که مهمترین پیام آن واقعی دانستن وحدت هستی است. نگرش او در این باب، هستی شناسی خاص خود را نیز به همراه داشت.ملاصدرا با اله...

مساله ارتباط خدا و عالم یکی از مباحث مهم فلسفی است که هم در فلسفه غرب و هم در فرهنگ و علوم اسلامی مورد توجه و نظریه پردازی اندیشمندان قرار گرفته است. با مطالعه و تامل در دیدگاههای فیلسوفان غرب در این مساله پی می بریم که نظریاتشان با اصل توحید الهی سازگار نیست. اندیشمندان مسلمان به تبیین این مساله در جهتی سازگار با توحید الهی پرداخته اند. نظریه متکلمین اسلامی در این مساله دارای نقش می باشد اما م...

بررسی و مطالعه آثار هنر اسلامی در مقایسه با هنر ادیان دیگر چون هنر مسیحی و همچنین مکاتبی شرقی چون هندوسیم ، یودیسم و تائوسیم ما را به تفاوتی جدی می رساند و آن میـزان و نحوه بهره گرفتن از تصویر و صــورتگری می باشد . پژوهش پیش رو در پی پاسخ گویی به این سوال که عامل اصلی و عنصر تعیین کننده در این تمایز آشکار چیست ما را به مبانی و بنیان های فکری ادیان و مکاتب مختلف رهنمون می سازد که در این میان اصل...

مهاجرت عالمان زیدی به ایران در میانۀ قرن سوم قمری و تأسیس حکومت زیدیه در نواحی دریای خزر هر چند عمری کوتاه داشت، اما از حیث فرهنگی به علت وجود مراکز و جوامع زیدی در آن نواحی و برخی شهر های خراسان، تا چندین سده پس از سقوط امارت علویان طبرستان، تداوم یافت. در قرون ششم و هفتم قمری میراث زیدیان ایران در چند مرحله به یمن منتقل شد که نقش مهمی در شکوفایی فرهنگ و تمدن زیدیه در آنجا داشته است. این مقاله...

فخرالدین عراقی (610) یکی از معاصران ابن عربی و شاگرد فرزند خوانده ابن عربی (صدرالدین قونیوی) است که تحت تأثیر مبانی فکر و عرفان ابن عربی آثار منظوم و منثور متنوعی را پدید آورده است. ظهور ابن عربی در قرن هفتم (560) موجب شد طریقه ای بنیان گذاشته شود که عده زیادی از او تأثیر بپذیرند. بدون شناخت و احاطه بر رابطه ابن عربی و عراقی و بررسی دیدگاه های این دو عارف بزرگ قرن هفتم نمی توان آثار عراقی را به...

از جمله چالش هایی که فیلسوف در فلسفه با آن روبه روست مسئله ارتباط نفس و بدن است. غموض مسئله در تجرد یکی و جسمانیت دیگری است که عقل را به میدان استدلال می طلبد. گواه بر این مطلب تلاش اعاظم فلاسفه از گذشته تا کنون است که هر یک به زعم و بضاعت خویشتن در پر کردن این خلأ گامی برداشته اند. برخی چون افلاطون، ثنویت محض را مطرح نموده و برخی چون ارسطو قول به وحدت این دو را تثبیت نموده است. و فلاسفه بعدی ه...

از اغراض شعری که در آثار شاعران شیعی معاصر امام رضا ( ع) نمود بیشتری دارد،می توان به مدح و رثا و نشر فضائل آن حضرت اشاره نمود.آذین بندی سخن و شعر به فضائل و مناقب ائمه ( ع) همواره مورد توجه شعرا ونویسندگان بوده و به گونه ای بیانگر اعتقاد و احترام به این بزرگواران و حریم ولایت وامامت است و از سوی پیامبر (ص) و ائمه (ع) مهر جواز یافته است.دعبل، « سیمای امام رضا ( ع) در اشعار شعرای شیعی معاصرش » ای...

ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت از متکلم ـ فیلسوفانی است که درباره تاریخ زندگانی او اختلاف ‌نظر بسیار است. در این مقاله، با شواهد گوناگونی نشان داده می‌شود که نوبختی اندیشمند معاصر سید مرتضی و ابوالحسین بصری است. همچنین تلاش می‌شود با مقایسه آرای او با سید مرتضی از متکلمان متقدم و نیز علامه حلّی از متکلمان متأخر، تأثیرگذاری‌های کلامی ایشان بر مباحث کلامی به‌ویژه مباحث متأخران و نیز اهمیت و جایگاه تار...

معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر، از قدیم ترین نسخه های مترجم قرآن است که در سال484 قمری توسط عثمان بن حسین وراق غزنوی و به دستور سلطان ابراهیم غزنوی کتابت و تذهیب شده و ترجمه و تفسیر آن از ابونصر احمد بن محمد بن حمدان حدادی، است. این اثر گرانقدر مجلد هشتم از مجموعه ای چند جلدی است که بقیه مجلد آن مفقود شده و ترجمه و تفسیر پنج سوره کهف (از آیه 60 تا آخر)، مریم، طه، انبیاء و حج را شامل می ش...

پیامبر گرامی (ص) از افتراق امت پس از خود، به 73 فرقه خبر دادند و تنها یک فرقه را اهل نجات شمردند. فرقه ناجیه را نیز به ((راکبان سفینه اهل بیت و متمسکان قرآن و عترت)) تعریف کردند. شیعه امامیه اثنا عشری مدعی دارا بودن چنین ویژگیهایی است و خود را مصداق آن یگانه فرقه ناجیه می شمارد. کتاب حاضر به منظور اثبات همین مدعا به نگارش درآمده است و مولف آن ((شیخ ابراهیم بن سلیمان)) مشهور به فاضل قطیفی کوشیده...