تکرار و دوران از محورهای اصلی شکل­گیری عناصر موسیقایی است. این الگو که در نظام موسیقایی شعر معاصر نیز تشخص دارد، سه حوزۀ موسیقی درونی، بیرونی و کناری را در بر می­گیرد. منزوی با تکیه بر این الگوها موسیقی اشعار خود را آفریده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی آرایه­های موسیقی­آفرین در غزل‌های مجموعۀ «حنجره زخمی تغزل» روش بکارگیری این عناصر و کارکردشان در اشعار منزوی را نشان دهد. یافته­های این پ...

این مقاله کاوشی در شعر معاصر عربی از دیدگاه نقد ادبی است . د رمقدمه نگارنده به معرفی شعر بر مبنای تاریخی‘فلسفی‘ادبی پرداخته و تصویری کلی از عشر معاصر عربی ترسیم نموده و سپس به بررسی مفهوم و هدف شعر از دید ناقدان بزرگ معاصر عرب وارد گردیده و مجملی از آراء آنان را ذکر نموده است. بخش بعدی مقاله به موسیقی شعر‘ انواع گوناگون شعر از نظر وزن و قافیه و بیان آراء ناقدان معاصر در خصوص موسیقی شعر و اهمیت ...

در کتابهای مربوط به سبک شناسی شعر در خصوص شعر خراسانی چنین آمده است که این اشعار گاه، ابیاتی خارج از وزن عروضی دارندو علاوه بر آن نیز در بسیاری موارد، هجاهای کوتاه و بلند را باید به هم تبدیل کرد یا مخففها را مشدد نمود تاوزن، قوام خودرا بازیابد و این امررا از نقاط ضعف شعرای سبک خراسانی دانسته اند.همچنین در کتابهای عروضی برای تقطیع این لغات مشکلاتی وجوددارد. هدف این مقاله نشان دادن این نکته است...

چکیده الف) موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): مجموعه قواعد ساخت وزن شعر، دانش عروض را تشکیل می دهد. این مجموعه با آنکه از ساخت آوایی و زبانی شعر شاعران استخراج گردیده، اما با پیشرفت علم زبان شناسی نیز کمتر از دیدگاه زبان-شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل این پژوهش با موضوع "مبانی آواشناختی تعیین وزن شعر" تا مرحله اختیارات وزنی به این ویژگی های زبانی پرداخته است. این پژوهش به ضر...

خواجه نصیر طوسی در معیارالاشعار می پرسد: چرا باید هر وزن را به همان شکل که معین شده است تقطیع کرد، و چرا زنجیرۀ هجاهای هر وزن را به یکی دیگر از اشکالِ محتملِ آن تقطیع نکنیم؟ (خواجه نصیرطوسی، 1369: 36). در این مقاله، در پاسخ به سؤال خواجه نصیر، کوشیده ایم تا ازطریق تحلیلِ ساختِ وزنی، در زبانِ شمرده و ادبیِ فارسی، به شیوه ای یگانه، یک دست و درعین حال مدلل، برای تقطیعِ 30 وزنِ پرکاربرد و رایج در اشعار عرو...

در پژوهش حاضر به بررسی اوزان متحدالارکان در غزلیات حافظ بر اساس نظریه عروض نجفی و نظریهء وزنی بروس هیز پرداخته ایم. در فصل اول ابتدا به بیان کلیات پرداخته ایم. در فصل دوم پیشینه مطالعاتی این پژوهش بیان شده است. در این فصل به پیشینه مطالعاتی این رساله از دو منظر مطالعات عروضی صرف و نیز مطالعات وزن شناختی از منظر زبانشناختی به تفصیل پرداخته شده است. سپس در فصل سوم چارچوب نظری پژوهش شرح و توضیح دا...

در این جستار با دیدگاهی انتقادی به بررسی موسیقی بیرونی در شعر نیمایی پرداخته ایم و با آوردن چند نمونه شعر و پیش کشیدن مباحثی چون شیوه سطربندی و جای پایان یافتن لخت ها، کاربرد اختیارات عروضی و لغزش برانگیزی وزن در شعر نو، کاستی هایی را که در نوشتن قانون های عروض (به دست پژوهشگران) یا در اجرای آن قانون ها (به دست سخنوران) راه یافته آشکار ساخته ایم و کوشیده ایم با افزودن چند قید و اصلاحیه بر قانون...

یکی از مباحث روز ادبیات، کاربردی شدن آنست. از میان شاخه های هنر شاخه ای که با ادبیات ارتباط تنگاتنگی دارد، موسیقی است. یکی از وجه های مشترک موسیقی و ادبیات عروض است که امروزه تا حدودی مغفول مانده است. عروض در شعر کلاسیک فارسی نقش محوری داشت، اما امروز اقبال به عروض دیگر همچون گذشته نیست و حتی در شعر امروز، عروض را معیار اصلی نمی دانند، در حالی که در پیشینه شعر فارسی با گستره ای از کاربرد وزن عر...

در این جستار با دیدگاهی انتقادی به بررسی موسیقی بیرونی در شعر نیمایی پرداخته‌ایم و با آوردن چند نمونه‌ شعر و پیش کشیدن مباحثی چون شیوة‌ سطربندی و جای پایان یافتن لخت‌ها، کاربرد اختیارات عروضی و لغزش‌برانگیزی وزن در شعر نو، کاستی‌هایی را که در نوشتن قانون‌های عروض (به دست پژوهشگران) یا در اجرای آن قانون‌ها (به دست سخنوران) راه یافته آشکار ساخته‌ایم و کوشیده‌ایم با افزودن چند قید و اصلاحیه بر قان...

وزن شعر ناصرخسرو همیشه موردتوجه ادیبان و شعرپژوهان بوده است و همواره این شاعر را با ویژگی‌های وزنی خاصش می­شناخته اند. با این­همه، کمتر پژوهش کاملی دربارة ویژگی‌های وزنی شعر او صورت گرفته ‌است. در این جستار کوشش در آن بوده است تا با بررسی دقیق بیت‌بیت شعر ناصرخسرو، دگرگونی‌های وزنی­ای که در شعرش رخ داده‌است، شناسایی و دسته­بندی شود و با به­دست­دادن بسامد هرکدام از دگرگونی‌ها، تصویر دقیق‌تری از ...