کمال الدین اسماعیل اصفهانی معروف به «خلاق المعانی» از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است که او را «آخرین قصیده گوی بزرگ پیش از حمله مغول» نیز می دانند. کمال، اگرچه در شمار شاعران طراز اول محسوب نمی شود، اما در دیوانش آخرین نشانه های شکوه قصیده کهن را می توان دید و به گواهی بعضی از منتقدان و صاحب نظران، غزلیاتش در کنار شعر انوری و ظهیر، در حوزه زبان زمینه ساز غزل های روان سعدی است. پژوهش...

جورج شکور (1935- ) شاعر و ادیب مسیحی لبنانی است. از جمله آثار مهم شکور سه ملحمه در بیان زندگی بزرگان اسلام، ملحمه امام حسین (ع)، ملحمه امام علی (ع) و ملحمه پیامبر اکرم (ص) است که آنها را به چاپ رساند و سه دیوان به نام های " عیناک امّ فیروزتان" و "مرآه میرا" و "عنهم و عنی" دارد. که به ترجمه و شرح ادبی موضوعی پنج قصیده از جدیدترین دیوان او "عنهم و عنی" پرداختم. در ابتدا شرح کوتاهی از زندگی و آثا...

چکیده خاقانی شروانی از شاعران پرآوازة قرن ششم هجری است که به تبع شاعران هم عصر خود در رعایت سبک فنی مصنوع و الزام به آوردن غالب اطلاعات و اصطلاحات علمی، معارف دینی، تاریخ، اسطوره، باورهای عامیانه، و ... گوی سبقت از بسیاری از همگنان خود در دشوارگویی ربوده است؛ به همین سبب، بسیاری از خاقانی پژوهان کوشیده اند، ضمن تصحیح و تنقیح دیوان خاقانی، پرده از پاره ای رمز و رازهای پوشیده در شعرش بردارند و ضم...

((عبدالعظیم ربیعی)) شاعر معاصر خوزستانی ، یکی از دانش آموختگان حوزه علمیه نجف اشرف می باشد که شعر خود را تقدیم به اهل بیت علیه السلام نموده و ابیات خود را در خدمت دین به کار برده است. در این رساله به ترجمه و شرح ادبی موضوعی دو قصیده از قصائد عبدالعظیم ربیعی شامل ((نظم حدیث کساء)) و (( فی ولاده الزهراء (ع) )) پرداخته شده است . در قصیده اول ، « نظم حدیث کساء» در واقع شاعر حدیث مشهور کساء، در معر...

«از صدر اسلام تاکنون شاعران بسیاری ذوق و قریحه شاعران? خویش را جهت ستایش پیامبر اکرم اسلام(ص) به خدمت گرفته اند؛ برخی از این شاعران با پیروی از پیشینیان در این عرصه گام برداشته و بر اساس شیو? آنان در قصیده سرایی و مدح، به این امر همت گمارده اند. و برخی دیگر نیز شیو? پیشینیان را رعایت نکرده اند. حازم قرطاجنی و ابن جزی کلبی دو تن از شاعران قرن هفتم و هشتم هجری در اندلس هستند که هرکدام قصیده ای در...

چکیده ارمغان صبح از گزیده‌های دانشگاهی مفید و موفّق روزگار ما در زمینۀ متون نظم است. مؤلّف ارجمند این اثر تلاش کرده است نمونه‌هایی از آثار خاقانی شروانی، اعمّ از قصیده و دیگر قالب‌های شعری، را به‌شیوه‌ای بسامان و با دقّت علمی همراه با شرح نکات و ظرایف آن‌ها به‌دانشجویان زبان و ادبیّات فارسی و دیگر علاقه‌مندان به‌متون فارسی عرضه کند. تلاش مؤلّف، به‌ویژه در زمینۀ شرح و توضیح ابیاتْ موفّق و عاری از لغزش...

از آن جا که علم قرائت یکی از شاخه های مهم علوم قرآنی است و بر خلاف زمان حاضر در گذشته این علم در ایران رواج داشته و نسخ خطی متعددی به زبان فارسی در کتاب خانه ها موجود است؛ و از طرفی در زمان حاضر، کتابی به زبان فارسی - جز برخی کارهایی که توسط بعضی معاصرین انجام شده است- در دسترس علاقه مندان به این علم وجود ندارد. معرفی نسخه ای خطی از یک ایرانی در قرن هشتم هجری در زمینه قرائات می تواند به احیای ا...

در این کار ابتدا به توضیح شکل کلی قصیده و اجزاء تشکیل دهنده ی آن پرداخته می شود. سپس سیر تحول آن در دو دوره ی سامانی و غزنوی و تفاوت هایی که در طی زمان پیدا کرده بیان می شود. از جمله قالب هایی که بعنوان محملی برای وصف بهار قرار گرفته قصیده است. که قصیده به دلیل وسعت میدان سخن مجال کافی برای شرح و بسط این موضوع به سراینده می دهد و در آن سراینده از وصف بهار تنها به عنوان مقدمه استفاده کرده که به ...

چکیده ارمغان صبح از گزیده های دانشگاهی مفید و موفّق روزگار ما در زمینۀ متون نظم است. مؤلّف ارجمند این اثر تلاش کرده است نمونه هایی از آثار خاقانی شروانی، اعمّ از قصیده و دیگر قالب های شعری، را به شیوه ای بسامان و با دقّت علمی همراه با شرح نکات و ظرایف آن ها به دانشجویان زبان و ادبیّات فارسی و دیگر علاقه مندان به متون فارسی عرضه کند. تلاش مؤلّف، به ویژه در زمینۀ شرح و توضیح ابیاتْ موفّق و عاری از لغزش ف...

رثا در شعر شاعران از اهمیت خاصی برخواردار است و در آثار بیشتر شاعران این غرض شعری وجود دارد که در رثای اشخاص خاص یا افراد برگزیده مثل پادشاهان، وزیران، پدر ،مادر، همسر و فرزند به سوگواری و حسرت فقدان از دست دادن عزیزشان می پرداختند. اما شاعرانی چون ابویعقوب با خلق قصیده ای فاخر سبک جدیدی را در عرصه مرثیه ساخته که از جنبه تاریخی هم حائز ارزش و اهمیت است. این پژوهش به ترجمه و شرح قصیده ابو یع...