اسمای الاهی در عرفان اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است, در این مقاله به بحث از اسماء از جهت وجودشناختی, معناشناختی و معرفت شناختی پرداخته شده و با بیان و توضیح روابط موجود بین اسماء به تقسیم بندی اسمای الاهی در عرفان اسلامی, همانند تقسیم اسماء به تنزیهی و تشبیهی مستأثر و غیرمستأثر, جلال و جمال و اسم ذات, صفات و افعال و… اشاره شده است. در پایان نیز به اجمال به بحث از توقیفی بودن اسمای الاهی و ...

در معناشناسی «الاسماء» در آیه «و علّم آدم الأسماء ...»، میانمفسران شیعه اختلاف نظر جدی وجود دارد. بر پایه دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی; در المیزان و هم چنین تفسیر تسنیم، مقصود از «الاسماء» در این آیه «مفاتح» (انعام: 59)و «خزائن» (حجر: 21) است. این تبیین معناشناختی از اسماء در این نظریه مبتنی بر سهاصل اراده مسمّیات اسماء از «الاسماء» در آیه مذکور، مخلوق بودن «مفاتح الغیب» و اطلاقداشتن «شیء» در آیه...

اسماء و صفات حق تعالی در مجرای تجلیات و تعینات ذات الوهی علی‌الدوام دست اندرکار آفرینش و جلوه‌گر نمودن مظاهر و موجودات عالم فیض هستند. آنچه بدیهی است، آن است که ذات حضرت ربوبی بی‌پرده رخ نمی‌نماید. پس به‌ناچار عالم ماسوی گره‌گشایی جهان ممکنات را در کارگاه اسماء و صفات هویدا می‌بیند. در این مسیر، علم‌الأسماء که خصیصة منحصر به فرد عرفان اسلامی است، اهمیت خود را در سلسله مطالعات عرفانی بازمی‌ی...

چکیده انسان آنگاه که از خداوند سخن می‌گوید اوصاف دربارهٔ او را بر زبان جاری می‌کند. از این‌رو، برای فهم معنای درست گزاره‌های ناظر به اوصاف الاهی، ناگزیر از تحلیل معناشناختی در این باره هستیم. اسماء و صفات الاهی همگی نشانه‌ای هستند که خودِ خداوند آنها را برای خواندن بندگانش به نحو اشتراک لفظی، و نه معنوی، وضع کرده است. در تمامی این اسماء و صفات، هدف، وصف حق‌تعالی به این صفات نیست...

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده­اند. با این وجود ویژگی­های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سبب شده، تبیین موضوع تناسب اسماء الحسنی هر سوره با محوریت غرض آن سوره با ابهاماتی مواجه شود. نوشتار حاضر این نوع از تناسب را در س...

یکی از مباحث مهم در تاریخ کلام و فلسفه در فرهنگ اسلامی‌‌و غرب این بوده که آیا عقل  قادر به پاسخگویی به تمام مسائل و معارف بشری است یا نه؟ ملاصدرا میراث‌دار حکمت مشاء و اشراق، و عرفان اسلامی، و بنیانگذار حکمت متعالیه عقل را سلاح قدرتمندی برای باز کردن گره‌های بسیاری از مجهولات معرفت بشری و الهی می‌‌داند. اما از محددیت آن نیز غافل نبوده است. هر چند بیشتر محققان بر این باورند که ملا‌صدرا عقل و ای...

قاضی عبدالجبار معتقد است ایمان، انجام طاعات و واجبات و نوافل و دوری از زشتی‌ها و محرمات است. او ایمان را از اسماء شرعی دانسته و بر آن است که جزو اسماء مدح به شمار می‌آید و صاحب آن مستحق پاداش می‌باشد. از نگاه او ایمان دارای سه رکن قول، معرفت و عمل است و عمل جزو لاینفک ایمان بوده و مشتمل بر سه بخش انجام طاعات و واجبات، انجام نوافل و دوری از زشتی‌ها و محرمات می‌گردد. عبدالجبار معتقد است اسلام نیز...

این مقاله موضوع نام های نیکوی خداوند را با رویکردی متفاوت مورد بررسی قرار می دهد. به نظر می رسد یافته ها و روشهای زبان شناسی بویژه در شاخه معناشناسی واژگانی می تواند زمینه پژوهش های تازه تری را فراهم نماید. شارحان اسماء واندیشمندانی که به نامهای خداوند پرداخته اند ‘ به تدریج دریافته اند که میان اسماء خداوند‘نوعی نظم در روابط معنایی و یا احیانأ سلسله مراتب برقرار است. آنان کوشیده اند در قالب لغت...

  مهمترین بعد اسماء و صفات الهی جنبه معناشناختی آن است. تفسیر انسان از این جنبه اسماء و صفات، بر نوع ارتباط انسان با خداوند تاثیر عمیقی خواهد داشت، زیرا شناخت خدا و سخن گفتن با او از طریق اسماء و صفات خداوند است. این جهت از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با صفات انسان دارند؟ نوشتار پیش رو، به روش تحلیل گزاره‌ای دیدگاه دیونیسی...

چکیده بررسی اسماء و صفات الهی در قرآن کریم و روایات به کوشش : زهرا محب پورحقیقی هدف از این پژوهش شناخت اسماء و صفات الهی بر مبنای قرآن و حدیث، بررسی آماری میزان تکرار آن ها در قرآن کریم و اعتبارسنجی دلالی برخی روایاتی که موضوع اصلی آن ها اسماء خداوند متعال است، به واسطه-ی عرضه ی آن ها بر قرآن، می باشد. بدین منظور در فصل نخست این رساله به مقدمه، اهمّیّت، هدف، روش، سوال های تحقیق و هم...