در میان دانشوران مسلمان به شخصیتهای گوناگونی بر می خوریم که دارای گرایشها و مذاقهای متفاوتند، یکی صرفاً حدیثگر است که هیچ فتوایی و نظری اتخاذ نمی کند مگر آنکه مبتنی بر روایتی از پیامبر یا سلف صالح باشد. دیگری فرهیخته ای عقلگر است که هیچ اندیشه ای حتی تقلیدات را جز به تصویب عقل نمی پذیرد. سومی صوفی اهل ذوقی است که بیش از قال یا حال سر و کار دارد و پیوسته خوش دارد که در وجد و شوریدگی باشد و اگر به...

داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریف سنتی، حماسه می‌گویند. شعر حماسی از جمله جریان­های عمدة شعر معاصر است که ویژگی­های حماسی آن متناسب با شرایط تاریخی دگرگون شده است. در این پژوهش برای توصیف حماسه، متناسب با نیازهای بیانی تازه، ابتدا به روند تطور تعریف حماسه تا دوره‌ء معاصر اشاره شده و سپس نمودهای حماسی در شعرهای سیاوش کسرایی کاویده می­شود. در ای...

بهمن نامه ، برزونامه و بانو گشسب نامه که در این پژوهش بررسی شده اند , سه اثر حماسی ارزشمند و باز مانده از روزگار باستان هستند که مطالب شاه نامه را در باره ی خاندان رستم تکمیل می کنند . و می توان آن ها را دنباله ی شاهکار ارجمند حکیم توس دانست. می توان عنصر پیش گویی را که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته شده است , از ویژگی های مهم داستان های حماسی دانست. پیش گویی در داستان وارد می شود و داستان ...

دعا و نیایش از مفاهیم مهم در بیشتر ادیان و فرهنگ ها به شمار می آید. نیایش در نزد ایرانیان هم به سبب جایگاه خاصّ آن در ادیان پیش از اسلام و هم به دلیل برجستگی آن دین اسلام همواره مورد توجّه بوده است. این مفهوم همچون سایر پدیده های مذهبی و اجتماعی در ادبیّات نیز نمود یافته است. نمود نیایش در ادبیّات عرفانی و متونی که صبغ? مذهبی دارد، امری بدیهی به شمار می آید، امّا شاید در ظاهر به نظر برسد که نیایش چن...

داستان رستم و اسفندیار، یکی از زیباترین و جذابترین داستانهای شاهنامه فردوسی است. مکبث نیز نمایشنامه‌ای است معروف از شکسپیر. این دو اثر ادبی، از جهاتی دارای وجوه اشتراک هستند. مقاله‌ی حاضر، تلاشی است برای بررسی وجوه اشتراک داستانهای رستم و اسفندیار و مکبث، با تکیه بر سیر روایت، رخدادها و شخصیتهای این دو اثر.

شاهنامه سروده ای حماسی است که فرهنگ و تمدن ایران زمین را در قالب رزم سپاهیان ایرانی با دشمنان به زیبایی به تصویر کشیده است به ویژه که فردوسی با استادی تمام فنون و مهارت های رزم و ریزه کاری های آن را بیان کرده است. این رساله یکی دیگر از زوایای پنهان و ابعاد ناپیدایِ این حماسه ملی با عنوان" جنگ روانی در شاهنامه" را، مورد واکاوی قرار داده است. هدف از این پژوهش آشنایی بیشتر با اهمیت و غنای شاهنامه و...

این پایان نامه که با عنوان فرهنگ نامها در داستانهای غنایی منظوم پارسی، از فخرالدین اسعد گرگانی تا عبدالرحمن جامی، نامگذاری شده است، فرهنگ نامهای خاص است که محور تمام اساسی مندرج در داستانهای منظوم غنایی از ویس و رامین تا یوسف و زلیخای جامی است، چون قبل از منظومه ویس و رامین، تنها مثنوی موجود عاشقانه، ورقه و گلشاه عیوقی بود که دارای اصل عربی است، به خاطر کامل شدن این مجموعه، این مثنوی هم مورد تح...

جنگ از جمله رویدادهایی بود که تمامی شوون اجتماعی کشور ما را تحت تاثیر قرار داد و تاثیری ژرف و بنیادین بر ادبیات گذاشت . با توجه به این تاثیر، باید دید آیا در ادبیات داستانی جنگ به ویژه رمان و شخصیتهای آن تحولاتی ایجاد شده است . برای رد یا اثبات این مساله هشت رمان جنگ مورد بررسی قرار گرفت . مطالعه و تحقیق در آثار فوق نشان داد که حوزه ادبیات داستانی شاخه ای به نام ادبیات داستانی جنگ به وجود آمد و...

وحدتی که در تفکّر و بینش و بیان احساسات و ادراکات شاعری متجلّی است، تعیین کنندۀ سبک شعری اوست. سبک تنها عوامل لفظی را در بر نمی گیرد؛ بلکه محصول عوامل متعدّدی است که در تأثیرگذاری کلام بر مخاطب نقش عمده ای دارد. یکی از این موارد، ارتباط لفظ با معنی است. نوع واژه ها و صنایع به کار رفته در شعر، باید با موضوع و نوع ادبی آن متناسب باشد. در این مقاله، با فرض اینکه الفاظ به کاررفته در تصاویر بلاغی شعر ح...

رمز جاودانگی فرهنگ مردم در جوهره ناب تعقل و تخیلی است که پیشینه هر اقلیمی با ذوق و زیبائی آمیخته و روایتگر گویای روزها و هستی های دیرینی شده که خنکا و زلالی های حکمت دوره¬های مختلف را به بستر پرخروش اندیشه و هنر جاری ساخته است. پیشینه ملت¬ها به عنوان بخشی از دانش ملیت شناسی جوامع انسانی، از زمانهای بسیار دور همراه با کار و فعالیت های انسانهای نخستین شروع شده و پیوسته با رشد و پیشرفت آنها ارزش و...