این مقاله در پی نمایاندن محوری‌ترین و کانونی‌ترین تصویر در جهان ذهن و اندیشۀ مولوی است. نویسنده درصدد است با تجزیه و تحلیل این تصویر پویا و پرابهام در مثنوی با تکیه بر دلالت‌های سادۀ زبانی و صورت‌های بلاغی، الگوی اندیشگی شاعر را بررسی کند. مولوی چه آن زمان که در بلخ (خراسان) می‌زیست و چه وقتی که در معرض آفتاب شمس در قونیه قرار گرفت، محو تابناک‌ترین تجلی حق بود. در این پژوهش، ضمن اینکه به ویژگی...

مؤلف تفسیر المبانی لنظم المعانی که تا سالیان اخیر ناشناخته بوده ابو محمد احمد بن محمد بن علی عاصمی است بر خلاف نظر برخی از مستشرقان، او مردی فاضل از اهالی خراسان بوده و کتاب دیگری به نام زین الفتی فی شرح سوره هل اتی از وی باقی مانده است. عاصمی برای کسب دانش به هرات، بلخ و کرمان سفر کرده است. او خود را از کرامیّان شمرده است. آرای او در دو کتاب المبانی و زین الفتی به ضمیمة آنچه اهل تحقیق دربارة حق...

زبان بلخی زبان، رایج در سرزمین باستانی بلخ، در شمال افغانستان کنونی بود. این زبان که از شاخة زبان های ایرانی میانة شرقی محسوب می شود در سده های یکم تا نهم میلادی در این ناحیه به کار می رفت. آثار باقی مانده از این زبان شامل سکه ها، مهرها، کتیبه ها و دست نوشته ها است. در دهه ???? میلادی انبوهی از اسناد ارزشمند بلخی کشف شد که در میان آن ها بخش عمده ای از نامه های بلخی به واسطة ارائه آگاهی های تازه...

خراسان از لحاظ موقعیت تجاری سالیان متمادی پل ارتباطی شرق و غرب به شمار می رفت. این منطقه از طریق راه های تجاری به مناطقی مانند هند و چین و اروپای شرقی و تبّت وصل می شد. از طرف دیگر وجود بازارهای پر رونق در شهرهای مختلف مانند بلخ، مرو و نیشابور به موقعیت تجاری آنجا رونق داده بود. این مقاله درصدد بررسی اوضاع اقتصادی خراسان و رابطه آن با کنش های سیاسی منطقه از سدۀ اول تا برآمدن نخستین دولت محلی می ...

چکیده | شکل و طرح باغ بخش مهمی از خصوصیات آن را بازنمایی می‌کند. باوجود این، معمولاً گوناگونی طرح باغ دست‌کم به اندازۀ اهمیتی که دارد مورد توجه قرار نمی‌گیرد. مطالعۀ باغ‌های موجود و یا اسناد و مدارک باغ‌هایی که زمانی وجود داشته‌اند، ازجمله راه‌های اصلی برای شناخت گونه‌های مختلف باغ است. اما با توجه به اینکه بسیاری از باغ‌ها تخریب شده‌اند، فهم باغ‌سازی برخی دوره‌ها به‌راحتی میسر نیست. در نبود نمو...

شرکت دیزنی از سال 1937 تا سال 2018‌‌، 18 پویانمایی با محوریت شاهدخت (princes) ارائه کرده که نماینده ذهنیت و گفتمان زنانه‌نگر زمانه خود بوده‌اند‌‌. این پویانمایی‌ها با به چالش کشیدن اخلاق سنتی‌‌، اخلاق زنانه‌نگری را ارائه می‌دهند که متناسب با نظریه‌های غالب جامعه آمریکا در آن زمان بود و بدین ترتیب، گرایش‌های لیبرال و رادیکال در این 18 اثر مشاهده می‌شود‌‌. در این پژوهش، تحوّلات اخلاق زنانه‌نگر شاه...

زبان بلخی زبان، رایج در سرزمین باستانی بلخ، در شمال افغانستان کنونی بود. این زبان که از شاخة زبان‌های ایرانی میانة شرقی محسوب می‌شود در سده‌های یکم تا نهم میلادی در این ناحیه به‌کار می‌رفت. آثار باقی مانده از این زبان شامل سکه‌ها، مهرها، کتیبه‌ها و دست‌نوشته‌ها است. در دهه ???? میلادی انبوهی از اسناد ارزشمند بلخی کشف شد که در میان آن‌ها بخش عمده‌ای از نامه‌های بلخی به واسطة ارائه آگاهی‌های تازه...

دهمّه‌پَدَه از آثار مشهور فلسفی، اخلاقیِ گوتمه بودا، مصلح بزرگ قرن ششم پیش از میلاد مسیح، در کیش هندویی است. باتوجه به اینکه نواحی شرقی ایران، به ویژه بلخ، از خاستگاه‌های تصوف ایرانی و نزدیک‌ترین محل برخورد دو فرهنگ بودایی و اسلامی به شمار می‌آمده است، گمان می‌رود آیین بودایی با پیشینه‌ای هزار ساله بر ذهن و آداب سالکان مسلمان اثر گذاشته باشد. این نوشتار به بررسی آرا و بیان شباهت د‌یدگاه‌های بودایی ...

خراسان از لحاظ موقعیت تجاری سالیان متمادی پل ارتباطی شرق و غرب به‌شمار می‌رفت. این منطقه از طریق راه‌های تجاری به مناطقی مانند هند و چین و اروپای شرقی و تبّت وصل می‌شد. از طرف دیگر وجود بازارهای پر رونق در شهرهای مختلف مانند بلخ، مرو و نیشابور به موقعیت تجاری آنجا رونق داده بود. این مقاله درصدد بررسی اوضاع اقتصادی خراسان و رابطه آن با کنش‌های سیاسی منطقه از سدۀ اول تا برآمدن نخستین دولت محلی می‌...

هدف غایی عارف از تحمّل ریاضت‌ها و طیّ سلوک، رسیدن به یقین است که آن را به نام‌ها و عنوان‌های دیگر نیز خوانده‌اند امّا یقین را نه با نام کار است و نه با عنوان؛ باید دریافت و چشید و فهمید. یقین؛ به قلب اطمینان، به دل آرامش، به جان قرار و به زندگی، امید می‌بخشد و مرگ را دروازه‌ای به سوی آرزوها می‌سازد. جهان آخرت را نزدیک و حبّ نفس را از ساحت انسانی به‌دور می‌دارد. نقطة مقابل آن وسوسه و تردید است و سی...