چکیده ترانه های عامیانه، نشان داده که هنر و زیبایی در انحصار طبقات عالی و تربیت شده، نیست؛ بلکه نابغه های ساده ای نیز وجود دارند که در محیط های ابتدایی تولد یافته، احساسات خود را بی تکلف با تشبیهات ساده و به شکل آهنگ ها و ترانه های عامیانه بیان می کنند؛ گاهی به قدری زیبا و با مهارت بیان می شود که اثر آن ها جاودانی می شود؛ این نابغه های گمنام، سرایندگان ترانه های عامیانه می باشند. در میان ترانه...

این مقاله به بررسی ارتباط اوزان شعر فارسی با محتوا و مضامین آن می‌پردازد. این که آیا وزن و محتوا در شعر فارسی با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند، از سؤال‎هایی است که برخی پژوهشگران، کوشیده‏ اند به آن پاسخ دهند. از منظر آنان، وزن‏ های اصلی شعر فارسی را می‏ توان بر اساس ارتباط با مضامین و مفاهیم طبقه‏ بندی کرد و اغلب شاعران بزرگ، دانسته یا نادانسته این تناسب را رعایت کرده‏ اند. از این رو، باتوجه به ض...

  مرثیه بر اشعاری اطلاق می‌شود که در ماتم گذشتگان سروده شده باشد. از لحاظ نوع ادبی، مرثیه را جزء اشعار غنایی به حساب می‌آورند. مرثیه ممکن است در هر قالبی سروده شده باشد؛ اما قالب قصیده پرکاربردترین قالب برای سرودن مرثیه است. خاقانی علاوه بر اینکه در سرودن مدح، هجو، حبسیه و هجو تبحّر فراوانی داشته، در سرودن مرثیه هم، توانایی خود را به اثبات رسانده است. مرثیه های خاقانی، اغلب در قالب قصیده و در بح...

این مقاله با هدف معرفی یکی از شخصیت های بزرگ ولی گمنام در عرصه تعزیه سرایی در ایران به نام میرزا محمد روحانی معروف به «میر انجم» و متخلص به «انجم» به رشته تحریر درآمده است. ابتدا زندگی میر انجم بررسی می شود. سپس با ذکر نمونه هایی از شاهکار هنری و ادبی او شیوه شاعری اش ارزیابی می شود. در ادامه ویژگی های نسخه های تعزیه های این شاعر تعزیه سرا همراه با شواهدی از مجموعه قدمگاه انجم که بخشی از اثر فا...

حبسیات گونه ای ازادبیات غنایی است که برگرفته ازضمیر شاعرانی است که درکنج زندانها این اشعار را سروده اند.در دوره های مختلف ادبیات عرب، شاعران رویه های مختلفی را در حبسیه های خود به کار می گرفتند اما دردوران جدید یعنی دوران معاصر با شکل گیری ادبیات مقاومت ، حبسیه همسو با این ادبیات در راه التزام وخواسته های ملل ستمدیده به ویژه امت اسلامی عربی گام برداشت. حبسیه سرایان معاصر عرب در واقع، شاعران مقا...

یکی از حوزه های نسبتاً گستردة پژوهش در ادبیات تطبیقی معاصر، حوزة مضامین و موضوعات است. موضوع، یک مادۀ تاریخی و فرهنگی و از عناصر تشکیل دهندۀ متن است، از این رو قابلیت تحلیل و بررسی را دارد. برخی از موضوعات و مضامین، فراملّی و جهان شمولند؛ مانند زندگی و مرگ، خیر و شر، دادگری و ستمگری، عشق و نفرت، جوانمردی و سخاوت و... . مطالعۀ تطبیقی در حوزۀ مزبور می تواند به تبیین فصلی هرچند کوتاه، از تاریخ افکار...

گروهی از پژوهش گران فعال در حوزه سبک شناسی و نقد ادبی بر این باورند که سبک هر هنرمند مستقیماً زاییده شخصیت اوست؛ به عبارت دیگر می توان گفت بین سبک یک متن ادبی و روحیات و افکار صاحب آن، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، از این روی برخی از سبک شناسان معتقدند که می توان از طریق آثار ادبیِ دارای سبک فردی به اعماق ذهن و روان شاعر یا نویسندۀ آن راهی جست؛ بر این اساس نگارنده در این مقاله تلاش کرده است تا با نگ...

با توجه به گستردگی شعر مقاومت، جهت بررسی مبانی حماسی در شعر پایداری لازم است که بر آثار چند شاعر مطالعه شود. لذا از میان شعرای مختلف معاصر تکیه ما بر مواردمشخصی است. ملاک انتخاب این شعرا قالبهای شعری متفاوتی است که هر یک از ایشان در سرایش آن جزو سرآمدان اند. 1- علی معلم, به عنوان یکی از شاعرانی که مثنویهای حماسی مشهوری سروده است. 2- حسن حسینی به عنوان شاعری که رباعیّات حماسی او شهرت خاص یافته ...

چکیده بهاء زهیر با تصحیح زبان عامیانه و قراردادن آن بر پایه دستور زبان عربی شیوا توانست میان زبان عربی عامیانه و شیوا نزدیکی ایجاد کند و زبان رایج را برای بیان معانی و عواطف خویش بکار گیرد. شاعر در شعرش متاثر از گونه ای نوپردازی هنری است که در نزد سرا یندگان و نویسندگان پایان دوره فاطمی رواج دارد و نویسندگانی چون " قاضی فاضل "، " ابن سنا الملک"، و " عماد اصفهانی " پیرو او بودند. بهاء زهیر در...

بی شک رومیات ابوفراس حمدانی- شاعر قرن چهارم هجری- شهرت و آوازه­ای ماندگار در ادبیات عربی دارد. به استناد پژوهش های محققان در طول تاریخ، رومیات ابوفراس مورد مطالعه و استفادۀ بسیاری از شاعران و ادیبان واقع شده و خواسته یا ناخواسته تأثیراتی بر آثار ادبی آنان گذاشته است.یکی از این آثار ادبی قابل تأمل، در تأثیرپذیری از رومیات ابوفراس، حبسیات خاقانی شروانی- شاعر پرآوازۀ قرن ششم- است. در این مقاله حبس...