در فرهنگ سنتی ما همواره مراسم آیینی و اسطوره‌ای با مفاهیم متنوع برگزار شده‌اند. سوگواری از اعمالی است که دنباله‌رو آیین کهن و بازتاب اساطیر کهن ایران است. این آیین در شاهنامه به صورت گسترده در میان داستان‌های شورانگیز بیان شده است. به دنبال کشته شدن و یا مرگ شخصیتی در شاهنامه ناله و خروش و نوحه‌سرایی به شکلی جانسوز بیان می‌شود. همچنین دیگر اعمال سوگواری از جامه دریدن و نگونسار کردن کوس و تبیره ...

در ایران باستان نیز همانند همه‌ی ملت‌ها مرثیه‌سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل‌های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین‌های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می‌کردند، بر خاک می‌افتادند، موی و روی خود را می‌کندند و جامه بر تن را چاک می‌زدند. آیین‌ه...

یکی از اختلافات فقهی امامیه و اهل سنّت، خصوصاً با گرایش وهاّبی- سلفی، مسئله ی عزاداری است؛ تا جایی که گروهی از اهل سنّت که به وهابیّت شهرت دارند، شیعیان را بدعت گذار در زمینه ی عزاداری و گریه بر اموات می دانند. در پژوهش پیش رو به بررسی عزاداری در قرآن و مصادر روایی شیعه و اهل تسنن پرداخته و در ادامه تلاش شده است تا ضمن بیان دستورات فقهای شیعه و اهل سنّت در باب برپایی عزاداری ها و احکام آن از منظر فقه...

چکیده ندارد.

پیوند مرگ و رنج، رابطه ای ذهنی و موهوم است در ادیان و ادبیات ملل مختلف و به خصوص ادبیات فارسی، از دیرباز تاکنون، موضوع سوگنامه ها و سوگواری بر عزیزان و پهلوانان از دست رفته و شیوه های تدفین مورد توجه نویسندگان و شاعران قرار داشته است. در سوگنامه های ایرانی و زرتشتی معمولاً عنصر رذل، بد و شریر در مقابل عنصر معصوم و پاک قرار می گیرد. اهریمن در مقابل اهورامزدا سیاه در برابر سپید. پیش ترین اطلاعاتی ...

در پدیدآیی نگاره ها، همانند تمام آثار فرهنگی دیگر، ساخت ها، زیرساخت ها و روساخت های مختلفی دخیل اند. از آنجا که این سه اصطلاح برخاسته از ایدئولوژی های مدرن هستند، قصد پژوهش گران، لزوما ًدرک اینها از طریق رمزگشایی اثر فرهنگی نیست، بلکه نگاهی طبقه بندی شده تر، روشن تر و عینی تر است. در این نوشته سعی شده تا از طریق مطالعه عوامل ایجادکنندة اثر فرهنگی، پاسخی مقتضی به شرایط دوگانه تقابل فرمی و مضمونی ...

اساطیر بیان روایتی و آیین¬ها انعکاس عملی باورهای اقوام به شمار می¬آیند. پژوهش حاضر بر این هدف تمرکز دارد که آیین¬ها و بخصوص آیین¬های سوگواری چگونه در کل جامعه عمل می‏کنند. در فصل نخست به کارکردهای مختلف آیین¬ها از جمله؛ بلاگردانی، سودمندی و سرگرمی، تعلیم و تربیت و غیره پرداخته¬، و در ادامه به شرح ریختار اساطیر و آیین¬های سوگواری در ایران می¬پردازیم. در فصل¬دوم ¬آیین نخل¬گردانی و پیشینه¬ی آن، که...

استقرار و نهادینگی تشیع امامیّه در عصر صفوی، نه تنها فصل نوینی در حیات سیاسی ایران به شمار می رفت که بازتاب آن خاصّه در عرص? فرهنگ و اجتماع چون میراثی به دوران پسین خود راه یافت. در جنب تأثیرات ناشی از چنین رویکردی بر کلّ ابعاد حیات ایرانیان، عالی ترین نمود تمایز عصر مذکور را می توان در تأکید خاص بر اعیاد و سوگواری های شیعی دانست. مطالعات صورت گرفته، بیانگر این است که پیش از عصر صفوی برپایی مراسم ...

مطالعه و بررسی آئین های سوگ در شاهنامه نشان می دهد که میان روایات داستانی شاهنامه و واقعیت های تاریخی درباره سوگ شباهت های بسیاری هست و آن رسوم هنوز هم در قسمت هایی از کشور باقی مانده است. در این مقاله سعی شده تا آئین های سوگ در حماسه را مطرح کرده و نشان داده شود که تا چه میزان این رسوم ها را بانوان اجرا می کردند، اساس کار بر پایه شاهنامه است که منبع اصلی در این موارد به شمار می رود. در بررسی آ...

کلیدر، یکی از رمان های برجست? معاصر است که به دلیل پرداختن به آیین ها و سنت های بومی و محلی، جزء ادبیات اقلیمی و بومی به شمار می آید. در این رمان، بسیاری از آیین های بومی و کهن ایران و منطق? خراسان، از قبیل شبیه خوانی، پرده خوانی، شمایل گردانی، آیین های نوروزی، آیین های ازدواج و عروسی، سوگواری، آیین قلندری، آیین عیاری، آیین های مربوط به کولیان و باورهای عامه، بازتاب یافته است. این پایان نامه، آ...