برآمدن ناگهانی جمهوری‌های خودمختار در آذربایجان و کردستان ایران در پایان جنگ جهانی دوم یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی ایران معاصر بوده است. این نوشتار ریشه‌های شکل‌گیری و اصلاحات مورد نظر فرقة دموکرات آذربایجان را بررسی می‌کند. دربارة اصلاحات فرقه، دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. درحالی که طرفداران فرقه آن را اقدامی مستقل و مثبت در نظر می‌گیرند، مخالفان بر فرمایشی‌بودن آن تأکید دارند. هدف این نوشت...

چکیده : در اواخر قرن نوزدهم،در ارمنستان دو حزب سیاسی بنام « داشناکسیون » و « هونچاک » در راستای استقلال ارمنستان بوجود آمد. زمینه های شکل گیری این احزاب اگرچه با سیاست های امپراتوری روسیه و عثمانی و نیز دول اروپایی در قبال ارامنه مرتبط بود اما این تأثیر چندانی در روند کسب استقلال ارمنستان نگذاشتند و با حملات امپراتوری عثمانی و روسیه بیشتر اعضای این احزاب تبعید و آواره شدند. پیدایش انقلاب م...

اقدامات جداسازی آذربایجان از ایران، در قرن نوزدهم میلادی شکل جدی تری به خود گرفت و برخی از قدرتهای بیگانه سعی کردند با کمک تعدادی از عوامل داخلی و با تکیه بر هویت قومی نو ساخته ای که منبعث از گویش مردم آذربایجان(گویش ترکی) بود، به این فکر جامه عمل بپوشانند. جالب آنکه چالشهای سیاسی و خودمختاری خواهانه دراین منطقه، دقیقاً در مقاطعی صورت گرفت که حکومت مرکزی ایران در ضعیف ترین وضعیت خود قرار داشت. ب...

جنگ جهانی دوم تبعات فراوانی داشت که گریبان‌گیر کشور ایران نیز شد. مهم‌ترین مسئله در آن زمان کمبود غله بود که اشغال کشور به‌وسیلۀ متفقین و احتکار گندم به‌وسیلۀ محتکرین را می‌توان از عوامل اصلی آن برشمرد. این عوامل سبب شد تا مردم اَزلحاظِ وضعیت اجتماعی دچار بحران شوند. در این‌ بین آذربایجان با توجه به دلیل اینکه به‌وسیلۀ قوای شوروی اشغال شده‌بود وضعیت سخت‌تری داشت.هدف مقالۀ حاضر بررسی تأثیر اجتماعی...

تاریخ، مرام و عملکرد حزب توده ی ایران(1320-1362 ش)به منزله ی یک تشکیل سیاسیِ دیرپا و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران را طیفِ وسیعی از نویسندگان نقد و ارزیابی کرده اند.از ابتدای نگارش تاریخ این حزب تاکنون، آنچه در زبان های مختلف نوشته شده است، شامل کتاب، مقاله (در نشریه های حزبی، نشریه های مخالفان و منتقدان و نشریه های تخصصی)، حجم زیادی را در برمی گیرد.در میان این نوشته ها، خودنگاری یا تاریخ نگاری ...

سوم شهریور 1320 ش./بیست و پنجم اوت 1941 م.که مصادف با تهاجم قوای دولتین روس و انگلیس به تبع حوادث جنگ جهانی دوم به کشور گردید،نه تنها منجر به استعفای رضا شاه از سلطنت شد،بلکه سبب تغییرات بسیاری در شئون مختلف مملکتی نیز گردید که هریک تاریخچهء خاص خود را دارد.از آن جمله،مطبوعات که از آغاز انقلاب مشروطه یکی از حربه های اساسی و شناخته شدهء جامعه در رساندن مکنونات قلبی مردم خود بودند، شاهد تغییرات گ...

جامعه ایران، موزائیک کنارهم چیده شده اقوام است و از دیرباز اقوام مختلفی را به خود دیده است به گونه ای که گاه ایران را کشوری چندقومی معرفی می نمودند. کرد، لر، ترک، بلوچ، فارس ، ... نمونه هایی از این تعدد قومی در ایران است که هر کدام با پشتوانه نظامی متشکل از ایل خود علم قدرت برافراشته و این امر تفکرات رضاشاه را برای داشتن قدرتی متمرکز برنمی تابید و به اقداماتی گسترده جهت حذف رقبا و سیطره تمام بر...

از زمان شکست ایرانیان در جنگ با روس ها و شکل گیری ذهنیت عقب ماندگی در ایران تا کنون، پاسخ به مسأله عقب ماندگی، علل پیدایش و نحوة رفع آن مهم ترین دغدغة جامعه و نیروهای فکری و سیاسی آن بوده است. در حالی که مجموع عوامل داخلی و خارجی مانع از نیل به موفقیت می گردید، برداشت های متعدد و گاه متعارض از نحوة پاسخگویی به مسأله عقب ماندگی، کلید اصلی این ناکامی ها بود. این برداشت ها که پس از انقلاب مشروطه ب...

چکیده ندارد.

نوشتار حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که عدالت و توسعه در سه گفتمان لیبرالیسم، سوسیالیسم و اسلام چه جایگاهی دارد و نسبت این دو با هم چیست. مطالب، پس از مقدمه، تحت این عنوان ها سامان یافته است: اول ـ جایگاه عدالت در مدل های توسعه لیبرالی (که به دلیل تنوع برداشت ها، در این مقاله، تنها، دیدگاه رالز و هایک، به صورت تطبیقی، معرفی شده است)، دوم ـ عدالت در مدل های سوسیال (که در اینجا سه روایت تخی...