در دین زردشت، اهورامزدا نورالانوار با جلوه‌های متعدد موسوم به امشاسپندان است. وظیفه‌ی امشاسپندان به عنوان مظاهر اهورامزدا توسعه‌ی اصل «اشه» و آبادانی است. فرامین اهورایی به دستیاری این شش فرشته‌ی مقرب جاودان اجرا می‌گردد. اساس این اندیشه‌ی ایرانی در دین ودایی سابقه دارد که زرتشت صورت نوین و اساسی دیگری بدان بخشید. در دین زردشت، تعداد اصلی امشاسپندان شش فرشته است، حال آنکه عموماً از هفت امش...

واژه سوشیا نت گاهان مفهوم بسیار گسترده ای دارد و منظور دارد از آن بزرگانی است که با گام برداشتن در راه راستی و پیروی از آموزشهای زردشت رهبری جامعه مزداپرست را به دست می گیرند و با خود صلح و آشتی را به ارمغان می اورند. معنای این واژه در اوستای متأخر به تدریج محدود می شود، به گونه ای که در نهایت به لقبی برای منجی آخر زمان – " استوت رته " پیروز – بدل می شود که بنابر باورهای زردشتی سه هزارساله پس...

هدف از این پژوهش این است که نشان داده شود چگونه ظهور اندیشه های دینی زردشت، معانی جدیدی را در تفکر سیاسی و مناسبات قدرت در ایران ایجاد کرد. گرچه این روند پیش از آن در پرتو منافع مشترک و دشمن مشترک در میان قبایل مختلف آریایی پدیدار شده بود، با این حال این مناسبات با قرار گرفتن در یک چهارچوب دینی، معانی وسیع تری پیدا کرد و این مبانی شکل گرفته، با ظهور هخامنشیان، در حوزه گسترده تری در حد جهان بشری...

در منابع دورهٔ اسلامی، بارها داستان‌های اساطیری متعلق به ایران باستان با داستان‌های سامی و یهودی آمیخته شده است. در این فرآیند، بسیاری از شخصیت‌های اساطیری و ملی ایران با شخصیت‌های مذکور در قرآن کریم و تورات پیوند یافته یا تطبیق داده شده است. از جمله اشخاصی که در این منابع با برخی انبیای بنی‌اسرائیل پیوند داده شده، زردشت، پیامبر باستانی ایران، است که بارها او را با ابراهیم، ارمیا و عُزَیز مرتبط دا...

زردشت و گاهان عنوان کتابی است که به‌قلم مهشید میرفخرایی در شرح و گزارش متن اوستایی و زندِ دو سرود از هفده سرود گاهانی (یسن‌‌های 27 و 28 از سپندمینوگاه) تألیف شده و انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به سال 1396 آن را چاپ و منتشر کرده است. این اثر مشتمل‌بر یک مقدمه و سه فصل است. در مقدمۀ کتاب کلیاتی دربارۀ اوستای قدیم و ساختار شعری گاهان آمده است. در فصل اول متن اوست...

ساسانیان، سازندگان بزرگ شهرها بودند و گُستردگی و اهمیت شهرسازی دوره ساسانیان به خوبی در گزارش های تاریخی و جغرافیایی بازتاب یافته است. گزارش های تاریخی همداستانند که شاپور یکُم (241-272م.)، در بازگشت از جنگ های پیروزمندانه اش با امپراتوری روم، اسیران و کوچ یافتگان انطاکیه را در شهری تازه بُنیاد به نام «وِه از اندیوِ شاپور»(شهرِ شاپورِ بهتر از انطاکیه)، در سرزمین خوزستان جای داد. شاپور در متن فارسی میا...

هدف این مقاله، پرداختن به جنگ دوم از جنگ­های سه­گانة شاپور اوّل با رومیان، در کتیبة کعبة زرتشت است. با بررسی نظرات مختلف ارائه شده دربارۀ سال وقوع دومین جنگ شاپور اول با رومیان و همچنین قیصر رومی درگیر با او، که نامش در کتیبه ذکر نشده است، رخدادهای دورۀ سلطنت شاپور اوّل و جنگ دوم او با رومیان در حدود سال­های 252 تا 256 میلادی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در تحقیقات صورت گرفته، سلطة ساسانیان د...

شعر بلند روایی لاله رخ نوشته توماس مور شاعر ایرلندی داستان سفر شه دختی جوان و دلدادگی او به فرامرز، شاعر جوانی است که در مسیر سفر داستان هایی از سرزمین ایران روایت می کند. دوران حیات شاعر مصادف با حکومت ناپلئون، سلطنت جورج سوم و نیز استعمار ایرلند توسط انگلیس است و آن چه در بررسی شعر لاله رخ جالب می نماید گزینش هدفمند وقایع تاریخی ایران، داستان های کهن فارسی و متون اسلامی، و تطبیق آن با فضای سی...

اندیشۀ مزدیسنا، بسان دیگر مکاتب دینی و فلسفی، جایگاه بسیار ویژه ای برای موضوع «جبر» و «اختیار» در نظر داشته است. با بررسی متون کهن برای شناخت این آیین که شامل ریگ ودا و اوستا و متون پهلوی است، می توان ردپای سه گونه تفکر را در پدیدآمدن دیدگاه مزدیسنا، درباره نقش اراده انسان درتاریخ و حدود آن تشخیص داد.  نخست نقش بغ دختان و ایزدان در رفتار و کردار انسان که بی شک تأثیرپذیرفته از اندیشه های پیش از ...