این مقاله به شناخت بهتر بخشی از ادبیات داستانی گذشته فارسی می پردازد؛ بخشی که در متون عرفانی بازتاب یافته و از ویژگی ایجاز و سادگی بیان برخوردار است. هدف آن نیز تشریح و تبیین ساختار روایی حکایت های کوتاه کشف المحجوب هجویری است. برای این منظور، 160 حکایت کوتاه از این کتاب انتخاب شد. سپس، با درنظر گرفتن ویژگی های داستان های مینی مالیستی، میزان توجه هجویری به عناصر داستانی در حکایت پردازی، مورد بر...

داستان لیلی و مجنون از داستان های عاشقانۀ پرآوازه در ادب پارسی و عربی است. نخستین بار در ادب فارسی، حکیم نظامی گنجوی این داستان را به نظم درآورد. در مقام جواب گویی و تقلید از او، شاعران بسیاری این داستان را منظوم ساخته اند. در میان این روایات، منظومۀ نوفل نامه یا نوفل و مجنون سرودۀ میرزاشفیع کُلیایی، شاعر کُردزبانِ سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم هجری، روایتی تازه است که ناشناخته مانده است. اهمیت ا...

پژوهش¬های ادبیات تطبیقی، شناخت علل واقعی تحولات ادبی را آسان می¬کند. در این جستار، پژوهش تطبیقی، معطوف است به نقط? شروع داستان¬نویسی عربی و فارسی، در داستان¬های محمود تیمور و محمدعلی جمالزاده. در بررسی تطبیقی داستان¬های کوتاه دو نویسنده ابتدا به گرایش غالب محتوایی این دو پرداخته می¬شود. این دو در کنار توجه به سنت¬های داستان¬نویسی گذشته، رویکردهایی نوین دارند. افزون بر این¬ها گرایش¬های رئالیست...

یکی از ویژگی­های داستان که نقش برجسته­ای در طرح داستان، انسجام و رشد و گسترش آن دارد، شخصیت پردازی است؛ زیرا نویسنده باید بداند چگونه و با چه زبان و کارکردی شخصیتی را بیافریند و به او نقش و تیپ دهد. شاهنامه از این جهت سرآمد همة متون داستانی منظوم و منثور فارسی است که علّت اصلی آن نه ­تنها مرهون جذابیت اشخاص و قهرمانان شاهنامه؛ بلکه معلول دخالت شخصی و شخصیت فکری و زبانی فردوسی نیز هست.یکی از زیبا...

ادبیات فلسطین به ویژه بعد از سال (1967) و ادبیات پایداری ایران در دوره ی هشت-ساله ی جنگ تحمیلی(1988-1980)، دو نمونه ی بارز از ادبیات مقاومت در حوزه ی ادبیات عربی و فارسی دوره ی معاصر به شمار می روند وداستان «دا» و «الصبار» از برجسته ترین نمونه های داسـتانی آن هستند که علاوه بر ترسیـم اشغال سرزمین، عکس العمل مردم را نسبت به آن مجسـم می نمایند. از این رو شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی و نقش گفت وگ...

امروزه موضوع بررسی و شناخت داستان¬ها و حکایت¬های کهن فارسی با گسترش ادبیات داستانی، به شدت احساس می¬شود. برای شناخت این آثار بررسی و شناخت عناصر داستان نیز ضروری می¬نماید. در این پایان¬نامه، کتاب تاریخ بلعمی- که اولین و مفصل¬ترین متن بازماندة زبان فارسی است- را بر اساس عناصر داستانی می¬کاویم. هر چند که هدف اصلی تاریخ بلعمی و حکایت¬های آن داستان¬پردازی نیست ولی این حکایت¬ها و روایت¬ها بسیاری از ...

در میان ادبیات غنی شرقی و به طور اخص ادبیات فارسی، گونه ای از روایت گویی و داستان پردازی وجود دارد که می توان از آن تحت عنوان روایت تو در توی شرقی یاد کرد. روشی که در آن یک مجموعه داستان به صورت جداگانه ارائه و بیان نمی شود، بلکه به صورت مجموعه ای از داستان ها که هر یک از دل دیگری سر بر می آورند و همگی آنها در دل یک هسته اصلی قرار دارند، مطرح می شود. این گونه داستان پردازی قابلیت بسیار بالایی ب...

چکیده تمام قصه قرآنی دارای ویژگی هایی است که در قصه های دیگر بافت نمی شود ویژگی هایی مانند: تکرار و بازگویی و گزینشی بودن حوادث و گزیده گویی و بلندگویی آنها به قصه قرآنی مانند قصه معاصر یک کار هنری کاملا آزاد از قید و بند نیست بلکه مقید به یک سری اغراض دینی است که آن را در چارچوب خود محدود کرده به آن جهت و سو می دهد، در قصه قرآنی گاهی یک سری عناصر غیبی به منظور جهت دادن به گفتگوهای داستانی در...

داستان یکی از موضوعات اساسی و مهم قرآن است و بخش عظیمی از مطالب قرآن کریم به صورت داستان است و به نوعی مانند یک داستان بیان شده، تا اثربخشی آن بر مخاطب بیشتر باشد. داستان در قرآن، کار هنری مستقل و جدای از سایر موضوعات اصلی آن نیست، بلکه ابزاری برای به تحقق رساندن هدف هدایتی و تربیتی است. داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان های بلند قرآن است که به نوعی یک رمان قرآنی به حساب می آید و دربردارندة هم...

چکیده میان متن های فارسی میانه متن هایی با ساختار های روایی منثور دیده می شوند. تاکنون، جنبه های تاریخی این متن ها بررسی شده است و حاصل بیشتر این بررسی ها نشان می دهد که درون مایه این متن ها با وقایع تاریخی انطباق کاملی ندارد. حال که ترجمه های نسبتاً دقیق و روانی از این متن ها در دسترس است؛ از میان مجموعه متن ها چهار متن که دارای ساختار روایی بوده اند، برگزیده شده است؛ تا با بررسی عناصر ادبی در...