یکی از کهن الگوهای مشترک در همة فرهنگهای بشری که جلوه هایی نزدیک به هم در اساطیر، ادیان و متون ادبی اقوام مختلف بشر دارد، "کهن الگوی شهر پردیسی" است که تصویری خیالی برگرفته از خاطرة ازلی انسان از بهشت است و آرزوی تحقق جهانی با شرایط بهتر و آرمانی، مهم ترین مضمون آن به شمار می رود. از نمودهای اصلی این کهن الگو در فرهنگهای بشری، اعتقاد به شهر آرمانی است که جلوه ای ادبی را در میان انواع مختلف ادبی...

جامعة ایرانی، در مدت زمان طولانی، از مجموعه‌ای از ایلات در کنار جوامع یکجانشین و شهرنشین تشکیل شده بود که هر چند قدرت در دست ایلات بود ولی فرهنگ و تمدن ایرانی به عنوان فرهنگ غالب و مستمر در جریان بود. اعراب فارس در شمار یکی از ایلات اتحادیة ایلات خمسه بودند که در تحولات قدرت در جنوب ایران، به‌ویژه از دورة قاجار به بعد، نقش داشتند. تداوم سکونت این ایل در فلات ایران باعث شد تا خود را جزئی از ایلا...

آداب و رسوم و آیین های کهن هر ملّت و سرزمینی هویّت آن ملّت و سرزمین را می سازند. شناخت این آداب و رسوم و آیین های کهن ایرانی و دریافت پیوند آن با آداب و رسوم امروزی ما را در شناسایی بهتر و بیشتر آیین ، فرهنگ و آداب و رسوم گذشته های دور یاری می رساند. غزلیّات سعدی یکی از ارزشمندترین آثار به جای مانده نزد ایرانیان است که بسیاری از آداب و رسوم و آیین های کهن ایرانی را باز می نماید. آداب و رسومی که سی...

چیستان از دیر زمان در فرهنگ شفاهی اکثر اقوام و فرهنگ های کهن رواج و کاربرد داشته است. انسان ها از کهن ترین روزگار همواره در پی آن بوده اند که با ابزار ها و آزمون هایی اندازه هوش کودکان و بزرگسالان را بیازمایند و چیستان ها با داشتن ساختاری متشکل از هوش آزمایی، ادبیات و بازی ذهنی، بهترین ابزار برای اندازه گیری هوش و توانایی ذهنی بوده اند. با بررسی و پژوهش در متون ایرانی کهن، نشانه ها و آثار مختل...

مفهوم باغ ایرانی در طی تاریخ به عنوان جوهره ای پویا برای تجلی فضایی متعالی در پارادایم های فکری و عقیدتی مختلف حضور یافته است. باغ ایرانی یک سیستم به هم پیوسته و چندسطحی است که جدای از ساختار اصلی باغ، یک حس تعلق و حس مکان ایجاد می کند؛ در نتیجه ایجاد باغ ایرانی با تقلید صرف از شکل ساختاری آن دیدی ساده انگارانه و تک بعدی خواهد بود. کهن-الگوی باغ ایرانی که در ارتباط کامل با زندگی روزمره و حیات پ...

پایه‏های اندیشه‏ی بسیاری از شاعران معاصر فارسی بر اسطوره ، آیین های کهن و فرهنگ ایران باستان استوار است.« بازتاب آیین های ایران باستان در شعر معاصر» پژوهشی است که میزان تأثیرگذاری بنیادین این اندیشه ها را مورد بررسی قرار داده تا بهره مندی شاعرانی که گرایش بیش تری به اسطوره دارند،همچون:احمد شاملو،مهدی اخوان ثالث،سیاوش کسرایی،حمید مصدق و محمدرضا شفیعی کدکنی را از آیین و اسطوره بسنجد.اسطوره ها و آ...

علی‌رغم مطالعات بسیار در مورد باغ ایرانی و وجوه مختلف آن خصوصاً در دهه‌های اخیر، ابعاد ناشناخته و مورد اختلاف در باب دلایل شکل‌گیری و هندسه باغ بسیار زیاد است. در این بین الگوی چهارباغ، که باغ را حاصل دو محور متعامد با وجود کوشکی در محل تقاطع می‌داند، با استناد به برخی شواهد چون نقوش برجسته چلیپایی و توصیف از بهشتی که آدم ابوالبشر از آن رانده شده‌است، به عنوان کهن الگوی باغ ایرانی معرفی شده‌است....

پیشرفت سریع و تحول نوین نگارگری ایران که منجر به شکوفایی آن در سده نهم و دهم ه.ق گردید سبب شد که مقارن با دوران حکومت تیموریان و سالهای اوج اقتدار صفویان در ایران برترین نسخ خطی شعر فارسی در کارگاههای سلطنتی و به همت و یاری برجسته ترین هنرمندان سراسر کشور آفریده شوند. نفوذ عناصر نقاشی چینی به هنر نگارگری ایران در آغاز این دوره، نگرشی شاعرانه از طبیعت ، درکی تازه از مفهوم فضای معنوی و بلندپروازی...

پس از قرآن کریم-معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص)-نهج البلاغه برجسته ترین کتاب در ابعاد مختلف دینی، اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و ادبی در عالم اسلام و جهان تشیع است.در این رساله تاریخ و سنتهای آن در نهج البلاغه مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در آغاز ضمن بیان کلیاتی از تاریخ در تعریف آن گفته شده که تاریخ فقط ذکر حوادث و رویدادهای گذشته نیست، اگر چنین باشد مانند قصه گویی تنها جنبه سرگرمی و تفنن دارد بلکه...

در این پژوهش بررسی و شناخت بعضی از سنتهای الهی ، یعنی قوانین و نظاماتی که بر کل عالم وجود به صورت عموم و بر زندگی فردی و اجتماعی به خصوص ، حاکم است، مورد پژوهش و کنکاش قرار گرفته و سپس نمونه هایی عینی از اجرای این سنتهای لایتغیر ، بر اشخاص و اقوام گذشته تاریخ از قصص قرآن استخراج و ارائه گردیده است.