استفاده از سمبول با زمینه اجتماعی در شعر، معاصر بوسیله نیمایوشیج با سرودن شعر ققنوس در سال 1316 شروع شد و پس از او پیروان جدی و توانمندی پیدا کرد. با تأمل و تدبر در شعر نیما؛ بویژه اشعاری که پس از سال مذکور سروده شده، می توان بخوبی خاستگاه و سرچشمه نمادهای شعری وی را یافت. سرچشمه اصلی نمادهای وی نخست طبیعت و جلوه های گوناگون آن است که شامل عنصر زمان، مکان، برخی عناصر اربعه، پرندگان، جانوران، جن...

این مقاله به بررسی غزل‌های صائب تبریزی از لحاظ کاربرد انواع تشبیه تمثیل و کارکردهای آن پرداخته است. تشبیه تمثیل از گونه‌های خاص تشبیه است. در یک طبقه‌بندی ساده می‌توان آن را به سه نوع گسترده، نیمه‌فشرده و فشرده (اسلوب معادله) تقسیم کرد. در شعر صائب تبریزی، دو گونۀ اخیر کاربرد فراوان دارد. به همین دلیل، صائب را شاعر تمثیل نام داده‌اند. در این مقاله، با در نظر گرفتن ساختار بلاغی ابیاتی که تشبیه ت...

پارناس که معادل آن در زبان عربی «الفن للفن» یا «البرناسیه» و در زبان فارسی «هنر برای هنر» می‌باشد یکی از مکتب‌های نقد ادبی و حد اعتدال میان رومانتیسم و سمبولیسم است که نه مانند رومانتیک شعر را فدای احساسات شخصی کرده و آن را وسیله‌ای برای بیان احساسات و ذوق درونی شاعر قرار می‌دهد و نه مانند سمبولیسم دارای ابهام و پیچیدگی است؛ بلکه معتقد است خود شعر هدف است نه وسیله‌ای برای رسیدن به هدف؛ به‌عبارت...

رمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی از گروه های فکری جهان اسلام صوفیه هستند که این نوع بیان و زبان را برای تبیین آموزه های عرفانی خود مورد استفاده قرارمی دهن...

تغییر مسیر نیما از رمانتیسم فردی به سمبولیسم اجتماعی، که توام با پالایش و آمیخته با تأمل عمیق شاعرانه بود، موجب شکل­گیری این جریان تازه (سمبولیسم اجتماعی) در شعر جدید فارسی شد. به دنبال نیما عده­ای از شاگردان او که به سبب آراسته شدن شعر به ابهام هنری و عمق و چند صدایی بودن آن، تمایلی به ابراز احساسات و دریافت­های خود از مسائل سیاسی و اجتماعی با وضوح و صراحت بیان نبودند، نمادپردازی را – که عبارت...

چکیده ندارد.

نماد یا سمبل از دیرباز در ادبیات عربی مطرح بوده است حتی برخی از سروده های امریء القیس و زُهیر نمادین محسوب می شوند، ولی نمادگرایی به عنوان یک مکتب در ادبیات معاصر عربی و پس از پیدایش  مکتب سمبولیسم در فرانسه هویدا شد. شاعران و نویسندگان بسیاری از این مکتب استقبال کردند و نوشته ها و سروده هایشان را از نمادهای مختلف آکندند. موارد گوناگون این نمادگرایی در آثار نویسندگان و شاعران تا حدی است که می تو...

کودتای28 مرداد1332تأثیرگذارترین رویداد تاریخ معاصر است که بر ذهن و زبان و بیان شاعران تأثیرات آشکار به ¬جا گذاشت. مهدی اخوان¬ثالث از نوپردازان معاصر است که شعرش آیینه¬ی تمام¬نمای تجلّی این رویداد و پیامدهای آن در جامعه¬ی ایران است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، چگونگی انعکاس پیامدهای کودتا را در سروده¬های پس از کودتا تا1340مهدی اخوان¬ثالث بررسی کرده است. نتی...

 شعر دفاع مقدس، رمزها و تمثیل­های فراوانی را به نمایش می­گذارد. برخی از این تمثیل­ها،   ریشه­ای تاریخی- مذهبی دارد که با فضای جنگ و معنویت موجود در آثار این دوره متناسب است. تمثیل پرواز که جهت اشاره به شهادت به کار رفته است، یکی از بدیع­ترین بخش­های رمزپردازی شعر این دوره است. تمثیل و رمز پرواز، بیانگر عروج روح پس از مرگ به عالم بالا و نور است. این تمثیل عرفانی- اساطیری، در شعر دفاع مقدس بازآفر...

پژوهش حاضر با هدف مقایسة تطبیقی میزان نمود ویژگی‌های اصلی سمبولیسم اجتماعی در سروده‌های دهة سیِ دو شاعر بنام این جریان، نیما یوشیج و مهدی اخوان‌ثالث صورت‌گرفته‌است. روش پژوهش، توصیفی‌ـ ‌تحلیلی است و داده‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، به روش کتابخانه‌ای و سندکاوی بررسی ‌شده‌است. نتیجه نشان ‌می‌دهد که رویکرد نیما به سمبولیسم، تحت تأثیر سمبولیسم اروپایی و با هدف تعالی کیفیت و ارتقای جنبة هنری...