شرح و بیان صنعت فرهنگ از زبان تئودور آدورنو و ماکس هورکهایمر نویسندگان کتاب دیالکتیک روشنگری ـ مبتنی بر این گزارش است که عقل ابزار اندیش روشنگری (aufklarung) که بر همسان سازی و این همانی بنیاد دارد گرچه بنا بود آزادی را از ترس از مراجع اساطیری ایمن دارد، خود از سلطة سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی تمامیت خواهانه ای سر در آورد که آدمیان را از آزادی و خلاقیت فردی محروم می سازد و هم فرد و هم جامعه را قلب...

نجیب محفوظ از جمله نویسندگان موفق عرب زبان است که در سال 1988میلادی به اخذ جایزة نوبل ادبی نائل گردید. زقاق­المدق از مشهورترین رمان­های او محسوب می­شود که در آن با دستمایه قراردادن رویدادهای محله‌ای به نام "زقاق مدق" بصورتی نمادین به بیان اوضاع و شرایط ناگوار اجتماعی و اقتصادی طبقه متوسط و پایین مصر در سال­های پایانی جنگ جهانی دوم و سلطة استعمار انگلیس بر این کشور می­پردازد. نجیب محفوظ، تمام مؤ...

مسئلة اساسی این مقاله،اسلام گرایی به عنوان گفتمان سیاسی- اجتماعی است. فرضیة پژوهش این است که گفتمان اسلام گرایی نوعی مقاومت دربرابرسلطةگفتمان مدرنیتة غربی است. گفتمان اسلام گرایی با تعریف سیاسی از اسلام، نیروهای به حاشیه راندة گفتمان مدرنیزاسیون را جذبمی کند. این گفتمان با صورت بندی جدیدیاز اسلام، الگوی بدیلی برای مدیریت جامعهپیشنهاد می کند. گفتمان اسلام گراییمدرنیزاسیون غربی درکشورهای اسلامی ر...

ظهور روشنگری در غرب با ارزش بخشیدن به عقل ابزاریِ انسان در شناخت پدیده‌های پیرامون خود، سلطة انسان بر جهان اطرافش را توجیه کرد و به ایجاد ساختارهای اجتماعی مدرن در جامعه غربی انجامید. از میان منتقدان مدرنیته، میشل فوکو با پیگیری چگونگی شکل‌گیری سوژه در تاریخ جامعه غرب به تبارشناسی روابط قدرت و تغییر شکل در روش‌های اِعمال قدرت می‌پردازد. یورگن هابرماس نیز با انتقاد از عقل ابزاری حاصل از مدرنیته را...

در قرن چهارم و پنجم هجری، در دورة سلطة امیر الامراها بر دستگاه خلافت عباسی، حکومتهای کوچکی مقارن با دولتهای بویهی و سلجوقی شکل گرفت که یکی از آنها خاندان بنی مزید بود که با تمایلات شیعی خود توانستند پس از ویرانی مراکز علمی و فرهنگی شیعیان در بغداد و کوچ علمای شیعه به نجف، با بنای شهر حلّه، حوزة علمی پرباری برای شیعیان احداث کنند که آثار و برکات آن تا امروز تداوم دارد. در این مقاله بویژه زندگی سی...

منطقة آلزاس و لورن در فرانسه به دلیل موقعیت خاص خود و قرار داشتن در مرز دو کشور مهم اروپایی، یعنی فرانسه و آلمان، در کانون حوادث سرنوست‏سازی مانند دو جنگ جهانی قرار داشته است. هویت ساکنان این منطقه به دلیل عوامل جغرافیایی، زبانی و تاریخی، با هویت آلمانی پیوند یافته است و دو کشور فرانسه و آلمان، در طول تاریخ همواره برای تحکیم سلطة خود بر این منطقه کوشیده‏اند. هدف این مقاله، بررسی رویدادهای تاریخ...

ارتباط میان نگرش ریاضیاتی و علم مدرن موضوعی تأمل‌برانگیز است که پرداختن به آن، نه‌تنها در فهم ما از معرفت ریاضی تأثیر می‌گذارد، که در دست‌یافتن به درکی مناسب از جهان مدرن نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند. مارتین هایدگر، این مسئله را از نظرگاهی منحصر‌به‌فرد تحلیل می‌کند. در این مقاله ابتدا خلاصه‌ای از تأملات هایدگر در باب ریاضیات و امر ریاضیاتی ارائه می‌شود سپس جایگاه تفکر ریاضیاتی در علم مدرن از نگاه...

برونو لاتور با بازتعریف انسان و مصنوعات و دفاع از ناهم جنس بودن و چندرگه بودن آن ها، و لحاظ کردن مصنوعات به عنوان واسطه های واقعی و نه وسیلة صرف های صرف، از جایگاه آن ها به عنوان شهروندان جامعه در کنار انسان ها و اشیا دفاع می کند. وی با این کار ما را از دوگانگی تکنولوژی خودمختار یا تکنولوژی به مثابة وسیلة صرف خارج می کند و لذا از فضای سلطه (سلطة انسان بر غیرانسان یا غیرانسان بر انسان) می رهاند.