چکیده: در محدوده ی شهرستان رودبار جنوب، وابسته به حوزه ی درون فرهنگی هلیل رود، تپه ها و مکان های باستانی بسیار زیادی متعلق به دوره های گوناگون فرهنگی از دوره های پیش از تاریخ تا دوره ی اسلامی، وجود دارد. یکی از این مکان ها، تپه ی باستانی موسوم به تمب خرگ واقع در روستای مختارآباد می باشد که در فاصله ی حدود 25 کیلومتری غرب شهر اسلام آباد، مرکز شهرستان رودبار جنوب، قرار دارد. مطالعه ی داده های س...

از جمله شواهد موجود برای بررسی فرایندهای تکنولوژیک در دورانهای پیش از تاریخ، سفال است که به فراوانی از بقایای باستانی، کشف و ضبط می شود. سفال به عنوان کهن ترین صنعت مردمان ساکن در فلات ایران، جایگاه ویژه ای در مطالعات باستان شناختی دارد. امّا بیشتر مطالعات انجام شده بر اساس توصیف ظاهری و الگوهای هنری انجام شده است چرا که در چند دهة گذشته، ابزارها و فنون پیشرفتة مطالعاتی در دسترس باستان شناسان نب...

محوطه های متعدد باستانی در منطقۀ کاشان وجود دارد که به دلیل عدم پوشش برنامه های پژوهشی باستان شناسی، همچنان ناشناخته باقی مانده یا مورد غفلت قرار گرفته اند . محوط ۀ فیض آباد یکی از این دست محوطه هاست که خوشبختانه با اقبال روبه رو گشته و مدتی پس از شناسایی، مورد کاوش قرار گرفته است. این محوطه که در 10 کیلومتری شمال شهر نوش آباد قرار گرفته، در دشتی مسطح واقع شده که امروزه با لإیۀ قطوری از ماسه پو...

گرد آوردن آثار بازماندۀ نیاکانمان در گنجینه‌ها و موزه‌ها ادای دینی است بدانچه آنها به آن همت گمارده‌اند. در این میان محل ساخت برخی آثار گردآوری شده در گنجینه‌ها - به دلیل گرفتن این آثار از قاچاقچیان اشیاء تاریخی و یا مواردی از این دست- نامعلوم است. برخی آثار موجود در گنجینه نارنجستان قوام شیراز از این دست است که تعدادی از آنها سفال‌های دوره اسلامی است. این پژوهش بر آن است تا به این سئوال پاسخ گ...

پتروگرافی یکی از روش های مشترک در زمین شناسی و باستان شناسی است که برای مطالعه سنگ ها یا سفال ها از آن استفاده می شود. در باستان شناسی متداول ترین کاربرد این روش مطالعه بافت و ترکیب سفال ها است. این مقاله به مطالعه پتروگرافی سفال های عصر آهن به دست آمده از غار هوتو که در حدود شصت سال پیش توسط کارلتون استیونس کوون کاوش شده است، می پردازد. این غار در نزدیکی شهر بهشهر و درحدود چهار مایلی ساحل دریا...

سفال از زمره مواد تاریخی و فرهنگی است که در بستر تاریخ گویای رشد تکنیکی و فناوری استفاده از مواد خام توسط صنعتگر سازنده آن بوده است. تنوع در هدف استفاده از این ماده و تکنیک ساخت آن سبب گشته تا سفال به‌عنوان یکی از مواد مهم در تحلیل ارتباط فرهنگی جوامع قرار گیرد. تولید سفال سلادن از اواخر قرن 3 (قرن 9 میلادی) در چین رواج گرفت و در همین سال‌ها ورود ان از طریق تجارت دریایی و زمینی به ایران اثبات‌ش...

در این مقاله سفال جلینکی به عنوان یکی از انواع سفال‌های دورة اشکانی مورد مطالعه قرارگرفته است. مواد اولیّه و کیفیت فرآوری و شرایط پخت سفال، عواملی تأثیرگذار در استحکام و پایداری این ماده بوده است. استفاده از روش‌های هدفمند آنالیزهای شیمیایی به منظور بررسی این عوامل و در واقع ساختارشناسی سرامیک‌های تاریخی، علاوه بر آشکارسازی ارزش‌های نهفته در این آثار، از نظر شناخت فن‌آوری تولید و شناخت تاریخ آن ...

در این مقاله سفال های گردآوری شده در بررسی های باستان شناسی تپه قبرستان دره شهر مطالعه و تحلیل شده است. این محل، یک گورستان مرتبط با استقرارهای کوچ نشینی است که در شمال غرب شهر دره شهر و در جنوب شرق استان ایلام واقع است. تپه قبرستان دره شهر نخستین بار در جریان بررسی های باستان شناسی منطقه در سال 1384 شناسایی گردید و در سال 1385 دوباره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی های باستان شناسی حاکی از ا...

در این مقاله سفال جلینکی به عنوان یکی از انواع سفال های دورة اشکانی مورد مطالعه قرارگرفته است. مواد اولیّه و کیفیت فرآوری و شرایط پخت سفال، عواملی تأثیرگذار در استحکام و پایداری این ماده بوده است. استفاده از روش های هدفمند آنالیزهای شیمیایی به منظور بررسی این عوامل و در واقع ساختارشناسی سرامیک های تاریخی، علاوه بر آشکارسازی ارزش های نهفته در این آثار، از نظر شناخت فن آوری تولید و شناخت تاریخ آن ...

سفال به عنوان مهم ترین و فراوان ترین داده فرهنگی در اکثر محوطه های باستانی از اهمیت بالایی در مطالعات باستان شناسی برخوردار است. به نحوی که بسیاری از دوره بندی های تاریخی صورت گرفته بر مبنای مطالعات نمونه های سفالی می باشد. از این رو شناخت سفال هر دوره و هر منطقه یکی از بنیادی ترین مراحل مطالعات باستان شناسی است. در باستان شناسی دوره اشکانی اهمیت مطالعه سفال با توجه به وجود سبک های محلی در هر م...