بررسی ساختار متون ادبی، راهی است برای درک شیوه‌های ایجاد و انتقال معنا در این متون. حکایت‌های تعلیمی از پرکاربردترین انواع روایی در متون داستانی کهن فارسی هستند که مهم‌ترین رسالت آنها انتقال پیام و ترغیب مخاطب بوده است. به‌نظر می‌رسد، نویسندگان متون تعلیمی، حکایت‌ها را با توجه به ساختارهایی منطبق بر اهداف غایی خود مورد استفاده قرار می‌داده‌اند. در این مقاله به بررسی و معرفی ساختارها و الگوهای ر...

زمینه و هدف: لزوم اذن زوج برای خروج زن از منزل، در فقه امامیه امری مسلم است در همین راستا، این سوال مطرح می‌شود که آیا در صورت نشوز مرد، حق قوامیت و امر و نهی برای وی ثابت بوده و زن همچنان موظف به تمکین و اطاعت از مرد است؟ یافته­ها: برخی معتقدند ادله‌ای که وظایف زن را بیان کرده مطلق است، به گونه‌ای که اگر شوهر تکلیف خود را انجام نداد، زن نمی‌تواند از وظایف واجبش سرپیچی نماید. این قول صحیح نیست...

داستان قوم بنی‌اسرائیل بیشترین تکرار و تأکید را در بین قصص قرآنی به خود اختصاص داده است. تأکیدات قرآن که معجزه الهی و کتاب هدایت است بدون حکمت نیست. بی‌تردید یکی از مهمترین حکمت‌های توجه قرآن به داستان‌های بنی‌اسرائیل، عبرت آموزی رفتار این قوم برای امت اسلام است. از سوی دیگر در روایات شیعه و سنی بر تکرار رفتارهای قوم بنی‌اسرائیل توسط امت اسلام تأکید شده است. یکی از این موارد نحوه برخورد امت اسل...

مدّعاى مقاله حاضر، اثبات وجود حاکمیت ارزش‌ها درسیره‌ی حکومتی پیامبر اعظم(ص) است. براى این منظور، مؤلّفه‏هاى ارزشی مختلفى مورد بررسى قرار گرفته است؛ مصادیق و مؤلفه‌هایی چون عدالت گسترى، جهاد و ظلم ستیزی، نفی نژادپرستی و تبارگرائی، محبت و مودت با مردم، عفو و بخشش در اوج قدرت، توجه به نظر وعقل جمعی، ایفای عهد و پیمان، اهتمام به امر تعلیم و تربیت، امانت دانستن حکومت، نفی­خشونت با دشمنان و ...

هرگاه مکلف با سوء اختیار، به سرپیچی از اوامر و نواهی شارع ناچار شود، عقاب ناشی از مخالفت با شارع از او نفی نخواهد شد و عملکرد وی اختیاری محسوب می‌شود و آثار حقوقی و کیفری متناسب با آن، مترتب خواهد شد. این قاعده که در کتب فقهی، اصولی و کلامی به قاعده‌ی «الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار» معروف است قاعد‌ه‌ای عقلی است که در استنتاج برخی از مبانی و احکام فقهی کبرای استدلال واقع می‌شود...

مسئله اصلی این مقاله بررسی تقلب در امتحان، با تأکید بر فهم مسئله است. این نوشتار در پی ریشه یابی دلایل تقلب، از نظریه تکنیک های خنثی سازی سایکز و ماتزا استفاده کرده است. نظریه تکنیک های خنثی سازی به دنبال آن است که متخلفان چگونه رفتار خود را در قالبی همسو با ارزش ها و هنجار های مرسوم جامعه توجیه می کنند تا از فشار ناشی از سرپیچی از هنجارها بر خود بکاهند. این تکنیک ها شامل انکار مسئولیت، انکار ز...

مقایسه نظرات متکلمان فرقه های اسلامی در باب احباط با دیدگاه قرآن است. احباط در لغت به معنای باطل کردن، تباه ساختن و در اصطلاح، باطل شدن اعمال نیک با گناهان بزرگ و محو شدن پاداش اعمال پیشین با نتایج شوم گناهان پسین است. برخی از متکلمان معتزلی بر خلاف امامیه و گروهی از متکلمان اهل سنت، احباط را به صورت قاعده ای کلی می پذیرند. نویسنده پس از گزارشی از پیشینه تاریخی احباط به دیدگاه متکلمان شیعه و اه...

قانون متروک، قانونی است که با وجود قابلیت و امکان اجرا، در دادگاه ها و دیگر نهادهای مجری قانون به آن عمل نمی شود. از این رو، معیار ترک قانون، عدم اجرای آن توسط نهادهای رسمی و مجری قانون است. پس باید این مفهوم را از مفاهیم مشابه پیراست: گاه قانون گذار اجرای قانون معینی را بنا به دلایلی به طور موقت موقوف می کند. چنین قانونی متروک نیست، بلکه اجرای آن معلق مانده است. هم چنین ممکن است قانونی موضوع و...

ولایت بالاصاله از آنِ خداوند متعال است؛ ولایت جانشینان راستین او در طول ولایت او و در واقع پرتوی از ولایت الله است. خداوند متعال ولی مومنان است؛ و طاغوت، اولیای کافران است. این تحقیق که به صورت کتاب خانه ای انجام شده است؛ نشان می دهد که اولاً عوامل یا زمینه هایی مانند تقوا، اخلاص، بصیرت، خشیت الهی، احسان به والدین، … باعث ولایت مداری انسان در برابر حضرت حق و جانشینان راستین او می شود. و در نتیجه ...

آدمی از دیرباز به دنبال یافتن رابطه ای بین علل و معلول های کائنات و رموز جهان آفرینش بوده که با کمی تامل و جستجو در چنین روابطی می توان به حقایق آن پی برد. یکی از این روابط، رابطه اعمال انسان و کیفر و پاداش اوست که سرنوشت آدمی را در زندگی آخرت رقم می زند. نکته اینجاست که خداوند متعال پاداش نیکوکاران را بر خود واجب دانسته اما در هیچ جای قرآن، عذاب گنه کاران را بر خود واجب نکرده، بلکه فرموده «مَا...