پرسش اصلی در این مقاله این است که آیا در نظریه اخلاقی کانت ممکن است فاعل اخلاقی در تشخیص حکم صحیح اخلاقی دچار اشتباه شود یا خیر. برای پاسخ به این پرسش ابتدا به تعیین جایگاه حکم اخلاقی اشتباه در نظریه اخلاقی کانت می‌پردازیم و سپس با بیان دو اصل اساسی نظریه اخلاقی کانت یعنی اصل کلیت احکام اخلاقی و اصل خودآیینی اراده نشان می‌دهیم که از نظر کانت این دو اصل دارای وحدت‌اند و این وحدت برای نظریه اخلاق...

فلسفه در دورۀ جدید با عقلی‏‌مذهبان آغازشد، نظریۀ ایده‌های فطری، که بنیاد معرفت‌شناسی آنان است، توسط دکارت مطرح گشت، و دیگر فلاسفۀ عقلی‏‌مذهب، مثل اسپینوزا و لایب‌نتیس، آن را بسط دادند. این نظریه بعدتر تحت عنوان «فطری‌گرایی» به شکل دیگری به کانت نسبت داده شد و در نوشته‌های برخی از شارحان فلسفۀ غرب، کانت نیز به حلقه فطری‌گرایان منسوب گشت. این نوشته می‌کوشد نشان دهد اندیشۀ کانت، برخلاف پندار یاد ش...

یوهان گوتلیب فیشته مدعی بود تنها کسی است که روح فلسفه کانت را دریافته و به آن وفادار است. با این حال در برخی از اساسی‌ترین مسائل، موضع او، در ظاهر، مخالف با کانت به نظر می‌رسید؛ به همین دلیل با نقدهای جدی مواجه شد. از جمله، امکان«شهود عقلی» برای انسان که کانت آن را انکار می‌کند اما فیشته بنیاد آگاهی می‌داند و تصریح می‌کند که بدون شهود عقلی امکان حصول آگاهی برای انسان منتفی است. فیشته از یک سو ا...

چکیده " کانت" با آگاهی از دشواری‌هایی که معرفت‌شناسی عقلی مذهبان و به دنبال آنها تجربی مذهبان به بار آورد، راه تازه‌ای را در فلسفه پیش گرفت و به جای اینکه از روش به‌دست‌آوردن معرفت یقینی آغاز کند، از امکان معرفت یقینی آغاز کرد. او از تحقیق در روش شناخت یقینی که وجهة همت عقلی مذهبان بود، منصرف شد و در نتیجه، از حدود معرفت‌شناختی فراتر رفت و به جای آن به جستجو برای تأسیس بنیانی برای معرفت‌شناختی...

پرسشی که در این نوشتار به آن خواهیم پرداخت نسبت بین فلسفة حقوق کانت و تلقی او از انسان، به عنوان موجودی جهان‌وطن است. اگر کانت، حقوقِ خود را با التفات به انسانِ جهان‌وطن تقریر کرده باشد، می‌توان فهمی فرا‌اروپایی از فلسفة حقوق وی داشت و فلسفة حقوق کانت واجد انسجام و ظرفیت لازم برای استقرار مدنیت در زیست اجتماعی انسان‌ها بوده و این امر بنیانی برای طرح فلسفی صلح پایدار، در نظام فلسفی کانت خواهد بود....

مفاهیم پیشینی که هم در فیزیک نیوتنی برای توصیف اشیاء تجربه‌پذیر و هم در مابعدالطبیعه متعالی برای توصیف اشیاء تجربه‌ناپذیر به‌کار گرفته می‌شوند، از نظر کانت فقط بر اشیاء تجربه‌پذیر (=پدیدارها) قابل اطلاق هستند و اطلاق آن‌ها بر آن سوی حوزه تجربه ممکن(=اشیاء فی‌نفسه)، روا نیست. کانت از این دیدگاه خود به ایدئالیسم استعلایی تعبیر می‌کند و آن را موجد انقلابی در فلسفه که با انقلاب کپرنیکی در علم هیأت ...

ایمانوئل کانت در کتاب مبانی مابعدالطبیعیِ اخلاق، یگانه هدف خویش را جست‌وجو و برپایی عالی‌ترین اصل اخلاق معرفی می‌کند؛ اصلی که همچون قطب‌نمایی برای افعال اخلاقی باشد؛ اما هگل بر این باور است که دیدگاه اخلاقی کانت، انتزاعی و گویی بی‌محتواست؛ افزون‌براین، اصول اخلاقی کانت تناقض‌هایی دارد؛ ازاین‌رو، این نظام اخلاقی را درعمل ناممکن می‌کند. کانت اخلاق را در درجۀ اول، به حوزۀ فردی مربوط می‌داند؛ اما از...

من استعلایی کانت سوژۀ نهایی مطلقی است که بنیاد منطقی معرفت و تجربه را تشکیل می‏‏‏دهد. من استعلایی امری کاملاً سوبژکتیو است که در مقام ضروری‏‏‏ترین و بنیادی‏‏‏ترین رکن معرفت‏‏‏شناسی کانت هر گونه حکم، شهود و تصور، تألیف، مقوله و در یک کلام هر‌گونه معرفت و تجربه را به نحو پیشین همراهی می‏‏‏کند. یکی از مسائل بسیار اساسی و مهم دربارۀ من استعلایی، کارکردهای آن در معرفت‏‏‏شناسی کانت است. این مقاله چهار...

چکیده هدف اصلی از این نوشتار « تفسیر زمان در اندیشه کانت از نگاه هایدگر است» که با اشاره اجمالی به تاریخچه تصور زمان در تاریخ فلسفه آغاز می گردد و بعد از کاووش زمان در فلسفه کانت به تفکر هاید گر در باره زمان و سپس با پردازش دیدگاه هایدگر از زمان در فلسفه کانت دنبال می گردد . کانت زمان را یکی از دو شرط هر نوع شهود حسی دانست و حتی بر برتری زمان بر مکان نیز تاکید کرد و متذکر شد که مکان ، تنها...