طنزنویسان صاحب سبک برای ایجاد طنز و روحیۀ تفکر انتقادی در بین مخاطبان خوش­فکر و خوانندگان حرفه­ای متون ادبی، از شگردها و امکانات خاصی، خلاقانه بهره­می­برند. یکی از امکانات طنزساز که از شاخصه­های سبک کیومرث صابری نیز محسوب­می­شود، واژه­سازی و ترکیب­سازی است. در این مقاله ابعاد مختلف این کاربرد را در «دو کلمه حرف حساب»های صابری بررسی­کردیم. واژه­ها و ترکیبات ابداعی صابری را از دو نظر ساخت و معنا ...

سخنگویان هر زبانی بنا به نیاز بی وقفه خود برای انتقال مفاهیم و بیان اندیشه ها و افکار و خواسته های خویش، واژگان جدیدی می آفرینند و در این فرایند، از توانایی های پیدا و پنهان زبان خود بهره می برند. برای نمونه، اشتقاقی بودن زبان عربی باعث شده است تا اهل زبان بتوانند واژگان فراوانی با معانی متعدد از یک ریشه برسازند. انگلیسی زبانان هم از ویژگی اشتقاقی، ترکیبی و پیوندی زبان خود برای خلق واژه استفاده...

این تحقیق به بررسی واج آرایی زبان فارسی باستان بر اساس خوانش کتیبه ها از کنت (١٩٥٣) و مشخص کردن ساخت هجایی مجاز در این زبان می پردازد. همچنین به بررسی «اصل توالی رسایی» و چگونگی تبعیت واژگان این زبان از این اصل درخوشه های همخوانی آغازه و پایانه هجا پرداخته می شود. به عبارت دیگر، ساخت هجا در زبان فارسی باستان چگونه است؟ همچنین آیا اصل سلسله مراتب رسایی در این زبان در ساخت هجا رعایت می شود؟ برای ...

با نفی جزم اندیشی واژگانی و حضور بلامانع واژگان در شعر، این توهّم ایجاد شد که واژگان به واسطه حضور در شعر ارزشمند خواهند شد و در پی آن، سیل واژه های گوناگون در شعر ، بدون ملاحظات شعری، از این حرکت اصیل، گهگاهی، روندی ابتر و عقیم ساخت. این اصل که واژگان مجاز هستند و بدون هیچ قید و شرطی وارد شعر شوند، در عین حالی که اصلی اصیل و بنیادی بود و موجب غنای واژگانی اثر می شد، در شیوه کاربردی خود- با چشم ...

شعر فارسی در عهد صفوی با نام سبک هندی یا سبک اصفهانی شناخته می‌شود. شعری که در فاصله‌ی این صد و پنجاه سال در ایران و هند متداول بود با شعر فارسی دوره‌های قبل، چه از جهت فکر و چه از جهت زبان و شیوه‌ی بیان، تفاوت‌های آشکاری داشت. ویژگی‌های مهم شعر این دوره چنین­اند؛ فکری: حرمان، جستجوی معنی بیگانه، تناقض، انعکاس اندیشه‌های عرفانی، مخالف خوانی.  ادبی: اغراق، ابهام، حس­آمیزی، تشخیص، تکرار (تکرارِ مض...

رمان «سفر به انتهای شب» اثر لویی فردینان سلین، اوّلین رمان فرانسویِ معاصر است که زبان گفتاری هم در گفتگوهای بین شخصیّت ها و هم در بخش های روایی آن به چشم می خورد. سلین با نوشتن این اثر شکل نوینی از رمان نویسی را ابداع می کند و تحوّلی عظیم را نه تنها در محتوا، بلکه در سبک نوشتار پدید می آورد. مقاله­ی حاضر که مقاله ای توصیفی- تحلیلی است، به مطالعه ی واژگان زبان گفتاری در این رمان می پردازد. نویسنده د...

مقاله حاضر سعی دارد دلایل و شواهدی مبنی بر تحلیل فرآیندهای واژه سازی در زبان فارسی بر اساس صرف ساخت بنیاد (Booij, 2010b) ارائه دهد .در ابتدا مفاهیم ساخت، واژگان سلسله مراتبی و الگوی واژه‌سازی معرفی خواهند شد. بر اساس این رویکرد به جای قواعد واژه‌سازی از الگوهای واژه‌سازی استفاده می‌شود. سپس نشان داده می‌شود که ویژگی‌های کلی برخی کلمات مرکب از جمله کلمات مرکب برو‌ن‌مرکز، شاهدی برای تحلیل این نوع...

در این مقاله، در پی آنیم تا دریابیم که آیا جان اشتاین بک که در زمان اوج فعالیت های فمینیسم در غرب می زیسته است، تحت تأثیر این فعالیت ها قرار گرفته است و کمکی در جهت پیش برد این جریان انجام داده است یا خیر؛ تا با مطالعه ی نتایج حاصل از بررسی رمان خوشه های خشم و بررسی تاریخچه ی فمینیسم در غرب دریابیم جنبش زنان در پی رسیدن به چه چیزی بوده است و چه کسانی در پیش برد این جریان، کمک کرده اند. برای یاف...

سخنگویان هر زبانی بنا به نیاز بی‌وقفه خود برای انتقال مفاهیم و بیان ‌اندیشه‌ها و افکار و خواسته‌های خویش، واژگان جدیدی می‌آفرینند و در این فرایند، از توانایی‌های پیدا و پنهان زبان خود بهره می‌برند. برای نمونه، اشتقاقی بودن زبان عربی ‌باعث شده است تا اهل زبان بتوانند واژگان فراوانی با معانی متعدد از یک ریشه برسازند. انگلیسی زبانان هم از ویژگی اشتقاقی، ترکیبی ‌و پیوندی زبان خود برای خلق واژه استف...

هرچند هجا جزو واحدهای معنادار زبان به شمار نمی­رود، نقش­های کاربردی عمده­ای در زبان ایفا می کند که مهم ترین آن ها شکل­دهی و سازماندهی نظام آوایی زبان است. هر زبانی ساخت­های (الگوهای) هجایی ویژه و محدودیت­های مختص خود را برای ترکیب و استفاده از آواها در سطح هجا دارد؛ ضمن اینکه زبان­ها معمولاً به حفظ قوانین هجایی خود تمایل دارند. ساخت­های هجایی از معدود اجزای زبانی هستند که معمولاً در فرآیند وام گی...