استفاده از نقاشی دیواری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دورۀ زندیه در شیراز بوده است. از آنجا که فضای غالب دیوارنگاره‌های دورۀ زندیه با نقوش گیاهی پوشیده است، موضوع این مقاله نیز به بررسی و تحلیل کیفی این نقوش محدود شده است. بدین منظور، ابتدا آثار اصیل نقاشی دیواری در ارگ کریم‌خان، تکیۀ هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر شناسایی و سپس تنوع نقوش گیاهی موجود در آنها زیر عناوین تر...

امرای آذربایجان به عنوان بیگلربیگان ولایات خود که از طرف دولت مرکزی انتخاب می شدند در حوزه ی حاکمیت شان استقلال داخلی داشتند ،ولی بطور کلی در دوره ی صفویه در اطاعت فرامین پادشاهان ایران بودند. هرگونه ارتباطی هم که با عثمانیها داشتند، در جهت موازی و موافق سیاست ایران بود. اواخر صفویه هم این روال جاری بود به جز شیروان و داغستان که بصورت ظاهری تابع ایران بودند، ولی پنهانی با عثمانیهای هم کیش خود ا...

چکیده : خاندان اردلان، حاکمیت کردستان اردلان، را که یکی از ایالت های مهم ایران بود ، را در قرن هفتم تا سیزدهم هجری قمری در اختیار داشتند .حکمرانی این خاندان در دوره صفویه ، با انتخاب شدن آنان از سوی حکومت مرکزی و تغییر مذهب کاملاٌ تثبیت گردید. والیان اردلان، همراه با سایر والیان مناطق دیگر در سلسله مراتب حکومتی بعد از پادشاه در بالاترین جایگاه قرار داشتند . با سقوط صفویه و تصرف مناطق غربی ...

سلسله ذهبیه با داشتن پیشینه حمایت همه سویه از حکومت صفوی (907-1135ق)، به ناگهان با سقوط اصفهان و حوادث پس از آن، از جمله روی کارآمدن حاکمیت افشاریه و زندیه (1149-1209ق)، روبرو گردید. سیر فعالیتهای اجتماعی – سیاسی این سلسله در طول این سال ها، از جمله دوره هایی است که پژوهش روشمند و مستقلی درباره آن انجام نگرفته است. از این رو مسأله اصلی پژوهش حاضر هم ناظر به چگونگی تعامل و سلوک سلسله ذهبیه با حا...

بنا به نوشته مورخان، کهگیلویه تا قبل ازدوره صفویه جزء ولایت فارس بوده است و در دوره صفویه از زمان شاه طهماسب اول از ایالت فارس جدا و به صورت ایالت جداگانه ای با مرکزیت ارجان (بهبهان) شکل گرفت. مرکز کهگیلویه در عصر صفویه بین شهرهای بهبهان و دهدشت دست به دست می شد، شهر دهدشت توانست از دوره صفویه به بعد، مرکزیتش را برای کهگیلویه استحکام بخشد. در این دوره، کهگیلویه به علت دوری از مرکز و عدم تسلط ...

هنر کاشیگری و کاشیکاری از آرایه های ارزشمند وابسته به معماری است که ذوق، سلیقه و هنرمندی کاشیگری سرزمین ما، آن را به درجه ای از رشد رسانده که تحسین بینندگان را برانگیخته است. آنان که با معماری اسلامی ایران آشنایی دارند، بایستی از آگاهی های لازم از ارزش های هنری، طرح ها و نقوش رنگ و لعاب، پخت و به طور کلی از اصول و قواعد و رموز کاشیکاری نیز بهره مند باشند. در این مقاله، از کاشی های دوره صفویه تا...

مجمع التواریخ، اثری دربارة تاریخ ایران در دورة پس از سقوط صفویه است که در سال 1207 در هند نوشته شده است. آخرین فقرات اطلاعاتی این اثر مربوط به تاریخ ایران در اوایل قرن سیزدهم است، اما مطالب آن بیشتر از منظر مطالعة تاریخ خاندان مرعشی و تاریخ ایران در سال های مقارن با سقوط صفویه تا اوایل دهة هشتاد قرن دوازدهم هجری قمری اهمیت دارد. میرزا محمد خلیل، نویسندة آن اثر، از سادات مرعشی مهاجر به هند است. ...

با سقوط حکومت صفوی ( 1135ق) ساختار سیاسی و دینی ضعیف شد. حکومت افغان ها (1135-1145ق) به جنگ و گریزی ده ساله ختم گردید و شیوه کشورداری نادر شاه (1148-1160ق) هم به سبب تعارضات پی در پی، صرف لشکرکشی های متعدد داخلی و خارجی شد. این جنگ ها و نبود امنیت اجتماعی و فشار روزافزون بر مردم موجب مهاجرت تعداد فراوانی از ایران گردید. حاکمیت سیاسی و آرامش کوتاه مدت دوره زندیه (1163-1209ق) هم محدود به بخش هایی...

چکیده : گیلان سرزمینی است که خاستگاه دو قوم گیل و دیلم بوده و اینان بومیان اصلی آن محسوب می شوند. اما در این سرزمین، اقوام دیگری، ازجمله کُردها نیز وجود دارند که با توجه به بررسی های این تحقیق، ورود آنان به عنوان یک اقلیت قومی متشکل و منسجم، در مقطع زمانی مشخصی صورت گرفته است. این بازه ی زمانی که براساس متون تاریخی، به دست آمده است، بین تشکیل سلسله ی صفویه تا پایان دوره ی افشاریه می باشد. بر ای...

یکی از جریان های فرهنگی سنتی و کمتر شناخته شده، جنبش فکری آذرکیوانیان است که توسط یک مؤبد زرتشتی به نام بهرام بن فرهاد معروف به آذرکیوان در اواسط دورۀ صفویه در ایران ظهور کرد.گرچه برخی از محققان وجود این شخصیت را از نظر تاریخی منکر شده اند، امّا به استناد نوشته ها و آثار باقی مانده می توان وجود حقیقی و حضور تاریخی وی را توجیه کرد. او به سبب سخت گیری های مذهبی که بر جامعه دوره صفویه حاکم بود، از ...