در میان منابع تاریخی نباید از ارزش آثاری غافل شد که در عین گزارش وقایع تاریخی به تأملات خردمندانه و عبرت‌اندوزی‌‌هایی آراسته‌اند که تأثیر مثبت آن بر زندگی انسان و اصلاح شخصیت افراد انکارناشدنی است. تاریخ بیهقی از ارزنده‌ترینِ این آثار است که اندوختۀ بزرگی از امثال و حکم دارد و نویسندۀ آن کوشیده است با بهره‌گیری از حکمت‌ها در پایان رویدادها و حوادث تاریخی، اثر خویش را وسیله‌ای برای روشنگری انسان‌...

داستانهای پر رمز و راز شاهنامه نشان می دهند که از دیرباز سرزمین یمن در پیوند سیاسی و اقتصادی با امپراتوری بزرگ ایران بوده است. اگرچه در بخشی «هاماوران» و در بخشهای دیگر «یمن» نامیده شده است؛ امّا سرزمین واحدی مراد است که از شرق دجله تا کناره های عربستان و عمّان و یمن و گاه شام امتداد دارد. ضحّاک را برخاسته از یمن و دیوی سیاه‏چشم به نام زنگیاب، پدربزرگ او دانسته اند که سالها بر ایرانشهر ستم می راند...

سنت فکری ـ فلسفی غرب از روزگار افلاطون و ارسطو، و حتی پیش‌تر از آن، تا قرن بیستم و در اندیشه و آرای فردینان دو سوسور، زبان‌شناس سوئیسی، تحت تأثیر رویکردی دوقطبی، گفتار را بر نوشتار ترجیح می‌داده است. در این نگره، انتقال کامل معنا از طریق «گفتار» امکان‌پذیر می‌نمود. حال آنکه نوشتار تنها فرع و جانشین گفتار قلمداد می‌شد و این انمکان دست‌نایافتنی به نظر می‌رسید. با نگاهی گذرا به تاریخ و فرهنگ ایران...

ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه ای بارز می یابد. نوشته حاضر م...

چکیده باده­­سرایی یکی از غرض­های برجستۀ شعر غنایی به شمار می­آید که در ادبیّات پارسی و عربی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است. همین توجّه و اهمیّت به این مسأله، سبب پدید آمدن دو گونه ادبی در ادبیّات آنها شده که در ادب پارسی «ساقی­نامه» و در ادبیّات عرب «خمریات» نام گرفته است. در این غرض شعری، «شراب» در مفهوم اولیه خود، همان بادۀ انگوری و زمینی است؛ اما در مفهوم ثانویه، به نمادی معنوی برای بیان حال...

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می کند که پژوهشی جامع الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره توشه ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل برگ های اوراق. بر سمند خیال می نشینیم و بر فراز دره های ماه و سال پرواز می کنیم، تا صخره های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم.