در جستجوی زمانی از دست رفته ودر سخن گفتن با زبان گذشته به آن گونه که به زبان مردمان همه روزگاران شنیدنی آید دشوار است. توس محوطه ای باستانی در شمال مشهد است که امروز بیشتر بقایای باستانشناسی است. این محوطه دوره ها و حوادث زیادی را پشت سر گذاشته است. این تاریخ و بزرگان فرهنگی آن و ارزش های باستانی اش منظری فرهنگی است. حفظ این منظر در طراحی امروزی می بایست لحاظ گردد. مطالعات تطبیقی با دیگر شهرهای...

در این مقاله، اسطورة ایرانی نخستین جفت انسان، مشی و مشیانه، بررسی و نقش تغذیه در این اسطوره در شکل گیری فرهنگ و ارزش گذاری مربوط به آن توضیح داده می شود. با مطابقة صورت های مختلف، نشان می دهیم که صورت آرمانی تغذیه، در فرهنگ ایران پیش از اسلام، تغذیة گیاهی و صورت متقابل و اسفل آن تغذیة گوشتی است. واسطه ای که میان این دو صورت متضاد در نظر گرفته شده است، تغذیه با شیر و تخم مرغ است که نه غذایی گیاه...

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می ...

زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...

جلد نخست این مجموعه در سال 1383 زیر همین نام به‌نظارت روانشاد دکتر سرکاراتی و با مقدمه‌ای از ایشان از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتشار یافته است؛ اما در مجموعۀ پنج جلدی کنونی ساختار جلد اول، شیوۀ کار و واژه‌ها، تغییر اساسی یافته و مقدمه‌ای در 165 صفحه، شامل تحولات تاریخی واج‌های فارسی (پیوست یکم در 61 صفحه)، و سپس پیوست دوم و فهرست سوم شامل جدول تطبیقی واج‌های زبان فرضی هندواروپایی و تحولا...

تشکیل دریاچه های سدی در محیط های آبرفتی که دارای آب و خاک حاصلخیز می باشند، علاوه بر تغییرات محیطی می تواند باعث جابجایی، از بین رفتن و یا تغییر الگوی استقرارگاههای انسانی در محدوده تشکیل دریاچه شود. وقوع زمین لغزش کبیرکوه و شکل گیری دریاچه سیمره در 4 مرحله، باعث تغییراتی در الگوی استقرار محوطه های باستانی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات شکل گیری دریاچه سیمره بر استقرار محوطه های باستانی...

کوهستان زاگرس در بخش مرکزی با محیط جغرافیایی مساعد، مکان مناسبی برای شکل گیری استقرارها و جوامع انسانی است. وابستگی شدید جوامع انسانی این منطقه به محیط طبیعی سبب شده تا همواره تحت تأثیر شرایط محیطی و تغییرات ناشی از آن قرارگیرند. تغییر محیطی اوایل دوره هولوسن در نتیجه رخداد زمین لغزش کبیرکوه و متعاقب آن شکل گیری دریاچه های سیمره و جایدر، از جمله تغییرات محیطی است که طی هزاران سال الگوهای استقرا...

در این رساله جلوه های فرهنگ ایرانی موجود در اشعار ناصرخسرو که شبه آنها اشاره کرده است،پرداخته شده است. در ابتدا خلاصه ای از احوال و آثار شاعر جهت آشنایی بیشتر با اندیشه ها و افکار او آورده شده است. بعد از آن به طور خلاصه به چگونگی شکل گیری شیعیان از صدر اسلام تا تشکیل فرقه ی اسماعیلیه اشاره شده و افکار و اندیشه های این فرقه به اجمال نوشته شده است. و همچنین به علّت گرایش ناصرخسرو به این فرقه و مب...