جستار حاضر می کوشد راه ها­ی مواصلاتیِ شیراز به اصفهان را از سده های نخستین اسلامی تا تشکیل حکومت  صفوی بررسی کند. این نوشتار در پی پاسخ گویی به این پرسش است که راه های شیراز به اصفهان، در این بازه زمانی، از چه مسیر­هایی عبور می کرده و کارکرد و کارآمدی این جاده ها متاثراز چه عواملی بوده است؟ ارزیابی ما از موضوع، در یک بستر جغرافیای تاریخی، نشان می دهد که از سده های نخستین اسلامی، این دو شهر به وا...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

سغدیان بازرگانان کارآمد جاده ابریشم که از سغد (منطقه ای که امروزه شامل تاجیکستان و بخشی از ازبکستان است) برآمده بودند، نقش محوری در تجارت و انتقال فرهنگ، در مسیر جاده ابریشم داشته اند. متون سغدی (یکی از زبانهای ایرانی میانه شرقی) گواهی بر پشتکار سغدیان در ترجمه و انتقال مفاهیم دینی بودایی، مانوی و مسیحی است. آثار سغدیان که بازرگانان و مبلغان موفق جاده ابریشم بودند، نمایانگر تنوع دینی منطقه آسی...

آموزش زبانهای خارجی همیشه برای زبان آموزان امری مشکل بوده است. تدوین متدهای آموزش، از اولین متدها تا کنون، بدین منظوربوده است که به امر آموزش زبانهای خارجی سهولت بیشتری ببخشند. روش آموزشی که هم اکنون در ایران تدریس می شود، روش رویکرد ارتباطی و در بعضی موارد هم رویکرد کنشی است. فرآیند تدریس زبان های خارجی با استفاده از متدهای آموزشی همواره نیازمند تغییراتی است که می توانند شرایط یادگیری/یادد...

چکیده بررسی گزیده ای از متون نظم و نثر پارتی و پارسی میانه ی مانوی (آوا شناسی، ترجمه و ریشه شناسی) به کوشش معصومه خواجه زاده درخت کهن سال شعر و ادب ایرانی با قدمتی سه هزار ساله، آثار درخشان و جاودانی به بار آورده است که چون ستاره های تابناک در آسمان ادب سرزمین هنرپرور ایران می درخشند. هر یک از این آثار، به زبان های ایرانی و دوره های متفاوتی از تاریخ تعلق دارند. زبانی که اقوام ایران...

بررسی های ریشه شناختی، گام اساسی هر پژوهشی درباره متون باستانی به شمار می رود. بدون چنین بررسی هایی، بسیاری از متون کهن همچنان پرابهام و چه بسا کاملا نامفهوم بنمایند، امری که به گسست فرهنگی میان نسل ها می انجامد. این پژوهش کوشیده است تا در قالب این پایان نامه فهرستی از ریشه های فعلی را فراهم آورد و در این راه تنها به گردآوری صرف نتایج پژوهش های پیشین نپرداخته بلکه به بررسی منابعی نیز اقدام کر...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

به سبب کم بودن متون بازمانده از زبان‌های ایرانی باستان و میانه، دانش ما دربارۀ واژه‌هایی که برای اندازه‌گیری اوزان و واحدهای طول و عرض به‌کار می‌رفته بسیار اندک است. اما در مقایسه با زبان‌های ایرانی میانۀ غربی، در متون دینی و غیردینی به‌جامانده از زبان ختنی که یکی از زبان‌های ایرانی میانۀ شرقی است واژه‌های نسبتاً زیادی در اشاره به اوزان و واحدهای اندازه‌گیری وجود دارد. این اوزان گاه صرفاً برای ان...

تاریخ‌گذاری نسبی در زبان‌شناسی تاریخی، مشخص کردن ترتیب زمانی دگرگونی‌های آوایی گوناگونی است که در واژگان یک زبان انجام می‌گیرد. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که ترتیبِ زمانیِ گوناگونِ دگرگونی‌های آوایی، بر چگونگی دگرگونی آوایی واژگان زبان و یافته‌های حاصل از آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، نمونه‌هایی از دگرگونی چند واژه در زبان‌های ایرانی بررسی شده‌است. هدف از انجام این امر،  فهم آن است که ک...

چکیده ندارد.