توسعه فیزیکی شهرها، تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها و اراضی پیرامونی آن ها منجر شده است. استفاده انسان از رودخانه و نوع دخالت در حریم آن موجب تغییراتی در کانال رود و حاشیه آن می شود. در دهه های اخیر، کلان شهر شیراز شاهد گسترش بیش ازحد فضاهای ساخته شده بوده است؛ به گونه ای که بیش از دیگر شهرهای استان رشد فیزیکی دارد. بخش اعظم این توسعه، نامنظم و خودسرانه صورت گرفته و درنتیجه، توسعه فیزیکی شهر به...

حداقل جریان زیست محیطی در رودخانه سطح مطمئنی از حفاظت را برای محیط زیست وابسته به آب تهیه می کند. در کشور ما استفاده از روش هیدرولیکی محیط خیس شده می تواند گامی رو به جلو در این زمینه باشد. در این روش نحوۀ تشخیص نقطۀ بحرانی در منحنی دبی-محیط خیس شده همچنان با ابهاماتی رو به رو است. در این زمینه روش­های شیب، انحنا و نقطه ایده آل توسط محققین مختلف ارائه شده است. در مقالۀ حاضر ضمن بیان روش محیط خی...

انتقال رسوب‎ها در رودخانه‎ها با توجه به نقش آنها در مباحث هیدرولوژیکی، از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. این رسوب‎ها به روش‎های گوناگون اندازه‎گیری می‎شوند. اندازه‎گیری مستقیم بار معلق رسوبی در رودخانه، هزینه‎بر بوده و امکان احداث ایستگاه‎های اندازه‎گیری در تمام طول رودخانه وجود ندارد. همچنین معادله‎های مورد استفاده در تخمین بار رسوبی، برای تمام مناطق قابل استفاده نبوده و علاوه‎بر آن، نیازمند دیده...

پژوهش حاضر به منظور آشکارکردن میزان تأثیرات ورود فاضلاب ناشی از توسعۀ صنایع لبنیات، دامپروری و نیز توسعۀ جوامع انسانی بر کیفیت آب رودخانۀ لیقوان چای، با بررسی جوامع بی مهرگان کف زی و غلظت نیترات و فسفات، انجام گرفت. برای این منظور تعداد 7 ایستگاه، باتوجه به نتایج عملیات پیش نمونه برداری، از بین 10 ایستگاه انتخاب شدند. نمونه برداری های اصلی در بهار 1389 در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد انجام...

امروزه توان الکتریکی حاصل از گرادیان (یا شیب) شوری به عنوان یکی دیگر از منابع انرژی تجدیدپذیر به شمار می رود. این انرژی را می توان از اختلاط دو نوع آب با غلظت های نمک متفاوت به دست آورد. در مصب یک رودخانه، آب شیرین با آب دریا به طور طبیعی و بدون هیچ مانعی با یکدیگر مخلوط می شوند. یکی از روش های کاربردی و مناسب برای کنترل این اختلاط بدون مانع و استحصال انرژی از آن، روش الکترودیالیز معکوس است. رو...

ظرفیت خودپالایی رودخانه­ها تابع عوامل زمانی و مکانی، نوع و شدت بار آلاینده­های ورودی و نیز شرایط محیطی بستر رودخانه است.  در حقیقت، ارزیابی خودپالایی رودخانه تعیین مقدار اکسیژن محلول در طول آن است که بر اساس این ظرفیت می­توان دریافت رودخانه از لحاظ آلودگی در چه وضعیتی است و در چه نقاطی وضعیت بحرانی کمبود اکسیژن محلول وجود دارد.  از طرف دیگر، برایتعیینعکس­العملقابلانتظاررودخانهبهورودآلاینده­ها و...

قراردادهای آبی بین‌المللی مانند معاهدات، پروتکل‌‌ها و موافقت‌نامه‌‌‌‌های دو یا چندجانبه موجب کاهش احتمال و شدت اختلاف و مناقشه بین کشورهای ذی‌ربط می‌‌شوند. ایران با همسایگان خود در بیشتر رودخانه‌های مرزی فیمابین دارای قراردادهای دوجانبه است از جمله می‌توان به معاهدۀ 1299 با اتحاد جماهیر شوروی سابق دربارۀ رودخانۀ ارس، اترک و سایر رودخانه‌های مشترک با آن کشور، پروتکل 1334 رودخانه‌های ساری‌سو و قر...

بزرگ بی‏مهرگان کفزی، شاخص‏های سودمندی برای ارزیابی تأثیرات آشفتگی‏ها بر حوضۀ آبخیز و رودخانه هستند زیرا آن‏ها بسیاری از فرایند‏های اکولوژیکی را در مقیاس حوضۀ آبخیز یکپارچه می‏کنند. در این پژوهش کاربرد شاخص‏های زیستی ماکروبنتوز یگانه و مولتی‏متریک برای ارزیابی زیستی رودخانۀ جاجرود بررسی شده است. به این منظور از شش ایستگاه مطالعاتی طی چهار فصل نمونه‏های آب و بزرگ بی‏مهرگان کفزی جمع‏آوری شد. نتایج...

این مطالعه با هدف بررسی شاخص های غذایی ماهی بوتک دهان بزرگ (cyprinion macrostomum) در رودخانۀ سزار صورت گرفت. نمونه برداری به صورت ماهیانه از تیر تا آذر 1390 و با استفاده از تورهای پرتابی (سالیک) با چشمه های مختلف و تور انتظاری با چشمۀ 50 میلی متری انجام شد. برای آنالیز رژیم غذایی، 68 نمونه از گونۀ c.macrostomum بررسی شد. بررسی شاخص های غذایی در این گونه نشان داد که به طور میانگین میزان شاخص طو...

این مطالعه با هدف شناسایی، طبقه‏بندی و بررسی آثار محیط زیستی سد رودبار لرستان در مرحلۀ بهره‏برداری با استفاه از نرم‏افزار mike 11 و تکنیک linmap به انجام رسیده است. سد رودبار لرستان در استان لرستان، 100 ‏کیلومتری جنوب شهر الیگودرز، بر روی رودخانۀ رودبار(از سرشاخه‏های رودخانۀ دز شرقی) و در محدودۀ رشته‏کوه زاگرس در غرب ایران واقع شده است. در استفاده از روش‏های ارزیابی، مهم است که تنها یک پارامتر ...