مسأله نفس یا روح در قرآن کریم و آتمن در اوپنیشادها از جمله آموزه‌های اساسی و زیربنایی برای شناخت انسان و معارف پیوندیافته با او هستند. شناخت صحیح و روشن از حقیقت "روح" یا "آتمن"، کلید فهم بسیاری از اصول و مبانی دینی در اسلام و هندوئیسم محسوب می‌شود. در این پژوهش با تتبع در موارد کاربرد واژه نفس و روح در آیات قرآن و پس از آن با ذکر بندهائی از اوپنیشادهای متقدم به بررسی و تجزیه و تحلیل واژه روح ی...

شاعران مسلمان در ادب عربی و فارسی از دیرباز در صدر سروده‌های خود، علاوه بر حمد خداوند، سروده‌های ارزشمندی در قالب مدایح نبوی به پیشگاه پیامبر(ص) تقدیم نموده‌اند که نشان از اعتقاد و پای‌بندی‌شان به آن حضرت دارد. با توجه به اینکه پیامبر(ص) بنیانگذار دین مبین اسلام و خاتم پیامبران است، پرداختن به خصوصیات روحی و معنوی آن حضرت از دریچه مدایح نبوی امری ضروری است. از آنجایی که نقش و جایگاه پیامبر(ص) ب...

دین جِینی از ادیان کهن هندی است که بیش از بیست و پنج قرن پیشینه دارد و به اصطلاح از ادیان ناستیکه و یا غیر ارتدوکس هندی شمرده می‌شود‌‌. مسئلۀ روح که در این مکتب از آن به عنوان جیوَه یاد می‌شود از مفاهیم مهم این دین به‌حساب می‌آید و یکی از دو مقولۀ اصلی هستی‌شناختی و نیز یکی از موضوعات اصلی فلسفۀ جَینی و نخستین آنهاست‌‌. جَین‌ها اصل وجود روح را امری شهودی می‌دانند‌‌، با این‌همه، دلایلی نیز بر وجود آ...

در این مقاله، تثلیث پدر، پسر، روح القدس که یکی از انگاره های بنیادینِ بسیار مهم در یزدان شناسی مانوی است، معرفی شده است. در متون مانویِ تورفان که تثلیث در آنها بازتاب پیدا کرده، گهگاه روح القدس با «روح زنده»، که یکی دیگر از تجلیات برجسته پدرِ بزرگی (خداوند متعال مانوی) است، اشتباه گرفته می شود. مقاله حاضر می کوشد از طریق بررسی متن شناختی این دو را از هم بازشناساند و در شرایطی که متن ابهام آمیز است...

بخار برآمده از قسمت‌های لطیف اخلاط موجود در بدن را روح بخاری می‌گویند. روح بخاری، لطیف‌ترین جزء بدن جسمانی به‌شمار می‌آید و نقش واسطه‌گری میان نفس مجرد و بدن مادی را به عهده دارد. ابن‌سینا در تبیین روح بخاری و مباحث مربوط به آن، توضیحات مبسوطی دارد که پس از وی این توضیحات در کلمات شیخ اشراق و ملاصدرا نیز قابل پی‌گیری است. روح بخاری از آن جهت که به سلامت و یا مرض بدن انسانی مربوط می‌شود مورد ت...

واژه «روح» از واژه‌های پر رمز و راز و ابهام‌آمیز در حوزه‌های دین، فلسفه، عرفان و روان‌شناسی است.این کلمه با گویشی یکسان در زبان‌های عبری و عربی به کار رفته و در تورات، انجیل و قرآن کریم کاربرد فراوانی یافته است.این مقاله، با ارایه معنای لغوی و اصطلاحی روح در زبان عربی و ضمن اشاره به نمونه‌هایی از کاربرد آن در کتاب مقدس، به بیان مفهوم و مصداق آن در قرآن کریم پرداخته است.نویسنده معتقد است که بسیا...

چکیده   زمینه و هدف: مطالعه سخن و سیره نبوی در زمینه بهداشت و تربیت جسمانی، هم چنین توجه جدی که در آموزه های دینی به نیازهای مادی و معنوی انسان شده است، موضوع و زمینه پژوهش در این مقاله است و هدف آن، لزوم فرهنگ سازی با زبان ساده و ادبیات دینی، به منظور استفاده همگانی از سیره نبوی در امر بهداشت می باشد.   مواد و روش ها: برخی آیات قرآن و احادیث دینی در زمینه بهداشت، پاکیزگی و تندرستی، منبع مطالعه...

جهان‌شناسی یکی از مهم‌ترین مقولات مطرح در هر دین و نظام فکری است. چگونگی نگاه به جهان و تبیین آن نشان‌دهنده بسیاری از زوایای پنهان و آشکار هر اندیشه‌ای است. دین مانوی از جهان‌شناسی اسطوره‌ای و پیچیده‌ای برخوردار است که اغلب نشان‌دهنده دیدگاه عرفانی این دین به عالم است. این مقوله ترکیبی از جهان‌شناسی گنوسی است که در ساختاری ایرانی گنجانده شده است. از ویژگی‌های نظام جهان‌شناختی مانوی می‌توان به ث...

این رساله «روح» را بر اساس نظریه ابن عربی در حیطه های وجودشناسی، معرفت شناسی، معاد شناسی و آفرینش و ... را بر سه بخش قبل از عالم حس، در عالم حس و پس از عالم حس بررسی شده است. محیی الدین بر طبق آیه قرآن «یسئلونک عن الروح من امر ربی» روح را از امر الهی یعنی «عالم امر» می داند. عالم امر محل تجلی الهی است. در حقیقت روح مخلوقی است اسرارآمیز که زبده عالم خلقت، حقیقتی واحد و مجرد است. به همین منظور جا...