اگر چه مردمان مغرب زمین از روزگار باستان با نام زردشت و برخی از تعالیم او آشنا بوده‌اند اما مطالعات دانشگاهی دربارۀ تاریخ و فرهنگ زردشتی به آغاز سدۀ هجدهم میلادی باز می‌گردد. از آن زمان به بعد، به ویژه در سدۀ نوزدهم و با تحول عظیمی که در علم زبان‌شناسی پدید آمد، متون کهن زردشتی مورد مطالعه و بررسی علمی قرار گرفتند. اما قدمت دین زردشتی و قلت منابع کهن سبب شد معماهای زیادی در ارتباط با تاریخ اولی...

روحانیت به عنوان قدیمی ترین و قدرتمندترین نهاد مدنی در تاریخ اجتماعی ایران است . نیروی اجتماعی روحانیت نقش بسیار تعیین کننده ای در زندگی سیاسی و دینی جامعه ایران ایفا کرده است روحانیت در بسیاری از تحولات سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر به ایفای نقش پرداخته است . با توجه به اهمیت نیروی اجتماعی روحانیت این پژوهش در صدد است به بررسی نقش روحانیت در ایران در دو مقطع ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ب...

ین مقاله با بررسی اندیشة سیاسی شهید مرتضی مطهری و دکتر علی شریعتی به عنوان دو متفکر اسالمی در حوزة روحانیت، بر این فرض استوار است که آنها علیرغم وجود اختالفهایی در حوزة روحانیت، در نقطة مقابل یکدیگر نیستند. در این تحقیق، درصدد پاسخگویی به این سؤال هستیم که چه تفاوتها و شباهتهایی بین اندیشة سیاسی این دو اندیشمند در حوزة روحانیت وجود دارد. نتایج تحقیق، این نکته را آشکار میکند که اندیشة سیاسی شهید...

اندیشه نجات بخشی در جهان بینی زردشتی جایگاهی ارزشمند دارد. این باور در مـتنهای زردشتی میانه عـموماً با واژه سوشیـانت (-sao?iiant)، مطرح میشود. در گاهان، که اصیل ترین و قدیمی ترین بخش اوستا است، سوشیانت، مفهومی عام و بدون ارتباط با فرجام جهان را در برمیگیرد و به شخصی که صرفاً برای نجات بشر می آید دلالت نمیکند . از میان یشتها، فروردین یشت و زامیاد یشت دو یشتی هستند که این اندیشه در آنها مطرح و تا ح...

دراین رساله ، اندیشه نجات بخشی و پایان کار جهان و مطالب مربوط بدان از دیدگاه آئین زردشتی و با استناد به متون دینی: کتاب اوستا، متون فارسی میانه و متون روایتی زردشتی بررسی شده است. در لابلای متون بررسی شده سعی برآنست که چهره نجات بخشان، ویژگیهای آنان و نشانه های ظهور ، قیام، حرکت ، پایان کار آنها، به انجام رسانیدن رستاخیز و تن پسین و تصویری از جهان آرمانی پایانی که با آمدن آخرین موعود (سوشیانس) ...

مقاله حاضر به بررسی مهم‌ترین تحولات نهضت روحانیت ایران در طول دوره پهلوی می‌پردازد. پرسش مهمی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که نهضت روحانیت ایران در اواخر دوره پهلوی به رهبری امام خمینی چگونه متحول شده؟ دیگری اینکه تحول در رویکرد سیاسی چه تأثیری در آینده نهضت داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سیر تحولی نهضت روحانیت از سیاست‌گریزی یا عدم دخالت در سیاست با رهبری امام خمینی+ و با طرح دکتری...

دوره‌بندی تاریخ ساسانی (224 تا 651 م) از نکات مهم، در بررسی سیر تحول و دگردیسی این سلسلۀ مهم تاریخ ایران است. در این دوره‌بندی، به مبانی مشروعیت دولت ساسانی و جهان‌بینی مسلط در هر دوره از تاریخ آن توجه شده‌است. گفتار حاضر بر‌آن است تا با بررسی مبانی مشروعیت در پادشاهی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که تاریخ سلسلۀ ساسانی به چه دوره‌هایی تقسیم می‌شود و این دوره‌بندی بر چه اساسی صورت‌گرفته‌است. در ا...

چکیده توجه به گناه و گناهکاری تقریبا در همه ی ادیان اعم از قدیم و تاریخی، شرقی و غربی به چشم می-خورد. دین زردشتی نیز در این زمینه عقاید و تعالیمی را مطرح کرده است. تحقیق حاضر به گناهان مختلف انسان در دین زردشتی اعم از گناهان اخلاقی، گناهان آیینی، گناه در برابر عناصر، گناه در برابر حیوانات و غیره و همچنین مجازات و تاوان آنها می پردازد. علاوه بر این نشان می دهد که در دین مورد بحث گناهکار شدن برا...

افسانة مشهور مرگ یزدگرد یکم (399-420 م) آشکارا ساخته و پرداختۀ بزرگان و موبدان زردشتیِ دورۀ ساسانیان بود که با ترجمة خدای نامه و با کمک تاریخ نویسان عرب و ایرانی روزگار اسلامی بر آن آگاهی یافتند. طبق اجزای داستان مزبور مردم مرگ یزدگرد را خواست خداوند و اسب را فرشتة خداوند برای کشتن یزدگرد و برای رهانیدن آن ها از بیدادگری های وی دانستند. پرسش این است که چرا در دورۀ ساسانیان چنین داستانی دربارۀ مر...

در مطالعه نیروهای اجتماعی ایران، روحانیت به عنوان یکی از بازیگران عرصه سیاسی _ اجتماعی در تحولات دوره معاصر، نقش مهم و غیر قابل انکاری داشته است. با توجه به روش سیستمی، روحانیت به عنوان زیر سیستمی از سیستم بزرگ اجتماعی به تحولاتی که در خارج از محیط خود رخ داده عکس العمل نشان می هد. زیرا یک سیستم پویا برای ادامه حیات خود نیازمند کارکرد انطباق پذیری با محیط خویش میباشد. با توجه به دو تحول مهم در ...