تفسیر روایی، کهن ترین نظریه تفسیری قرآن به شمار می آید و پیشینه آن به عهد نبوی می رسد. از جمله مؤلفه های متمایز کننده این نظریه از سایر نظریه های تفسیری، مؤلفه منبع (روایت تفسیری)است. در این نظریه، سنّت یا حدیث، به عنوان منبع اصلی، به دو نوع «قرآن شناسی» و «تبیینی»قابل تقسیم است. احادیث تبیینیویژه تر از قرآن شناسی بوده و به روایاتی اطلاق می شود که حاوی آگاهی های متناسب و مؤثر در تبیین مدلول ها و...

  چکیده: احادیثی که در زمینه تفسیر قرآن کریم از معصومین علیهم السلام رسیده­اند همه در یک سطح و جهت معنایی نیستند و از وجوه و سویه­های معنایی مختلفی برخوردارند، به طوری که بعضی از روایات تفسیری (حتی در ذیل یک آیه) دارای تعابییر مختلف و حتی مضامینی به ظاهر متعارض با روایات دیگر در همین زمینه است و هر یک توضیحی از آیه ارائه نموده که گاهی با توضیح روایت دیگر در مورد آیه قابل جمع و یا سازگار نیست...

روش تفسیر روایی قرآن، یکی از رایج ترین و استوار ترین روشهای تفسیری است که در بین روش های تفسیری جایگاه ویژه ای داشته و همواره مورد توجه مفسران بوده است. پژوهش حاضر با استناد به روایات تفسیری و منبع قرار دادن آنها، آیات یکم الی بیست و دوم سوره اسراء را در متنی سلیس، روان و مستند ارائه می کند. تفسیر قمی، عیاشی، صافی، البرهان فی تفسیر القرآن از تفاسیر روایی شیعه و روایات نبوی الدرالمنثور از منابع...

این مقاله به بررسی متنی و منبع شناختی یک روایت تفسیری می‌پردازد که نخستین بار در دو تفسیرالتبیان و مجمع البیان به نقل از امام باقر علیه السلام آمده است. مؤلف نشان می‌دهد که مأخذ شیخ طوسی در نقل این روایت، المصابیح فی تفسیر القرآن تألیف ابوالقاسم حسین بن علی معروف به وزیر مغربی (370ـ418 ق) بوده است. وزیر مغربی این سخن را به نحوی مبهم به «ابوجعفر» نسبت می‌دهد؛ اما این روایت نه در هیچ‌یک از منابع ...

در این پژوهش، با توجه به حجم گسترده ی کاربرد روایات تفسیری در بصائر الدرجات، به بن مایه های قرآنی در اجزاء یک، چهار و پنج بصائر الدرجات، آموزه های نهفته در آن، آسیب شناسی این گونه روایات و راههای برون رفت از این آسیب ها پرداخته شده است. در مجموع 171 روایت تفسیری اجزاء یک، چهار و پنج بصائر الدرجات، 81 آیه وجود دارد و اغلب گونه های تفسیری در این اجزاء، جری و تطبیق، مستفاد، تفسیر مفهومی، مرتبط و ...

چکیده این رساله که با عنوان «تفسیر روایی سوره غافر بر پای? روایات اهل بیت ?» عرضه شده، پژوهشی است برای بازشناسی و بررسی احادیث تفسیری، و هدف آن دست یابی به صحیح ترین تفسیر سوره بر مبنای روایات اهل بیت ? است. این پژوهش دارای دو دامنه قرآنی و روایی است. دامنه قرآنی آن آیات سوره غافر است که خود به چند دسته از آیات طبقه بندی شده است. دامنه روایی آن نیز مجموعه روایات تفسیری أهل بیت ? برگرفته از تف...

این پایان نامه که با عنوان «بررسی روایات تفسیری امام صادق در جزء هفدهم قرآن کریم» تألیف شده، در سه فصل تنظیم گردیده است. فصل اول: کلیات بحث شامل مقدمه، موضوع تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، سوالات تحقیق، روش تحقیق، ساماندهی تحقیق، تفسیر مأثور، حجیت روایات مأثور، جایگاه تفسیری امام صادق، بررسی دلالی، بررسی سندی، تبیین اصطلاحات و مفاهیم کلیدی. فصل دوم: شامل نصوص روایات رسیده از امام ص...

دیدگاه‏‏‏های مختلف مطرح شده در باب رابطه قرآن و حدیث و میزان نقش روایات تفسیری در تفسیر قرآن، تاکنون بر پایه‏‏‏های فرضی و نظری پیش‏‏‏رفته است. بر این اساس، تلاش‏‏‏های انجام‏‏‏شده، در خلأ یک جامعه آماری عینی از انواع روایات تفسیری صورت‏‏‏گرفته و مشخص نیست سهم هر یک از گونه‏‏‏ها و مهم‏‏‏تر ازآن سهم گونه‏‏‏های تأثیرگذار در تفسیر قرآن به چه مقدار است؟ این مقاله بر اساس تفسیر جامع و شیعی نورالثقلین،...

الف) مرحوم عروسی حویزی برای گردآوری روایات تفسیری سوره قصص ، از 27 منبع بهره برده است و اکثر روایات این سوره از تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی ، سپس تفسیر مجمع البیان و در مرحل? بعد از کتاب اصول کافی می باشد. ب) از مجموع 136 روایت نقل شده ذیل این سوره در تفسیر نورالثقلین، تنها تعداد 17 روایت قول یا رأی تفسیری مفسران می باشد و سایر روایات از معصومان صادر گردیده است که از بین آنها روایات صا...

ماجرای خلقت آدم(ع) ، از جمله داستان های قرآنی است که در متون تفسیری و بویژه تفسیرهای عرفانی، با ظرایف خاصی همراه می باشد. در این میان، کشف الاسرار میبدی با زبانی نمادین و تصویری، به تفسیر عرفانی این داستان می پردازد. روایت میبدی از این ماجرا، در نوبه ثالثه کشف الاسرار، لایه های درونی و دلالت های معنایی فراوانی دارد. نظر به تعدد سطوح رمزگانی در این داستان، این پژوهش به رمزگان شناسی این متن نظر د...