سهروردی در کتب خود از خمیره ازلی و ابدی یا خمیره مقدّسه ای سخن به میان آورده که بدون اطّلاع از آن نمی توان در زمره حکمای حقیقی جای گرفت. در کتاب مطارحات، «کلمه» نخستین را که همان خمیره ازلی است در دو رشته شرقی (خسروانی) و غربی (فیثاغورسی) ترسیم کرده است که سرانجام در یک نقطه جمع گردیده اند و سهروردی خود وارث این امانت گران بهاست. رنه گنون نیز به طریق مشابهی از خمیره ازلی(la tradition primordiale)...

در این مقاله به بررسی تطبیقیِ موضوع سلامت معنوی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان سلامت که اخیراً در سازمان جهانی بهداشت به مؤلفه‌های قبلی سلامت، یعنی جسمی، روانی و اجتماعی اضافه شده است، از دیدگاه دکارت به عنوان مؤسس فلسفة جدید غرب، و علامه طباطبائی به عنوان نمایندة فلسفه و فرهنگِ اسلامی، می‌پردازیم. نزد دکارت، سلامت معنوی به لحاظ نگرش اومانیستی او، جنبة انتزاعی دارد و صرفاً به ساحت آگاهی و بینش عقلا...

پس از آنکه دانش ادبیّات تطبیقی، چالش­ها و محدودیّت­های خاص مطالعات تاریخی - فرهنگی و جریان اثبات گرایی تأثیر و تأثّر مکتب فرانسه را پشت سر گذراند، مطالعات میان رشته­ای از سوی رماک و ولک به عنوان قلمروی نوین در این حوزه مطرح گردید. این عرصه­ی پژوهشی تازه، پایانی بر تک گویی، انزوا و تجزیه­ گرایی علوم انسانی، بویژه ادبیّات، در پیوند با دیگر هنرها و دانش­های بشری (موسیقی، نقاشی، عکاسی، سینما، فلسفه، سی...

بررسی راه های شناخت امور فطری از موضوعاتی است که مورد توجه برخی از اندیشمندان مسلمان و فیلسوفان غرب قرار گرفته است. دکارت «وضوح و تمایز» را  نشانۀ اصلی فطری بودن، و جان لاک اجماع عام،  وجدان اخلاقی و اقتضای رحمت و مهربانی خدا را از جمله راه هایی دانسته است که دیگران برای اثبات فطریات به آن تمسک جسته اند. اندیشمندان مسلمان برای اثبات فطریات به چهار روش تمسک می جویند: شیوۀ تجربی ـ تاریخی، شیوۀ عق...

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

از نظر رنه ژرار، آرزو در انسان، مکانیسمی تقلیدی دارد. عامل برای به دست آوردن موضوع آرزو، به الگو نگریسته، از آن تقلید می کند. با گسترش مهارت های عامل ارتباط تقلیدی به نوعی رقابت تبدیل شده و به خشونت منجر می شود. آرزوی تقلیدی منحصر به روابط بین فردی نیست و در جامعه نیز باعث رفتارهای پرخاشگرانه می شود. خشونت ناشی از آرزوی تقلیدی جامعه بر سر یک قربانی تخلیه می شود و جامعه به آرامش می رسد. از نظر ژ...

چکیده ندارد.

یکی از مبانی سنت¬گرایانی چون سید حسین نصر، فریتیوف شوئون و رنه گنون، نظریة علم قدسی است. با استفاده از این مبنا می¬توان نظریه¬ای را در خصوص علم با وصف دینی به طور عامّ یا وصف اسلامی به طور خاصّ بازسازی و تبیین نمود. این بازسازی نشان می¬دهد که سنت¬گرایان را می¬توان در عداد طرفداران علم دینی تلقّی کرد. در این مقاله، با توضیح مفاهیم همچون علم مقدّس، سنّت و سنّت¬گرایی، به ملاک¬های طبقه بندی نظریات علم دی...

در طی تاریخ فلسفه، مسئلة علم ما به جهان خارج یکی از موضوعات مورد توجه شکاکان بوده و مشهورترین تقریر این قسم از شکاکیت را رنه دکارت بیان کرده است. در دهه‌های اخیر رویکرد نوظهوری با عنوان برونی‌گرایی در معرفت‌شناسی مطرح شده است و به‌نظر می‌رسد برای پاسخ به این مسئله قابلیت‌‌های چشم‌گیری دارد. شاخص‌ترین نظریة توجیه و شناخت پرورده‌شده در قالب این رویکرد به نظریة اعتمادگرایی فرایندی موسوم است. در مق...