مسئله اثبات وجود خدا از اساسی ترین دغدغه های بشری و مهمترین و کانونی ترین موضوع الهیّاتی مسلمانان است. مکاتب و جریانهای مختلف فکری در فرهنگ اسلامی و جامعه شیعی اعم از محدّثان، متکلّمان و فیلسوفان در عرصه راه و روش شناخت خدا؛ مسیرهای متفاوتی را پیموده اند. مطالعه توصیفی و تحلیلی آرای هر یک از مکاتب فکری و مقایسه آنها با یکدیگر، افزون بر ارزش تاریخی به روشن شدن نقاط قوت و ضعف اندیشه های هر یک از آنه...

چکیده یکی از ساده‎ترین، عمومی‎ترین و در عین حال کهن‎ترین براهینی که برای اثبات وجود خدا اقامه شده، برهان نظم یا برهان غایت‎شناختی است. اندیشمندان بسیاری در تأیید یا رد این برهان قلم‎فرسایی کرده‎اند که در این میان، نقدهای کانت شهرت فراوان دارد. موضع کانت در برابر این برهان، هم جانبدارانه است و هم منتقدانه. او برهان نظم را همواره شایستۀ احترام می‎داند، زیرا تنها برهانی است که راه فهم را برای اعتق...

به تصریح روایات، خدا در قرآن تجلی یافته است. این تجلی می‌تواند به دو صورت متنی و روحانی باشد. تجلی روحانی در ابعاد گوناگون، به مقاله‌هایی دیگر با محوریت «اعجاز تأثیری» موکول است و این مقال، تنها تجلی متنی را دنبال می‌کند. تجلی خدا در متن با نشانه‌هایی در آن همراه است که از طریق شناخت نشانه‌ها می‌توان بدان راه جست. برخی این فرایند را انتساب متن به خدا و به‌اختصار «نظریۀ انتساب» نام نهاده‌اند...

این تحقیق در صدد است که نکات عمیق نصوص دینی کتاب التوحید را کشف کرده و با رویکردی جامع به براهین اثبات خدا و توحید، رویکرد های استدلالی روایات اهل بیت: را تبیین نماید و روشن کند که ژرف ترین اصول فلسفی در چهارده قرن پیش در کلام معصومان: متجلی شده است. در تبیین براهین و راه های اثبات خدا روایات گاه با طرح براهینی که از سوی فلاسفه بیان نشده و گاهی با تبیینی جدید از براهین و گاهی نیز با اشاره ای غ...

بحث رویت خدا، یکی از مباحث پر جنجال کلامی است. اشاعره معتقدند خدا را در آخرت با چشم سر می توان دید و در اثبات ادعای خود هم دلیل عقلی آورده اند و هم دلیل نقلی. دلیل عقلی متکلمان اشعری، که نخستین بار از سوی ابوالحسن اشعری مطرح شد و به گونه های مختلف تقریر گردیده از جهات مختلف مخدوش است. از این رو اشاعره از جمله امام فخر رازی به این نتیجه رسیده اند که از راه عقل نمی توان اثبات رویت کرد و تنها راه ...

این مقاله در ابتدا به بررسی آرای نیچه در اخلاق می پردازد و سپس بیان می کند که فیلسوف اخلاق معاصر آقای السدیر مک اینتایر تنها دو گزینه متقابل در فلسفه اخلاق ترسیم می کند که اخلاق نیچه و اخلاق ارسطوست. علت این انحصار شکست طرح روشن گری است. پس برای نشان دادن برتری اخلاق ارسطویی باید نشان داد که اخلاق تبارشناسانه نیچه اشتباه است. این مقاله نشان می دهد که اخلاق نیچه ای دارای مبنای مدللی نیست. نیچه گ...

در این نوشتار، افکار و آراء دنس اسکوتوس درباره اثبات وجود خدا بررسی و تبیین می شود و تاثیر افکار ابن سینا بر آن از زاویه ای واقع بینانه و مستند روشن می گردد. اسکوتوس در بحث از اثبات وجود خدا، به لحاظ پیش انگاره ها یا مقدمات و مبانی و حتی به لحاظ ساختار استدلال کاملاً تحت تاثیر ابن سینا قرار دارد. اسکوتوس به تبع ابن سینا برهان ارسطویی محرک اول را در اثبات وجود خدا نامعتبر می داند. او استدلال خود ...

هر انسانی ، راهی را برای رسیدن به خدا برمی‏گزیند، یکی راه دین، یکی راه اخلاق، یکی از راه عبادت، یکی از راه تعقل؛ اما به شهادت دل، کوتاهترین راه برای رسیدن به خدا، راه عشق است. و این راه مکتب جمال است. مکتب جمال، از قرن سوم هجری به طور رسمی در عرفان اسلامی ظهور یافته و شخصیت‏های بزرگی نیز بدان معتقد و پایبند بوده‏اند این مکتب، عالم را زیبا می‏داند، فلسفه و هدف خلقت را در زیبایی می‏جوید و انسان ر...