چکیده: «ذکر» به معنای یادآوری چیزی است که قبلاً در ذهن محفوظ بوده و اکنون به فراموشی سپرده شده است؛ ازاین رو کلمه ذکر، در مقابل «غفلت» و «نسیان» به کار می رود. ذکر، آگاهی را وارد «دل» کرده و لعاب عاشقانه به آن می زند. پژوهش حاضر از ذکر کمک می گیرد تا غفلتی را که حاکم بر کالبد فضای پنجره در خانه های امروز یزد است؛ کنار بزند. کالبد فضای پنجره امروز، به دلیل پنهان شدن پشت پرده های زینتی فاقد نورِ م...

تاریخ جهانگشای جوینی، برجسته ترین اثر تاریخی عهد مغول است. بسیاری از مورّخان قرن هفتم و حتی تاریخ نویسان امروزی در سراسر جهان در نوشتن آثارشان به این کتاب نظر خاصی داشته اند. جوینی با کلام نافذ خویش، تصاویری دقیق و ناب از سه دوره تاریخی مغول، خوارزمشاهیان و اسماعیلیان ارائه داده است. جوینی برای شرح و بسط احوال اجتماعی و واقعیّات تاریخی گذشته بر مردم ایران علاوه بر بیان صریح و جامع حقایق تاریخی به...

ادبیات کهن فارسی به دلیل وسعت دامنه و عمق محتوا مسائل پژوهش نشدۀ فراوانی دارد. یکی از قالب های ادبی در متون گذشتۀ فارسی، ساختار داستان مینی مال و داستان بلند است. در این پژوهش، چارچوب ساختاری دو اثر از عطار (مصیبت نامه و منطق الطیر) را براساس دو الگوی لباو و والتسکی (1967) و گریماس (1966) بررسی کرده ایم. فرضیة نگارندگان این است که ساختار داستان های مصیبت نامه به دلیل اینکه به قصه و حکایت شبیه ا...

حضور رمز در افسانه­ها، رؤیاها و مکاشفه­ها از پیوند قدیمی رمز با تجربه­های روحانی انسان خبر می­دهد. کلام عارفان نیز جایگاهی برای تجلّی رمز شده است. در این میان، عطّار بسیاری از تجربه­های خود را در زمینه­ وقایع روحانی به صورت رمز نشان داده و از این طریق مسائل عرفانی را به شکل محسوس برای مخاطبان خود گفته است. مصیبت­نامه شرح سفر روح انسانی و سرگشتگی کائنات در معرفت­شناسی است. در این مقاله که به روش ت...

سیرالعباد سناییِ غزنوی و مصیبت نامه ی عطّار نیشابوری از مهم ترین سفرنامه های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه های سه گانه ی زندگی و اندیشه ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعباد او نیز صبغه ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان...

تمامی ادیان الهی دارای آموزه های دینی خاصی برای پیروان خود می باشند. در این میان اسلام در تمام ابعاد زندگی وارد شده و توصیه هایی برای سعادت و رستگاری انسان ارائه نموده است و طریقتی کامل و همه جانبه را که تمامی استعدادهای کمالی انسان را به منصه ظهور بیاورد را در پیش راه انسانها قرار داده است. با بررسی آگاهانه و حکیمانه توصیه های الهی و عمل به آنها نه تنها نیازهای روحی و جسمی و مادی و معنوی فرد ب...

در عرفان عملی، سالک برای طی مسیر سلوک، نیازمند رعایت آدابی است. با توجه به اینکه به لحاظ دینی، عقلی و تجربی رعایت آداب سلوک مورد تأیید می­باشد، پیروی از آداب برای دستیابی به مقصد ضروری است. ذکر از جمله آدابی است که هم در قرآن و سنت و سیره رسول اکرم (ص) و هم در کتاب­های عرفانی به آن سفارش شده است. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی اهمیت آداب سلوک در عرفان عملی، تلاش شده با استفاده از متن کتاب­های عر...

پایان نامه پیش رو به این منظور سامان یافته است، که به این پرسش پاسخ دهد که باتوجه به علم معنا شناسی، معنا ومقصود از ذکر در قرآن کریم چیست؟ لذا با هدف تعیین دقیق معنای ذکر در قرآن و نشان دادن این که این کلمه تنها با معنای اساسی خود به کار نرفته است، این تحقیق انجام شده است. برای انجام این کار قبل از هر چیز آشنایی با مباحث معناشناسی لازم می باشد، که فصل اول کلیاتی در مورد این علم ارائه می دهد. ...

یکی از بحث های بسیار مهم و پرارزش اسلام، بحث فکر و اندیشه است. در سایه ی اندیشه و تفکر در آیات قرآن و فرمایشات پیامبر و ائمه اطهار علیهماالسلام است که انسان می تواند آثاری الهی- تربیتی از خود بروز دهد و از بسیاری از گناهان و خطاها و اشتباهات دور بماند. هدف این پژوهش که با روش تحلیلی استنتاجی صورت گرفته است تبیین فکر و ذکر در آموزه های اسلامی و استنتاج پیامدهای آن برای تعلیم و تربیت است. بدین من...

چکیده: «ذکر» و یاد خداوند به عنوان یکی از مهمّترین عبادات اسلامی، نقش مهمّی در تکامل معنوی انسان به عهده دارد. به همین دلیل است که خداوند در قرآن، آیات متعددّی را درباره آن نازل فرموده است. جایگاه رفیع ذکر در عرفان اسلامی نیز، تا حدّ بسیاری تحت تأثیر آیات و احادیثی است که عظمت و ارزش این عمل عبادی را بیان می کند. «ذکر» نقش اساسی و بنیادی در سیر و سلوک بر عهده دارد، آن چنان که بدون ذکر و یاد خداو...