با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا...

بطور کلی هر پدیده ای ممکن است درمعرض آسیبهای متفاوتی قرار گیرد. دین نیز بعنوان یکی از این پدیده ها از این قاعده مستثنی نمی باشد. به همین خاطر پرداختن به آسیبهایی که به دین وارد می شود، صرف نظر از اینکه این آسیبها داخلی هستند یا خارجی و با چشم پوشی از اینکه از ناحیه چه کسانی و در چه زمانی به دین آسیب می رسانند- یکی از مباحث مهم در دین شناسی بوده که تحت عنوان آسیب شناسی دینی بدان پرداخته می شود. ...

هدف اصلی این پژوهش فهم چگونگی و دلایل غیر مذهبی شدن برخی از دانشجویان با نگاه به زیست جهان آنان است که چارچوب مفهومی این تحقیق شامل نظریات برگر و هابرماس است. رویکرد روشی این تحقیق کیفی است لذا برای گردآوری دادهها از تکنیک‌های مصاحبه‌ی نیمه ساخت یافته عمیق، اپیزودیک؛ و تکنیک مشاهده و در تحلیل دادهها از روش نظریه مبنایی استفاده گردید. نمونه‌ی این تحقیق، شامل 23 نفر از دانشجویان گرایشهای علوم اجت...

قرآن فرشتگان را تدبیر‌گر نظام عالم و مظهر توحید افعالی و دارای افعال گوناگون و‌ واسطه‌ی فیض پروردگار معرفی می‌کند. اما عهدین در مواردی مشترک با قرآن و در مواردی به گونه‌ای متضاد و متفاوت با یکدیگر به این امر پرداخته‌اند به گونه‌ای که شناخت درستی از فرشتگان ارائه نمی‌شود. و ازین‌رو، پژوهشگر کوشیده است با رویکردی تطبیقی، از بعد لغوی و تفسیری این مسأله را بررسی نموده و پس از طرح دیدگاههای اندیشورا...

مقاله پیش‌رو با تحلیل گفتمان انتقادی 24 برنامه از مجموعه.برنامه­های.پرگار شبکة.تلویزیونی.بی­بی­سی فارسی.می­خواهد نشان.دهد که.چگونه.گفتمان.هژمونیکِ مسلط بر این مجموعه برنامه ـ گفتمان.سکولاریسم ـ سعی در القای این ایده.دارد که دین.در جهان.معاصر تنها در شکل.عرفان­های.نوظهور یا معنویت.های شخصی می­تواند به حیات خود ادامه دهد؛ دینی که از قلمروی.عمومی غایب.است. در راستای.صورت‌بندی.این شکل.دین­ورزی، از ط...

فروید بر اساس مبانی روانکاوانۀ خود تحلیلی از منشأ دین و کارکرد آن به‌دست داد که بر روی طیفی وسیع از متفکران سدۀ بیستم تأثیرگذار بود. این تأثیرات اغلب نقش سلبی داشتند. از این‌رو اغلبِ دینداران یا تحلیل فروید را رد کرده‌اند یا با دیدۀ تردید به آن نگریسته‌اند. پلانتینگا از جملۀ متفکرانی است که دیدگاه به‌نسبت ویژه‌ای دربارۀ تحلیل فروید داشت. در این مقاله ابتدا تحلیل فروید از منشأ و کارکرد دین را به‌...

هدف پژوهش حاضر آزمون این تصور غالب در جامعه‌شناسی بوده است که شهر و روستا به‌مثابه قلمرو‌های محیطی مدرنیسم و سنت‌گرایی تأثیرات متفاوتی بر دینداری اعضای‌شان می‌گذارند. براساس مباحث مربوط به ویژگی‌‌ها و تمایز‌های جامعه‌شناختی شهر و روستا و با طرح استدلال‌‌های اقامه‌شده در نظریه‌‌های عرفی شدن در جامعه‌شناسی دین، دو فرضیه استنتاج شد مبنی بر آنکه اولاً، میانگین دینداری در روستا بیش از شهر و ثانیاً، وا...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

این مقاله متکفل نقد و بررسی نظریه ای است[1]  که با اصل قرار دادن     سکولاریزم و مبانی آن می کوشد امکانی برای توجیه حکومت دینی بر پایه آن بیابد. ماهیت مصادره ای نظریه، جابجایی موضوع نزاع از فلسفه سیاسی به معرفت شناسی، مغالطه هست و باید، ارائه تصویری از حکومت دینی و سکولاریزم که نامتعارف بوده و نه مورد پذیرش دینداران و نه سکولارهاست از جمله مشکلاتی است که این بررسی در نظریه می یابد. [1] نظ...

این مقاله متکفل نقد و بررسی نظریه ای است[1]  که با اصل قرار دادن     سکولاریزم و مبانی آن می کوشد امکانی برای توجیه حکومت دینی بر پایه آن بیابد. ماهیت مصادره ای نظریه، جابجایی موضوع نزاع از فلسفه سیاسی به معرفت شناسی، مغالطه هست و باید، ارائه تصویری از حکومت دینی و سکولاریزم که نامتعارف بوده و نه مورد پذیرش دینداران و نه سکولارهاست از جمله مشکلاتی است که این بررسی در نظریه می یابد. [1] نظریه مز...