چکیده: روی کارآمدن عباسیان و تسلط آن ها بر جهان اسلام، از جمله حوادث مهم تاریخ اسلام به شمار می رود. خلفای عباسی پس از به دست گرفتن قدرت و مستحکم ساختن پایه های حکومت خود، و با اعتقاد به این که علویان را سرسخت ترین رقبای خود می دانستند به حبس و توقیف آنان پرداختند. مذهب شیعه از مذهب های بزرگ اسلامی است که تأثیر چشم گیری بر جامعه اسلامی داشته است. این گروه در طی حرکت تاریخی خود با مراحل گوناگون...

یکی از ادوار مهم و بحث برانگیز تاریخ اسلام ، مقطع زمانی مقارن با زمامداری دودمان عباسی بر سریر خلافت اسلامی است و در این میان، سال های 132 تا 232 هجری قمری که مصادف با دوره اول حاکمیت عباسیان است، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در این دوره، که عصر عصر طلایی تمدن و فرهنگ اسلامی به شمار می رود، طرفداران آل علی(ع) و منجمله ایرانیان نقش و جایگاه مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی داشتند. شماری از ایرانی...

با روی کار آمدن بنی عباس و حضور ایرانیان در ساختار اداری حکومت آنان،  شالودۀ  یک جنبش فراگیر فرهنگی- ادبی، پی­ریزی شد. در عصر نوسازی ادبی سنت های ادبی، اجتماعی و آثار فکر ایرانی در رأس فرهنگ­هایی قرار دارد که در زبان و فرهنگ عربی تأثیرگذار است. تجلّی و ظهور سنّت و فرهنگ ایرانی در شعر شاعرانی همچون «ابونواس» در عصر عباسی اول و «ابن رومی» و «ابن معتز» در عصر عباسی دوم به گونه­ای است که در تاریخ نقط...

محیط عامل اصلی توصیف طبیعت است. توصیف طبیعت و مظاهر آن همچون باغ و بستان و گل‌ها و ... در عصر عباسی گسترده‌تر از عصر جاهلی و اموی می‌گردد. در عصر عباسی جلوه‌های تمدن و شهرنشینی به یکباره سر بر می‌آورد. بنابراین وصف بیش‌تر با استعاره و تشبیهات رخ می‌نماید؛ که این خود بیانگر وسعت خیال شاعر عصر عباسی است. شعر پارسی دوره منوچهری دامغانی را باید شعر طبیعت خواند، منوچهری از جمله شاع...

چکیده شبکه های ارتباطی و جاده ها بخش مهمی از سرمایه های هر کشوری محسوب می شود. به دلیل اهمیتی که راه های ارتباطی در حیات سیاسی و اجتماعی جوامع دارد، دولتهای متمرکز در طول تاریخ توجه خاصی به توسعه، نگهداری و تجهیز راه ها نشان می دادند. در دوره خلافت عباسیان نیز با انتقال مرکز خلافت جهان اسلام از شام به بغداد و تثبیت پایه های خلافت عباسیان در بغداد، با توجه به موقعیت بغداد و قرار گرفتن آن در مس...

یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن های گذشتة ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از آداب الملوک ایرانی و نفوذ خاندان های معروف ایرانی چون...

چکیده در عصر اول عباسی، به عنوان یکی از درخشان­ترین دوره­های فرهنگ و تمدن اسلامی، انواع هنرها از جمله موسیقی مورد توجه بسیار قرار گرفت. چنان­که دربارها مملو از خوانندگان و نوازندگانی بود که با آنها به گونه­ای احترام­آمیز و سخاوتمندانه رفتار می­شد، که شرایط زندگی و جایگاه آنها در دربارها، تا همین امروز نیز در فرهنگ عرب زبانزد است. خلفای این دوره که در همه زمینه­ها، تحت تأثیر فرهنگ ایران زمین بو...

چکیده در عصر اول عباسی، به عنوان یکی از درخشان­ترین دوره­های فرهنگ و تمدن اسلامی، انواع هنرها از جمله موسیقی مورد توجه بسیار قرار گرفت. چنان­که دربارها مملو از خوانندگان و نوازندگانی بود که با آنها به گونه­ای احترام­آمیز و سخاوتمندانه رفتار می­شد، که شرایط زندگی و جایگاه آنها در دربارها، تا همین امروز نیز در فرهنگ عرب زبانزد است. خلفای این دوره که در همه زمینه­ها، تحت تأثیر فرهنگ ایران زمین بو...

این پژوهش با بررسی یک دوره ی مهم تاریخی، که سال های 232 ـ 334ه. ق را در بر می گیرد، آغاز شده و با هدف دستیابی به پیامد های آزادی های سیاسی و اجتماعی در دوره ی یاد شده، نگاشته شده است. در این پژوهش نگارنده برای بررسی پیامد های آزادی های سیاسی و اجتماعی در عصر دوم عباسی، ضمن بیان شرح حال خلیفگان عصر دوم عباسی و دوره های مختلف حکومت عباسیان، به بررسی موقعیت سیاسی، دوره ی مرکزیت سامراء، نفوذ و تسلط...

ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...