همزمانی دوره های تاریخی از یک طرف و مناسبات بین فرهنگی در هر دوره تاریخی، باعث تاثیر و تاثرات فرهنگی و هنری و بالاخص در حوزه معماری می شود که بازنمودهای ویژه ای در هر مقطع زمانی داشته است. این امر در مقایسه تطبیقی دوره بیزانس در ترکیه و دوره سلجوقی ایران دارای اهمیت بیشتری است که دلیل آن را می توان در غنای معماری و شهرسازی دوره سلجوقی جستجو کرد. در این مقاله با روش تحلیلی و مقایسه ای به بررسی ت...

در سده‌های میانۀ اسلامی، که اوج ترقی هنر‌ها محسوب می‌شود، سفالگری نیز پا به پای سایر عرصه‌های هنری، به مثابۀ پایۀ تجدید حیات هنری، در رقابت با صنعت ساخت ظروف درباری طلا و نقره حرکت نمود و سفالگران این دوره از خاک رس، نقش و لعاب ظروفی مجلل تولید نمودند. از آنجا که محصول و هر اثر هنری زاییده جامعه‌ای است که آن اثر را می‌طلبد، دو گونه ظروف فلزی وهمچنین جایگزینی سفالینه‌های زرین‌فام چالشی قابل‌توجه...

منابع شناخت معماری اسلامی ایران صرفا محدود به آثار و ابنیه های باقی مانده از روزگاران نمی باشد و تمام عوامل و ماهیت های چند جانبه که در ساخت یک اثر دخیل هستند صرفا با بررسی و رجوع به یک بنا حاصل نمی شود. متون تاریخی از دیگر منابع بسیار ارزشمندی می باشند که در خلال آنها می توان اطلاعات ارزنده ای از معمار و معماری و اندیشه ساکنان یک برهه تاریخی را از این مقوله ها کسب کرد. از سوی دیگر همین متون تک...

یکی از عناصر ارزشمندی که از صدر اسلام در مساجد کاربرد داشته و نیز از ضروریات مساجد محسوب می شده، منبر بودهاست. روشن است که این دست ساخته به نحوی در ترویج و گسترش دین نیز مؤثر واقع شده است. بخش عمده ای از تحقیقاتانجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن بوده و کمتر مباحثی به ویژگی های زیبای یشناختی و نقوش به کار رفته درآن پرداخته اند. منبر مشکول مربوط به دوره سلجوقی و منبر مسجد جامع نایین ا...

باوجود اطلاعات شایان توجهِ جمعیت نگاشتی یهودیان قلمرو عربی از صدر اسلام، اطلاعات زیادی دربارة پراکندگی جمعیتی یهودیان در ایران بعد از اسلام تا دورة سلجوقی وجود ندارد. اما، وجود اطلاعات بیشتر پیرامون این دوره تا حملة مغول، امکان بررسی دربارة تمرکز جمعیتی و سکونتگاه های یهودیان ایران را در این مقطع فراهم می کند و بیانگر آن است که یهودیان ایران با وجود شمار کم، در مقایسه با اقلیت های دینی دیگر، پرا...

محوطه اَنداجین یکی از محوطه‌های شاخص و وسیع دوره اسلامی دشت همدان ـ بهار است که در 8 کیلومتری شمال شهر همدان در دشت حاصلخیز قُرُق قرار گرفته است. این پژوهش باهدف مطالعه جغرافیای تاریخی، پیشینه فرهنگی و یافته‌های باستان‌شناسی برجای‌مانده از محوطه به‌صورت مطالعات میدانی (بازدید و بررسی از سطح محوطه توسط نگارندگان) و مطالعات کتابخانه‌ای انجام پذیرفت. مطالعه و تحلیل یافته‌های باستان‌شناسی برجای‌مانده ...