خاقانی شروانی از شعرایی است که در شعرش اصطلاحات تخصصی علوم مختلفی همچون: نجوم، فلسفه، پزشکی و موسیقی به کار رفته است. وجود این اصطلاحات، ضمن اینکه بر دشواری فهم اشعار، افزوده است، گاهی چنان تخصصی مطرح گردیده که خواننده به این باور می‌رسد که خاقانی در آن علوم آگاهی فراوانی داشته است. از جمله علومی که خاقانی از اصطلاحات آن به فراوانی استفاده کرده است، علم موسیقی است. وی در شعرش علاوه بر نام بردن ...

رساله­ موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره­ فتحعلی شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله­ کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته­ مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چ...

زبان دین چندان که بر اصالت خود بماند، می تواند حاوی ظرفیت های فرهنگی و هنری و از جمله ظرفیت های موسیقایی باشد. موضع «دین» نسبت به «موسیقی» در اغلب موارد با نگاه فقهی بررسی شده و از موضوع هایی که چندان بدان پرداخته نشده، نسبت «دین» و «هنر» موسیقی است. تفصیل حرمت و حلّیت موسیقی موکول به کتا ب های فقهی و نگاه مقالة حاضر، نگاهی تاریخی و هنری به موسیقی آوایی دینی و تغنی و نغمه های برآمده از آن است. د...

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط مقام های خراسان با گوشه های ردیف دستگاهی موسیقی ایران (میرزاعبدالله) انجام شده است. با توجه به فقدان منابع مکتوب در حوزه ی مقام های موسیقی خراسان، در ابتدا به گردآوری اطلاعات از منابع مختلف شامل آرشیو شخصی نوازندگان، مصاحبه و مکاتبه و تحقیقات میدانی، منابع صوتی و تصویری از اجراهای اصیل نوازندگان موسیقی محلی خراسان در سه حوزه ی شمال، شرق و جنوب پرداخته شده است و پس ...

هدف اصلی دستگاه شعر هم­نوایی میان عناصر شعری است و موسیقی شعر یکی از راه­های ایجاد این هم­گونی است. موسیقی شعر یکی از عوامل زیباآفرین شعر است و در اصل مجموعه عواملی است که زبان شعر را از زبان روزمرّه، به اعتبار بخشیدن آهنگ و توازن امتیاز می­بخشد که مهم­ترین این عوامل موسیقی آفرین، موسیقی بیرونی است و پژوهش حاضر به «بررسی زیبایی­شناسی اشعار قیصر امین­پور با موسیقی بیرونی در اشعار نادر نادرپور» پر...

پژوهش حاضر با هدف بررسی واکنش­های هیجانی ـ عاطفی به قطعات موسیقی دستگاهی ایرانی انجام شده است. در این مطالعه از هفت دستگاه موسیقی ایرانی در دو بخش ریتمیک و غیرریتمیک استفاده شد که به منظور بررسی حالات هیجانی این دستگاه­ها از آزمون 9 درجه­ای SAM با سه بعد خوشایندی، انگیختگی و غلبه در 166 دانشجوی غیرموسیقی استفاده گردید. داده­های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس مکرر مورد تحلیل قرار گر...

پژوهش پیش رو سیستمی کارآمد را برای تشخیص دستگاه های موسیقی کلاسیک ایرانی ارائه کرده است که علاوه بر قدرت بالا در شناسایی و تفکیک دستگاه های موسیقی کلاسیک ایرانی، بر روی مسئله دسته بندی سبک موسیقی در حالت کلی تر نیز بسیار قدرتمند عملکرده است.