بخش زیادی از مصرف انرژی در ساختمان ها صرف گرمایش و سرمایش آن ها می شود، در نتیجه سازندگان بنا از راهکارهای غیرفعال در جهت مقابله با شرایط سخت اقلیمی استفاده کرده اند. شرایط آب و هوایی یکی از عامل های تأثیرگذار بر معماری بومی ایران در اقلیم گرم و خشک می باشد. حیاط مرکزی به عنوان یکی از نوآوری های هنرمندان و معماران ایرانی در جهت تطبیق با شرایط نواحی کویری بوده است؛ که استفاده از این ساختار در ای...

در اندام خانه­های سنتی، به دلایل گوناگونی، گشایش (فضای باز) ایجاد می شده که از جملۀ آن ها می توان به عواملی چون شرایط اقلیمی­، مناسبات فرهنگی و اجتماعی، و... اشاره کرد. امّا به نظر می­رسد عوامل دیگری نیز در ایجاد این گونه فضا­ها در کالبد خانه نقش داشته­اند. از جمله دلایل مهم در ایجاد چنین فضاهایی، در پیکره­بندی خانه­های سنتی ایران، پیشامدهای عملکردی ـ فضایی است، این موضوع می تواند تأثیر بسزایی ب...

حیاط مدارس به منزله فضای باز با عملکردهای متنوع جسمانی، آموزشی و اجتماعی، از جایگاه ویژه ای در علم روانشناسی به عنوان عرصه تعاملات و روابط قوی احساسی و ادراکی دانش آموزان و بستر تخلیه انرژی و استراحت آنها برخوردار می باشد. این در حالی است که مطالعات وضع موجود نشان دهنده فقدان شرایط کیفی مطلوب حیاط مدارس ایران، جهت تحقق اهداف نامبرده می باشد. در شرایط فعلی ایران، هیچ گونه برنامه مستقلی برای حیاط...

در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله ...

مهم ترین نقشه مساجد قبل از سلجوقی ایران که سادگی و مردم‏واری آن مورد توجه بوده، الگوی شبستانی است. در کنار سادگی این نقشه معایبی از جمله رواق های متحدالشکل و عدم تأکید مناسب به جهت قبله مورد توجه معماران بوده و هریک به فراخور توجه و با درنظر گرفتن معماری منطقه ای به تغییراتی اقدام نمودند. یکی از مهمترین تغییرات در ایران ورود با تأخیر چهارطاقی گنبددار قبل از اسلام به مساجد به عنوان سالن محراب می...

مسجد به عنوان عنصری اساسی در جامعۀ اسلامی همواره جایگاه مهمی در معماری ایرانی - اسلامی داشته و از این نظر مورد توجه بوده است. مساجد بر اساس معماری خاص خود، عناصر مشترکی دارند که آنها را از سایر بناهای مذهبی متمایز می­سازد؛ از جمله این عناصر می‌توان به گنبد، مناره، شبستان، محراب و صحن اشاره کرد که با توجه به فرم و کارکردشان، در قسمت­های مختلف مسجد قرار می­گیرند. در این مقاله، علاوه بر نگاهی به ع...

مساجد شاهی یا سلطانی یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره قاجار به خصوص در دوره حکومت فتحعلی‌شاه قاجار توسعه و گسترش بسیاری یافت به گونه‌ای که در پنج شهر، قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سمنان مساجد...

شهر یک واقعیت مسلم اجتماعی است که ، به طور کلی می توان آن را در انسانها و فضاها خلاصه کرد.گرگان، شهری است که با قرار گرفتن فرهنگ ها و قومیت های مختلف در کنارهم ، تضادها و ویژگی های خاصی را منعکس می کند ،از آنجا که انسانها و مکانها از هم تاثیر پذیر و بر هم تاثیر گذارهستند، بازتاب آن را می توان درفضاهای شهری مشاهده کرد. ازعناصر تشکیل دهنده فضاها، فضاهای نیمه باز و باز می باشند که همواره یکی ازعنا...

امروزه با توجه به ضرورت حفظ محیط زیست و منابع تجدید ناپذیر، کاهش مصرف منابع انرژی امری ضروری است. در ابنیه سنتی ایران، حیاط مرکزی همواره یکی از تاثیرگذارترین راهکارهای اقلیمی در راستای ایجاد خرد اقلیم بوده است. چرا که با افزایش سایه اندازی از طریق درختان وجداره های بنا، مانع تابش مستقیم آفتاب به بنا می شود. در همین راستا هدف پژوهش حاضر تغییر شیوه فعلی استقرار بنا در زمین به گونه ایست، که حیاط ه...

مساجد شاهی یا سلطانی یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره قاجار به خصوص در دوره حکومت فتحعلی‌شاه قاجار توسعه و گسترش بسیاری یافت به گونه‌ای که در پنج شهر، قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سمنان مساجد...