هویت اسلامی- ایرانی از زمان آغاز مبارزات امام خمینی(ره) بر علیه حکومت پهلوی در نقطه مقابل هویت غربی به صورت جدی وارد متن تحولات سیاسی ایران شد و  از آن زمان به بعد مبنای تحولات داخلی جمهوری اسلامی و روابط آن با محیط بیرونی قرار گرفت. در این مقاله روند تکوین و بازتکوین هویت اسلامی- ایرانی در مبارزات امام خمینی(ره) بر علیه حکومت پهلوی از یکسو و رهبری وی در دوران دفاع مقدس از سوی دیگر مورد بررسی ق...

کشور ایران بنا به موقعیت جغرافیایی خاص خود به ویژه از سمت شمال و شمال شرقی محل ورود اقوام کوچ نشین بوده است. اغلب حکومت هایی که در ایران تشکیل شده وابسته به ایلات بوده است و تنها حکومتی که منشأ ایلی نداشته حکومت پهلوی است. از این رو ایلات نقش فوق العاده مهمّی در ثبات و عدم ثبات حکومت های مرکزی به عهده داشته اند. کوچ نشینان که اساس زندگی آنها مبتنی بر کوچ و کوچندگی است، گاه از چارچوب مرزهای کشور ...

"حکومت ملّتی" یا "ملّت پایه" (nation- state) یکی از مهمترین مباحث مورد مطالعه در جغرافیای سیاسی است. سابق? این نوع حکومت به اروپای اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم برمی گردد. در مورد شکل گیری حکومت ملّتی در ایران تا زمان حاضر کار چندانی انجام نگرفته است. این تحقیق با روش مطالع? کتابخانه ای و به شیو? توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. در این پژوهش از طریق شاخص سازی برای حکومت ملّت پایه در اروپا، به ...

محمدرضاشاه پهلوی در سال 1337ش بنیاد پهلوی را تأسیس کرد. این بنیاد در مدت بیست سال فعالیت خود(1337-1357) در ظاهر سازمانی خیریه بود که تنها برای تأمین مالی اهداف خیریۀ شاه به فعالیت اقتصادی می­پرداخت، اما در واقع سازمان اقتصادی ­ای بود که در حوزه­های مختلف اقتصادی سرمایه‌گذاری‌های­ گسترده­ای انجام می­داد.تاکنون پژوهش ­­های انجام­ شده دلیلِ این سرمایه­ گذاری­ های گسترده را ثروت ­اندوزی شاه از طریق ...

ایران در دهۀ1350ﻫ ش یک نقش منطقه ای را در خلیج فارس بر عهده گرفت. عواملی که به این امر کمک کرد عبارت بودند از : خروج نیروهای انگلستان از خلیج فارس بر اساس سیاست شرق کانال سوئز و مسئله خلاء قدرت در منطقه،دکترین نیکسون مبنی براعطای هر چه بیشتر اختیارات امنیتی به متحدان آمریکا در مناطق ژئوپولتیک جهان، تحول نقش آفرینی ایران به عنوان قدرت برتر در حوضه خلیج فارس با هدف پر کردن خلاء قدرت، افزایش قیمت ...

ظهور امام خمینی (ره) و اقداماتی که ایشان در تحولات سیاسی ایران و جهان با شکل گیری انقلاب اسلامی به نتیجه رسید یکی از موضوعات مهم و قابل اعتنا در نزد نویسندگان و پژوهشگران تاریخ معاصر به شمار می آید . دیدگاه های امام خمینی (ره) در مورد رژیم پهلوی که آن حکومت را به عنوان حکومتی طاغوتی قلمداد می نمود فصل نوینی را در مورد حکومتداری در ادبیات سیاسی واجتماعی وارد نمود . روش پژوهش در این پایان نامه ب...

توسعة ساختار نظامی از نمادهای مشخص حاکمیت پهلوی در دهة 50 ﻫ.ش/70م بود. دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، تحت تأثیر مجموعه عوامل به هم پیوستة بین‌المللی و داخلی به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملاً شتاب‌آلود به قدرت نظامی عمده‌ای دست یافت. نتیجة این دگردیسی، افزایش تحرکات و مداخلات نظامی و سیاسی منطقه‌ای و فرامرزی ایران در دهة واپسین حکومت پهلوی بود. هدف از این نوشتار ب...

در آستانة دهة چهل، دانشجویان ایرانی در کشورهای اروپای غربی و آمریکا کنفدراسیونی از گرایش­های مختلف از قبیل گرایش به حزب توده، جبهة ملی و جریان­های اسلامی جهت سازماندهی برنامه­های اعتراضی علیه حکومت پهلوی تشکیل دادند. از جملة این کشورها ایتالیا بود که با گسترش مناسبات فرهنگی با ایران با اعزام تعداد زیادی از دانشجویان ایرانی مواجه بود. نفوذ جریان­ها و احزاب چپ مارکسیستی ـ کم...

این مقاله به بحث از تاریخِ ایده «دانشگاه اسلامی» می پردازد و نشان می دهد که برخلاف تصور اولیه، پیش از انقلاب اسلامی 1357 نیر مباحث مهمی در مورد «دانشگاه اسلامی» مطرح بوده و نخستین بار این پیشنهاد در اواخر دهه سی شمسی مطرح شده است. دست کم سه روند اصلی زمینه ساز ظهور اندیشه «دانشگاه اسلامی» در این دوره بوده است: اولاً تداوم سیاست های دین ستیزانه پهلوی اول در دوره حکومت پهلوی دوم، به خصوص نیاز به رخ...

محمدرضاشاه پهلوی پس از پادشاه‌شدن تلاش کرد که ایران را به کشورهای اروپایی نزدیک کند. افزایش چشمگیر بهای نفت برگ برنده حکومت بود تا به‌ سوی آرمان‌های پیش‌بینی‌شده حرکت کند؛ به‌این‌ترتیب، بسیاری از صنایع به کشور وارد شدند. پس از جنگ‌ جهانی دوم، آلمان نیاز داشت محصولات صنعتی خود را بفروشد و مواد اولیه وارد کند و ایران می‌توانست از تأمین‌کنندگان مهم منابع اقتصادی آلمان باشد؛ با این رویکرد، رفت‌وآمد...