امروزه بحث گذار به دموکراسی و پیش زمینه ها و پیش شرط های مورد نیاز در جهت رسیدن به حکومت دموکراتیک یکی از مهم ترین موضوع های مورد توجه اندیشمندان حوزه جامعه شناسی سیاسی محسوب می شود . جامعه شناسان سیاسی پیش شرط های زیادی را به عنوان زمینه های مورد نیاز در امر گذار به دموکراسی عنوان کرده اند که در سه گروه عمده پیش شرط های ساختاری ، پیش شرط های مبتنی بر نظریه نوسازی و پیش شرط های مبتنی بر نگرش نخ...

در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار دهه اخیر...

امروزه نظریه بی ثباتی های سیاسی ناشی ازیک اقتصاد رانتی و دولت رانتیر بار دیگر مورد توجه محافل دانشگاهی و نظریه پردازان علوم اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. از آنجائیکه بی ثباتی های یاد شده می تواند از طریق تاثیر منفی بر عواملی همچون سرمایه گذاری بخش خصوصی و یا بهره وری نیروی کار اقتصاد را تحت تاثیر قرار دهد ، این سئوال می تواند طرح گردد که آیا بی ثباتی های یاد شده می توانند بخشی از نوسانات کلی ...

دولت‏های رانتیر به دلیل وابستگی شدید به درآمدهای رانتی، در جنبه‏های اقتصادی و سیاسی خود دچار آسیب هایی شده اند و به نظر می‏رسد این آسیب پذیری خصلت لاینفک این دولت هاست. دولت‏های رانتیردر وجه سیاسی به دلیل تفکیک منابع درآمدی خود از جامعه، دارای خصلتی اقتدارگرا و غیردموکراتیک می‏باشند. دروجه اقتصادی نیزویژگی بارز این نوع دولتها تک محصولی، اقتصادی تورم زا همراه با بیکاری و کسری بودجه می‏باشد. این ...

چکیده در نظریه­های علوم سیاسی و روابط بین­الملل، دولت رانتیر به دولتی اطلاق می­شود که تمام یا بخش اعظم درآمدهای خود را از طریق منابع خارجی، فروش منابع زیرزمینی و دریافت کمک از بیگانگان بدست می­آورد. فرض اصلی ما در نگارش مقالۀ حاضر این بود که چنین دولت­هایی همانطور که دارای سیاست داخلی ویژه­ای هستند احتمالامی­بایست دارای نوع خاصی از سیاست خارجی باشند. بر همین اساس ایران را به عنوان نمونه از سال ...

موفقیت سیاست خارجی ایران به­طور گریز ناپذیری در پیوند با موضوع نفت است. این موفقیت در بهترین حالت، زمانی به دست آمده که سیاست خارجی کشور با موازین نظام بین­الملل و منطقه سازگاری داشته است. در پرتو این سازگاری است که امنیت ملی و رشد اقتصادی کشور ارتقا می­یابد. حفظ سطح مناسبی از قیمت و تولید که می­تواند موتور رشد اقتصادی و برتری منطقه­ای باشد، در گرو جلب همکاری بازیگران بین­المللی و منطقه­ای و بر...

در حالی که نظریه کارکردی دولت از نظریه های عمده در مطالعه دولت است؛ اما ادبیات مربوط به گونه شناسی تطبیقی نظام های سیاسی از این نظریه بی بهره مانده است. به همین دلیل این مقاله در نظر دارد با بهره گیری از نظریه کارکردی دولت، نوعی گونه شناسی کارکردی و متمایز از       نظام های سیاسی ارائه کند. مقاله در گونه شناسی متمایز خود، نظام­های سیاسی پوپولیستی، رفاهی و رانتیر را شناسایی می کند که بر کارکردها...

کشور ایران از دهه ۴۰ به بعد عمده درآمد خود را از نفت به دست آورده است. بر خلاف انتظار معقول، سیاست های اتخاذ شده دولت در زمان افزایش درآمدهای نفتی معضلات و مشکلات کشور را نسبت به گذشته بیشتر می‌سازد. در این پژوهش اثر سیاست‌های دولت بر نهادهای اجتماعی اقتصاد و سیاست در دو دوره ۱۳۵۶-۱۳۵۲ و ۱۳۸9-۱۳۸۴ بررسی می­شود. پرسش اصلی ما علت اصلی شباهت سیاست‌های دولت‌ها و نتایج یکسان حاصل در عرصه نهادهای اجت...

کشور ایران از دهه‌ی۴۰ به بعد عمده‌ی درآمد خود را از نفت به دست آورده است. در این پژوهش اثر سیاست‌های دولت بر نهاد بوروکراسی را در دو دوره ۱۳۵۶-۱۳۵۲ و ۱۳۸9-۱۳۸۴ بررسی می‌کنیم. هدف ما شناخت عللی است که باعث می‌شود، در این دو دوره به رغم اختلافات ایدئولوژیکی، ساختاری و تاریخی در زمان شوک‌های قیمتی نفت تصمیمات یکسانی اتخاذ کرده و این سیاست‌ها نیز نتایج یکسانی در نهاد بوروکراسی به بار می‌آورند. در ا...

سال‌هاست که پژوهشگران، مشکلات توسعه‌ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همچون نفت را به همین برخورداریِ آن‌ها نسبت می‌دهند. پژوهش‌های پرشمار این حوزه، بیشتر بر نظریه دولت‌رانتیر و بلای‌منابع متکی بوده‌اند. امروزه با پیشرفت پژوهش‌های تجربی و انتقادات نظری، در کاستی‌های نظریاتِ کلاسیکِ این حوزه، کمتر تردیدی وجود دارد و پژوهش‌های متأخر نیز تلاش‌هایی برای تعدیل افراط‌وتفریط‌های نظریات کلاسیک رانتیریسم ...