تحقیق حاضر با این فرضیه که رابطه اسلام و دموکراسی از نظر اندیشمندان شیعی معاصر حالت یک دست نداشته و بر اساس رویکردهای گوناگون در مورد دموکراسی از تعارض تا توافق و از سازگاری تا سازگاری بیشتر قابل تبیین می باشد، شروع شده و در چهار فصل ادامه پیدا کرده است. در فصل اول با توجه به پیشینه، مبانی، و انواع دموکراسی بحث روش یا ارزش بودن دموکراسی مطرح شده است. و بر اساس تحلیل و دلایل گوناگون ثابت شده است...

ولایت فقیه به‌عنوان نظریه‌ی سیاسی شیعه در عصر غیبت،‌ شاهد قرائت­های متعدّدی برای اداره‌ی جامعه در زمان­های مختلف بوده است. برخی از این قرائت­ها مانند قرائت "حسبه" و "ولایت عامّه فقیهان"‌ ذیل قرائت نظم غیرمردم­سالار قرار می­گیرد که به‌خاطر غلبه‌ی چارچوبی خاصّ از قدرت، مشروعیّت حکومت را در گرو حاکم قرار داده و سهم محدودی برای مشارکت سیاسی توده‌ی مردم قائل شده است؛ لذا ظرفیّت­ محدودی ...

حسب اسناد بین المللی و منطقه­ای، حق بر مشارکت سیاسی، و به­ویژه برگزاری انتخابات ادواری، از جمله حق­های بشری قلمداد می­گردد. این حق، در زمره حق­های منفی و از جمله تعهداتِ به­نتیجه یا به­نتیجه­ی فوری جای دارد. حق بر انتخابات و ادواری­بودنِ آن، ارتباط وثیقی با حق بر تعیین سرنوشت دارد و شعبه­ای از آن به­شمار می­رود. این حق می­تواند در شرایط خاصی مورد تحدید یا تعلیق قرار گیرد. در فقه امامیه، مسئله توق...

پس از بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای اولین در اصل یکصد و یازدهم مسأله «کناره‌گیری رهبری» از تصدی منصب ولایت فقیه در قانون اساسی پیش‌بینی شد. در ارزیابی و تحلیل کلی از قانون اساسی مشخص می‌شود منظور از کناره‌گیری همان استعفای مصطلح است که می‌بایست توسط مجلس خبرگان رهبری مورد تأیید قرار گیرد. هر چند که عدم پیش‌بینی ساز و کار استعفاء رهبری، مرجع پذیرش و نصاب آن در قانون اساسی و آیین‌...

دامنه اختیارات حکومت از جمله موضوعات مطروحه در مباحث فلسفه سیاسی و حقوق اساسی است . این مسأله در نظام جمهوری اسلامی، با طرح مسأله ولایت مطلقه فقیه اهمیت بسیار زیادی یافت است؛ زیرا از این واژه، حکومت های مطلقه به ذهن متبادر می شود. از آن جا که در یک نظام حقوقی، همه رفتارهای حکومتی باید بر اساس هنجارهای حقوقی باشد، می توان فرضی را تصور کرد که با وجود ذکر نشدن چنین صلاحیتی، رهبری نظام به انحلال نه...

کیفیت نصب و انتخاب ولی فقیه و فعلیت یافتن مقام ولایت و به طور کلی مشروعیت و مقبولیت ولی فقیه از مباحث اصلی و مهم بین گروه های اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. برای تبیین مسأله مشروعیت و مقبولیت ولی فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره)، پس از طرح مبانی و نظریات موجود در باب مشروعیت و مقبولیت ولایت فقیه و بحثِ ابتنا یا عدم ابتنای مشروعیت بر مقبولیت، دیدگاه دو گروه سیاسی موجود در نظام جمهوری اس...

فقهسیاسیشیعهازبنیانهاواصولثابتیتکوینیافتهامااززمانظهورتابهامروزوبه خصوصپسازپیروزیانقلاباسلامی،تحولاتوتطوراتقابلملاحظهایراازسرگذرانده است. مقصودپژوهشحاضرتبیینتحولدرفقهسیاسیشیعهباعنایتبهبسترو زمینههایاجتماعیوتاریخیقواموتحولآندرجمهوریاسلامیمیباشد. بدینمنظوربا استفادهازابزارتحلیلیجامعهشناسیشناختکوشششدهاستتارابطهمیانواقعیت اجتماعیایبنامانقلاباسلامیوفقهسیاسیشیعهدرحدبضاعتموردکنکاشوبررسی قرارگیرد...

ولایت فقیه یکی از اساسی ترین مباحث اندیشه دینی و سیاسی و مسائل مهم روز و جامعه موفق به حساب می آید. دغدغه هایی که در وجودم بوده و همچنین به خاطر تاثیرگذاری آن در عرصه حاکمیت سیاسی و همچنین به علت اهمیت و شخصیت جوادی آملی که فردی سیاسی و مرجع تقلید می باشد و مبارزات قبل از انقلاب و همچنین جایگاه سیاسی و علمی بعد از انقلاب در مجلس خبرگان امامت جمعه و تدریس در حوزه و همگام با رهبری داشته بوده است....

این مقاله به معرفی و نقد کتاب چالش مذهب و مدرنیسم می پردازد کتابی که چگکونگی شکل گیری اندیشه اتحاد اسلام و سپس تطور آن به اندیشه حکومت اسلامی یا ولایت فقیه را در ایران بررسی می نماید این اثر از جنبه پردازش موضوع برجستگی هایی دارد اما در بررسی و ارایه اندیشه علمای مشروطه خواه و مشروعه خواه دچار اشتباه می شود که این مقاله درصدد تبیین و تحلیل نقادانه آن است.

اهمیت قانون اساسی و ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی، سبب شکل گیری دیدگاه های متعددی در خصوص میزان اختیارات ولی فقیه و قانون اساسی شده است. در این راستا: گروهی با تکیه بر مشروعیت الهی ولایت فقیه، ولی فقیه را فوق قانون می دانند؛ برخی دیگر با فرض تعارض اندیشه کلامی یا فقهی شیعه درباره ولایت فقیه با قانون اساسی، اولویت را به قانون اساسی می دهند؛ گروه سوم، با نگاه جامعه شناختی به قانون اساسی، معتقد...