یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی که اصالت سوژه سیاسی و کنش مدنی انسان امروز را متأثر ساخته، مسئله معنا و امنیت هستی‌شناختی بشر و نیست‌انگاری حاکم بر جهان مدرن است. برخی متفکران سیاسی که به ارتباط میان معنای زندگی و عمل سیاسی انسان می‌پردازند، در راستای توجیه این معناداری به دامان تفکر کلاسیک به ویژه هنر و فضیلت خواهی یونانی پناه می‌برند. این مقاله ضمن بررسی ناسازواری هنر و فضیلت کلاسیک با هستی‌شناسی ...

در تعریف لغوی واژه­ی هورقلیا اگرچه آرای متنوّعی در باب یونانی، سریانی و عبری بودن آن وجود دارد، می­توان دقیق‌ترین تعریف را «خورکلپا» به معنای جسم خورشیدی دانست که ریشه در فرهنگ و زبان ایران باستان دارد. در جهان‌شناسی حکمت اشراق، عالم هورقلیا را می­توان با عالم صور معلقه، اشباح مجردّه، عالم مثال و عالم خیال منفصل یکی دانست. ضمن آن­که در مکتب شیخیه، با توجه به رویکرد کلامی آن مکتب، عالم ملکوت نیز م...

در این مقاله که بخشی از یک تحقیق بلند در باب زیبایی‌شناسی در متون اسلامی (اعم از قرآن، روایات و حکمت اسلامی) و نیز تبیین اصطلاح Kalon در فلسفه یونانی است، به بررسی مفهوم زیبا (حُسن) و معانی آن در قرآن کریم پرداخته شده است. مفهوم زیبایی که در رساله هیپیاسِ بزرگ افلاطون، بسیار دشوار می‌نمایاند و اصولاً این رساله با جمله «زیبا دشوار است» آغاز می‌شود، سرگذشت بسیار بلندی از فیثاغورث تا هیدگر دارد. در ا...

چکیده در این مقاله سعی می‌کنم نشان دهم که با وجود اختلاف زمانی یا تاریخی و جغرافیایی بین فلسفة مکتب کیوتوی ژاپن در قرن بیستم و حکمت اسلامی شباهت‌های درخور تأملی برای مطالعات تطبیقی وجود دارد. بنابراین به نظر نگارنده «امکان گفت‌وگو» بین این دو تصورشدنی است. با این حال، این مقاله ادعا نمی‌کند که تطبیق کامل و منطقی بین این دو مکتب قابل حصول خواهد بود. مکتب کیوتو در ذن بودیسم سنتی ژاپنی و تفکر عرفا...

آغاثاذیمون و هرمس، در متون کهن یونانی و مصری به داشتن علوم رمزی از قبیل کیمیاء و حکمت شناخته می‌شوند و نیز آن دو را سرچشمه همه دانش‌ها و حتی صنایع به شمار می‌آورند که علوم از منبع الهی و قلمرو فوق طبیعت، برای آنها حاصل شده است. نزد صابئین و سپس در جهان شناسی حکمای مسلمان این تفکر نمود بیشتری پیدا کرده و بیشتر رنگ دینی به خود گرفته است. چنانکه هرمس با ادریس (ع) و آغاثاذیمون با شیث (ع) تطبیق داده...

نورالدّین عبدالرّحمن بن احمد بن محمّد، متخلّص به جامی، ملقّب به خاتم الشعرا در سال 817 ه.ق در خرجرد جام به دنیا آمد. وی در ابتدا «دشتی» تخلّص می کرد و سپس آن را به «جامی» تغییر داد. جامی از پیروان طریقت نقشبندی بوده و پس از مرگ مرشدش، خلیفه طریقت نقشبندی شد. از جامی آثار زیادی به نظم و نثر در زبان های فارسی و عربی به جا مانده است. جامی مثنوی خردنامه اسکندری را که در برگیرنده نصایح حکیمان یونانی و م...

این پژوهش، تفاوت ها و شباهت های سه پهلوان از شاهنامه یعنی، رستم، سهراب، اسفندیار و سه پهلوان از ایلیاد و اودیسه یعنی، آشیل، اولیس و هکتور، را با هدف شناخت بیشتر و دقیق تر آنها مورد مطالعه قرار می دهد(با این توضیح که هکتور در عنوان پایان نامه نیست ولی در محتوا اضافه شد). این تفاوت ها و شباهت ها،ذیل هفت عنوان اصلی مورد بررسی قرار می گیرند که عبارتند از:تبار و خانواده،ویژگی های رفتاری، خرد واندیش...

کلیسای قبطی در مصر مجموعه ای از آئین قدیم اسطوره ای قبطیان ‘ افکار یونانی بخصوص افلاطون ‘ اخلاق رواقی ‘ ثنویت شرقی ‘ توحیدی و ادیان موسی و عیسی (ع) بود که از دوران بطالسه در قبل از میلاد مسیح تا قرن هفتم میلادی فعالیت داشت . مرکز آن اسکندریه بود . عنصر غالب در این مکتب از لحاظ فلسفی ‘ تفکر نوافلاطونی و از نظر دیانت مسیح نیز ایده مونوفیزیت (یک طبیعتی ) داشت که مخالف کلیسای دولتی بیزانس بوده است ...

پیش فرض های حاضر که جستار حاضر بر آن استوار است، این است که چون هیچ آموزه ای در سنت و تفکر اسلامی بدون مشروعیت بخشی " نص" {قرآن} امکان تدوین نمی یافت، از همین حیث " فلسفه" نیز به رغم انتقال آن از یونان باستان، نه تنها بر مدار مشروعیت " نص" رشد و نمو یافت، بلکه " فلسفه" پس از انتقال در عالم اسلامی، ماهیت و ساختاری متناسب با ساختار " نص" و نهایتا " تئولوژیک" پیدا کرد.    نخستین گام در تثبیت فلسف...