چکیده همان گونه که کلام جدّ عطار متضمن معانی بلند عرفانی است، مفاهیم طنزآمیز او نیز شایان توجّه است. لذا در پی دست یافتن به محتوا و درون مایه طنز های او حکایات طنزآمیز مثنوی های او مورد بررسی قرار گرفت. و بر این اساس مجموعه حاضر در دو فصل و بخش پایانی به عنوان سخن آخر تنظیم گردید؛ که هر کدام از فصول به بخش های متعددی تقسیم بندی شده است. در فصل اول (کلیات و تعاریف)، به ماهیت خنده، رسالت، اهداف ...

پژوهش حاضر به روش توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام گرفته است، هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل تمثیل با رویکرد کارکردهای آیینی و دینی در اسرارنامه عطار نیشابوری است. تمثیل یکی از آرایه های ادبی است که از گذشته مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده، تمثیل ممکن است در قالب یک بیت یا داستان و حکایتی ظاهر شود. بیان حکایت های تمثیلی یکی از    شیوه های استدلال است که در آن با ارائه ی یک نم...

یکی از درخشان­ترین وجوه عرفان اسلامی– ایرانی، همزیستی و همدردی با توده­ی مردم است. عارفان برجسته­ی ایران زمین، سعادت خود را در گرو سلامت ابنای بشر می­دانسته­، آمال و آرزوهای خود را برای نیل به آرمان شهر مورد نظرشان در قالب نقدهای مستقیم و غیر مستقیم بیان می­کرده­اند. یکی از این عرفای بزرگ، عطار نیشابوری است که در نقد سیاسی و اجتماعی، چهره­ای ممتاز دارد. مثنوی­های او پر از نقدهای تمثیلی تند و بی...

داستان شیخ صنعان از حکایات طولانی منطق الطیر است. این حکایت را از جنبه های مختلف: ادبیات سمبلیک، هرمنوتیک، شخصیت پردازی، روانکاری و عرفان بررسی کرده اند. در این پژوهش حکایت شیخ صنعان از جنبه ملامت اندیشی و اصول ادب ملامتی بررسی می شود. بررسی ها نشان می دهد که این حکایت ملامتی است و  عطار اندیشه  ملامتی را در آن به کار برده و شخصیت شیخ صنعان در حقیقت نمودی از خود شاعر است. نگارنده پس از تعریف م...

در بین آثار ادبی، کتبی چند یافت می شود که به حقیقت وجود زن پرداخته وحتی فراتر از جایگاه انسانی وی نگریسته است، از جمله آثار عطار نیشابوری،که زنان در اشعار و نثر او در نق شهای مختلف ظهور یافته اند؛ در این مقاله ازدیدگاهی همه جانبه به جایگاه زن و رسال تهای آن در تذکره الاولیاء نگریستهمی شود، در بخش عرفان و عشق در باب رابعه عدویه سخن به میان آمده و دربقیه قسم تها حکایات از بخ شهای مختلف تذکره الاو...

ورود منظومه‌های داستانی و حکایات تمثیلی (از زبان پرندگان و حیوانات) به کشورهای اروپایی، انگیزه‌ای شد که شاعران غربی همانند شعرای مشرق‌زمین این‌گونه داستان‌ها و حکایت‌ها را به شکل تمثیل درآوردند و برای اهداف آموزشی خود به‌کار برند. در میان این منظومه‌ها، منطق‌الطیر عطار با درون‌مایة رمزی و تمثیلی، افق‌های تازه‌ای از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقه‌مندان گشود و سبب شد که بسیاری از خاورشناسان ...

اگر شاهنامه و یا مثنوی معنوی و یا دیوان عطار نیشابوری و یا خمسه نظامی تا کنون مترو معیار ارزشهای دراماتیکی مورد ارزیابی قرار گرفته اند و نسبتاً خوب از آنان به شکل نمایشنامه استخراج شده است اما حکایات سعدی بیشتر از منظر و مرایای ادبی مورد نظر بوده و نگاه نمایشی ویژه ای به آنان صورت نگرفته است. شرح داستانی، اتفاقات دراماتیک زبان نمایشی از جمله خصیصه های این حکایات است که در عین کیمته گرائی (مینی...

چکیده ندارد.

مثنوی مصیبت نامه، به عنوان اثری معناگرا با ساختاری داستانی، در پس آموزه های عرفانی و اخلاقی و با زبان بی تقیّد و انتقاد گونه ی عطار که در سخن پیران، کاملان و مجنونان مصیبت نامه جلوه می کند، در پی آن است که آدمی را که به نسیان حقیقت مبتلا است؛ به معرفت دردمندی آشنایی دهد و طالب حقیقت را با شگردهای سلوک، به سرمنزل مقصود برساند. سالک مصیبت نامه، تحت عنایت خداوند و ولایت پیر تا ولایت پیامبر خاتم، ...

شخصیّت پادشاهان در مثنوی های عطار تا چه اندازه به چهره ی تاریخیشان شباهت دارند؟ پادشاهان در مثنوی های عطار از چه میزان تنوع برخور دارند؟ و شناخت این شخصیّت ها تا چه اندازه می تواند مخاطب را از شیوه ی کار عطار آگاه کند؟ هدف پژوهش حاضر این است که با بررسی چهره ی پادشاهان در مثنوی های عطار و مقایسه ی آن با چهره ی این شخصیّت ها در کتب تاریخی، تا اوایل قرن هفتم، به سئولات مطرح شده، پاسخ گوید. در ابتدا...